Ανασχηματισμός δια πάσαν… νόσον!

Ο Αντώνης Σαμαράς είχε προαποφασίσει πως η νέα του κυβέρνηση θα ήταν πολυφυλετική και πολυτασική (όπως είχε προβλέψει στο προηγούμενο φύλλο της η «Α»), καθώς έπρεπε να αποφύγει τις γκρίνιες και τις μουρμούρες, ώστε να κέρδιζε επικοινωνιακά από τον ανασχηματισμό, από τη στιγμή που είχε προαναγγελθεί κι έτσι είχε χαθεί το στοιχείο του αιφνιδιασμού.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Το σίγουρο είναι ότι ο πρωθυπουργός κατάφερε να αποφύγει τις πολλές γκρίνιες, καθώς και αυτοί που αποπέμφθηκαν προ το παρόν είναι κλεισμένοι στο καβούκι τους, ενώ δεν υπάρχει τάση και στα δύο κόμματα της συγκυβέρνησης που να μη βρίσκονται στο νέο σχήμα.

Το ερωτηματικό βέβαια είναι κατά πόσο το νέο κυβερνητικό σχήμα θα είναι λειτουργικό και θα υπερπηδήσει τις κακοτοπιές. Σε κάθε περίπτωση, το σκεπτικό Σαμαρά ήταν να δημιουργηθεί ένα σχήμα ειδικού σκοπού: από τη μία να στείλει ένα μήνυμα στους εταίρους ότι η χώρα είναι αποφασισμένη να προχωρήσει στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και, από την άλλη, να συνειδητοποιήσουν οι πολίτες ότι τα φορολογικά βάρη που έχουν επωμιστεί την τελευταία πενταετία θα μειωθούν. Τώρα βέβαια κατά πόσο αυτή η ισορροπία «τρόμου» θα επιτευχθεί είναι το ζητούμενο. Δηλαδή η διατήρηση της αξιοπιστίας στο εξωτερικό και η… ανάκτηση των χαμένων ψηφοφόρων στο εσωτερικό.

Η ανάληψη του ΥΠ.ΟΙΚ. από τον Γκίκα Χαρδούβελη, η μετακίνηση του Γιάννη Στουρνάρα στην ΤτΕ και η διατήρηση ολόκληρου του «υπόλοιπου» οικονομικού επιτελείου (Χρήστος Σταϊκούρας, Γιώργος Μαυραγάνης στο υπουργείο και Χρύσανθος Λαζαρίδης, Σταύρος Παπασταύρου στην οικονομική ομάδα του Μαξίμου) στέλνουν σαφές μήνυμα στους εταίρους ότι η κυβέρνηση θα τηρήσει το «μνημονιακό» πρόγραμμα. Επιπλέον, η βασική ομάδα, υπό τον πρωθυπουργό, θα τρέξει τις διαπραγματεύσεις για τη διευθέτηση του χρέους. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν προχώρησε ο πρωθυπουργός στον διαχωρισμό του υπουργείου Οικονομικών όπως ήθελαν οι αρχικές σκέψεις.

Τα υπουργεία που σηκώνουν το βάρος των θεσμικών μεταρρυθμίσεων, είτε παρέμειναν στα ίδια πρόσωπα (Κυριάκος Μητσοτάκης, Γιάννης Βρούτσης) είτε πέρασαν σε «προσηλωμένους» σε αυτή τη διαδικασία, όπως είναι ο Ανδρέας Λοβέρδος στο Παιδείας και ο Μάκης Βορίδης στο Υγείας. Αμετακίνητοι επίσης παρέμειναν οι υπουργοί που έχουν χαρτοφυλάκια μεγάλων έργων και επενδύσεων, όπως είναι οι Γιάννης Μανιάτης (Ενέργεια), Μιχάλη Χρυσοχοΐδης (μεγάλα έργα) και ο αρμόδιος για τις ξένες επενδύσεις υφυπουργός Ανάπτυξης, Νότης Μηταράκης.

Με το βλέμμα στους ψηφοφόρους

Το άλλο πρόσωπο της κυβέρνησης επιλέχθηκε να κοιτά προς τους ψηφοφόρους – κυρίως εκείνων των περιφερειών όπου τα ποσοστά της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ μειώθηκαν στις ευρωεκλογές. Έτσι επιχειρήθηκε ένα θεαματικό άνοιγμα στη «λαϊκή δεξιά», όπου οι εκπρόσωποί τους προέρχονται τόσο από το «καραμανλικό» μπλοκ, όσο και από το «μητσοτακικό». Ο Γεράσιμος Γιακουμάτος, ο Αργύρης Ντινόπουλος, η Σοφία Βούλτεψη και η Κατερίνα Παπακώστα όχι μόνο εκλέγονται στη Β΄ Αθήνας, όπου η Ν.Δ. υπέστη καθίζηση, αλλά σε πολλές τηλεοπτικές τους εμφανίσεις είχαν ζητήσει να ληφθούν μέτρα (φοροελαφρύνσεις, μειώσεις τιμών αγαθών) υπέρ των αδύναμων οικονομικών ομάδων. Επίσης ο Αντ. Σαμαράς αναγκάστηκε για τον ίδιο λόγο να αλλάξει έναν υπουργό, τον Αθανάσιο Τσαυτάρη, που ο ίδιος θεωρούσε επιτυχημένο (ήταν άριστος γνώστης των αγροτικών ζητημάτων), διότι και στον αγροτικό κόσμο υπήρξαν σημαντικές απώλειες για τη Ν.Δ. Έτσι επέλεξε τον Γιώργο Καρασμανή, ο οποίος ήταν η «ψυχή των γαλάζιων αντιδράσεων» εντός της Βουλής, παρ’ ότι απέφευγε την έκθεση στα ΜΜΕ. Κάτι που έκανε ο αντίζηλός του, ο Δάνης Τζαμτζής, ο οποίος έμεινε εκτός.

Επίσης επελέγησαν πρόσωπα από περιοχές όπου υπέστη εκλογική ζημιά η Ν.Δ. και ο ΣΥΡΙΖΑ πέρασε μπροστά. Έτσι απέκτησαν υπουργό τα Ιωάννινα (Κώστας Τασούλας), οι Σέρρες (Θεόφιλος Λεονταρίδης), η Κρήτη (Γιάννης Πλακιωτάκης) και ο Έβρος (Αλ. Δερμετζόπουλος).

Πρόβλημα η συνύπαρξη

Βέβαια το νέο κυβερνητικό σχήμα έχει να επιλύσει πολλά και κρίσιμα ζητήματα, όχι μόνο σε επίπεδο λήψης αποφάσεων, αλλά και σε επίπεδο εκρηκτικών χαρακτήρων που θα κληθούν να συνεργαστούν. Για παράδειγμα, πώς μπορεί να υπάρξει συνεργασία μεταξύ του νέου υπουργού Οικονομικών και της Σ. Βούλτεψη, όταν πριν από λίγο καιρό η νέα κυβερνητική εκπρόσωπος «καταχέριαζε» δημοσίως τον νέο «τσάρο» για έκθεσή του που είχε δημοσιευθεί σχετικά με την πορεία της ελληνικής οικονομίας; Όπως επίσης πώς μπορεί ο Αργ. Ντινόπουλος να δεχθεί υποδείξεις από τον νυν «τσάρο» και πρώην οικονομικό σύμβουλο του Κώστα Σημίτη, όταν ο ίδιος έστησε την εκλογή του στο Κοινοβούλιο πάνω στην αποδόμηση του πρώην πρωθυπουργού, λέγοντας δεξιά και αριστερά ακόμη και σήμερα ότι το ΠΑΣΟΚ κατέστρεψε την Ελλάδα;

Επίσης ο Γεράσιμος Γιακουμάτος καλείται να βάλει τάξη στην αγορά με βάση την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ, την οποία ψήφισε με πολλές επιφυλάξεις πριν από τρεις περίπου μήνες. Και βέβαια ο ίδιος μπορεί να λέει ότι θα δώσει μάχη για να ρίξει τις τιμές προς όφελος των καταναλωτών, αλλά τι θα κάνει όταν θα αναγκαστεί να υποστηρίξει και τα υπόλοιπα «εργαλεία» του ΟΟΣΑ, τα οποία είναι μεταξύ των προαπαιτούμενων για τις δόσεις;

Και δεν είναι μόνο αυτά. Υπάρχουν πολλά ζητήματα που προκύπτουν και αφορούν τη συνεργασία μεταξύ υπουργών και υφυπουργών που ανήκουν σε διαφορετικά κόμματα. Κι εδώ είναι πολλά τα παραδείγματα. Στο υπουργείο Ανάπτυξης επικεφαλής έχει τεθεί ο Νίκος Δένδιας, αλλά το ΕΣΠΑ θα το διαχειριστεί ο εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ, Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος. Κάτι ανάλογο ισχύει και στο Αγροτικής Ανάπτυξης, όπου αναπληρωτής είναι ο εξ απορρήτων του Βενιζέλου, ο Πάρις Κουκουλόπουλος, ο οποίος θα έχει το εργαλείο που ακούει στο όνομα ΕΣΠΑ υπό την εποπτεία του. Στο υπουργείο Υγείας το εκρηκτικό δίδυμο το απαρτίζουν οι Βορίδης – Γρηγοράκος. Ας μην ξεχνάμε τις πρόσφατες μάχες τους στη Βουλή, όταν ο Γρηγοράκος σαν αναπληρωτής του Μιχελάκη είχε αποσύρει νομοθετικές ρυθμίσεις του υπουργού.

Μηδαμινές αντιδράσεις από κομμένους και δυσαρεστημένους

Προς το παρόν δεν έχουν δημοσιοποιηθεί αντιδράσεις από τον ανασχηματισμό. Απλά δύο εκ των αποπεμφθέντων, οι Άδωνις Γεωργιάδης και Γιάννης Μιχελάκης, δεν αποδέχθηκαν πρόταση να αναλάβουν κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποι του κόμματος.

Γκρίνια υπάρχει και στο «καραμανλικό» στρατόπεδο για την επιλογή του Γκίκα Χαρδούβελη, ο οποίος ήταν οικονομικός σύμβουλος επί τέσσερα χρόνια του Κώστα Σημίτη. Ας μην ξεχνάμε ότι για να δικαιολογηθούν τα λάθη και οι αστοχίες της διακυβέρνησης Καραμανλή, όλο το μπλοκ φορτώνει τα πάντα στην περίοδο Σημίτη. Και τώρα βλέπουν ότι μετά τον Στουρνάρα ανέλαβε και άλλο πρόσωπο εκείνης της εποχής.

Σύμφωνα με το Μαξίμου, όσοι είδαν την πόρτα της εξόδου από την κυβέρνηση «μετρήθηκαν και κρίθηκαν ελλιποβαρείς». Έτσι ο Γεωργιάδης πλήρωσε την εκρηκτική του σχέση με όλους τους παράγοντες της υγείας, αλλά πολύ περισσότερο με τους συνδικαλιστές της Ν.Δ., οι οποίοι πρωτοστάτησαν στις απεργιακές κινητοποιήσεις και οι οποίες παρέλυσαν επί μακρώ τον χώρο της υγείας. Για τον Μιχελάκη υπήρξε βέτο από το ΠΑΣΟΚ, και στο Μαξίμου έκριναν ως ατυχείς τις δηλώσεις του κατά του απερχόμενου περιφερειάρχη Αττικής, Γιάννη Σγουρού, ενώ έκριναν ότι τήρησε ουδέτερη στάση μεταξύ πρώτου και δεύτερου αυτοδιοικητικού γύρου. Βέτο του ΠΑΣΟΚ υπήρξε και για τον Κωστή Χατζηδάκη, ο οποίος φυσικά πλήρωσε για το γεγονός ότι πέραν των εμμονών του για την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ, δεν κατάφερε να τιθασεύσει τις τιμές των αγαθών, που αντί να μειωθούν σε πολλές περιπτώσεις πήραν την ανηφόρα.

Η ανοικτή υποστήριξη στον Γιάννη Μώραλη για τον δήμο Πειραιά οδήγησε εκτός κυβέρνησης και τον Κωνσταντίνο Αρβανιτόπουλο, ο οποίος περίμενε να μετακινηθεί στο υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας. Αυτοδιοικητική «οσμή» είχε και η αποχώρηση της Ζέττας Μακρή από την κυβέρνηση, καθώς χρεώθηκε τη μεγάλη νίκη του Αχιλλέα Μπέου στον δήμο Βόλου. Επίσης για τον ίδιο λόγο αποπέμφθηκε και ο υφυπουργός Άμυνας Αθ. Δαβάκης, στον οποίο χρεώνουν την ήττα του Αργειτάκου στη Σπάρτη. Για τον ίδιο λόγο απορρίφθηκε και η πιθανή υπουργοποίηση της Φεβρωνίας Πατριανάκου.

Η εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας, πρώτος στόχος του Αντώνη Σαμαρά

Πολλοί είναι αυτοί που από τις πρώτες ώρες που ανακοινώθηκε ο ανασχηματισμός της κυβέρνησης έκαναν λόγο για εκλογικό σχήμα, με στόχο να τρέξει τα ζητήματα μέχρι τον Φεβρουάριο όπου λόγω της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας θα οδηγηθεί η χώρα στις κάλπες. Μάλιστα, κύκλοι του ΣΥΡΙΖΑ ισχυρίζονται πως με τη συμμετοχή τόσων πολλών εκπροσώπων της λαϊκής δεξιάς η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε παροχές, ερμηνεύοντας τα όσα είπε ο Σαμαράς στο Υπουργικό Συμβούλιο για φοροελαφρύνσεις.

Όμως η κατάσταση είναι διαφορετική, όπως διαβεβαιώνουν από το Μαξίμου, αλλά και τη Χαριλάου Τρικούπη. Η κούρσα «αντοχής» στην οποία πρόκειται να αποδυθεί η νέα κυβέρνηση που προέκυψε από τον ανασχηματισμό, το αμέσως επόμενο διάστημα, θα έχει κατάληξη στον «μαγικό» αριθμό 180. Είναι ο αριθμός των βουλευτών που, αν εξασφαλιστεί, η παρούσα Βουλή εκλέγει τον επόμενο Πρόεδρο της Δημοκρατίας και ως εκ τούτου η πιθανότητα να στηθούν πρόωρες εκλογές απομακρύνεται. Με βάση την παρούσα εικόνα του Κοινοβουλίου, η κυβερνητική συνεργασία έχει στις τάξεις της ένα δυναμικό πέριξ των 155 βουλευτών. Ήτοι: οι 125 της Νέας Δημοκρατίας, οι 27 του ΠΑΣΟΚ, οι Λοβέρδος και Αηδόνης που ουσιαστικά έχουν ενταχθεί, συν οι ανεξάρτητοι βουλευτές και ορισμένοι, πιθανόν, από τις τάξεις της ΔΗΜΑΡ και των Ανεξάρτητων Ελλήνων.

Είναι πρόδηλο πως η κύρια δεξαμενή από την οποία η κυβέρνηση θα προσπαθήσει το επόμενο διάστημα να αρδεύσει «ναι» για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας είναι οι ανεξάρτητοι βουλευτές που αριθμούν τους 21.

Στο επίκεντρο των πολιτικών διεργασιών θα βρεθούν κάθε ένας εξ αυτών των 21 βουλευτών, καθώς η κυβέρνηση επιθυμεί και επιδιώκει να διευρύνει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία της, και να διαμορφώσει τη λεγόμενη «προεδρική πλειοψηφία» ενόψει της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας την άνοιξη του 2015, ώστε να εξαντλήσει την 4ετία και να μην οδηγηθεί η χώρα σε πρόωρες εθνικές εκλογές. Υπενθυμίζεται ότι για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας στις δύο πρώτες ψηφοφορίες απαιτούνται 200 ψήφοι και στην τρίτη 180.

Ποιοι είναι

Με δεδομένο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ και η Χρυσή Αυγή δεν πρόκειται να ψηφίσουν για Πρόεδρο, τα «φώτα» πέφτουν στην ΚΟ της ΔΗΜΑΡ και δυνητικά σε εκείνους των ΑΝΕΛ, καθώς αμφότερα τα κόμματα δεν θα επιθυμούσαν πρόωρες εκλογές υπό το φάσμα να δουν τα εκλογικά τους ποσοστά να γκρεμίζονται. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο βουλευτής Πειραιά των ΑΝΕΛ Παναγιώτης Μελάς δήλωσε προ ημερών ότι ενδεχομένως θα ψήφιζε για Πρόεδρο της Δημοκρατίας, αν το πρόσωπο που θα προταθεί τον πείσει.

Αν λοιπόν υποθετικά οι 14 βουλευτές της ΔΗΜΑΡ στηρίξουν την κυβερνητική πρόταση, τότε οι θετικές ψήφοι φτάνουν στις 169 και αναζητούνται άλλες 11 για να φτάσει η κυβέρνηση στον… μαγικό αριθμό 180.

Οι ενδείξεις λένε πως δεν πρόκειται να γίνει προσέγγιση σε ανεξάρτητους βουλευτές που κλίνουν προς τον ΣΥΡΙΖΑ (Μουτσινάς, Βουδούρης, Τζάκρη, Παραστατίδης και Τατσόπουλος). Αντιθέτως, θα μπορούσε να γίνει συζήτηση με κάποιους άλλους (Μπόλαρης, Ανδρουλάκης, Κασαπίδης, Νταβρή, Γιαταγάνα, Γιοβανόπουλος και Καρπενάρος).

Ερώτημα παραμένουν τα μέλη της ομάδας Πολύδωρα, αλλά και οι ανεξάρτητοι βουλευτές που προέρχονται από τη Χρυσή Αυγή (Μπούκουρας, Αλεξόπουλος).

Είναι κρίσιμο για την κυβέρνηση να εκπέμψει το σήμα ότι θα γίνουν αλλαγές προς όφελος του πολίτη που λυγίζει από τα δυσβάσταχτα βάρη της φορολογίας, ώστε να πεισθούν οι ανεξάρτητοι και δύσπιστοι βουλευτές να ψηφίσουν υπέρ της εκλογής Προέδρου Δημοκρατίας για να αποφευχθούν οι πρόωρες εκλογές. Ο Αντώνης Σαμαράς τόνισε ότι έχει ήδη προγραμματιστεί ο «οδικός χάρτης» για την μείωση των φορολογικών βαρών στα επόμενα χρόνια που θα παρουσιαστεί μέσα στο φθινόπωρο.

Άλλωστε από το αν η αίσθηση ελπίδας και προοπτικής διαχυθεί στην κοινωνία θα κριθεί και η πορεία της κυβέρνησης. Οι συνθήκες που θα επικρατήσουν το φθινόπωρο θα προσδιορίσουν σε σημαντικό βαθμό τη διαμόρφωση της «προεδρικής πλειοψηφίας», ώστε να ξεπεραστεί ο σκόπελος των εθνικών εκλογών τον Μάρτιο του 2015.

 

Η κυβέρνηση ήδη αναδεικνύει σε μείζον στόχο τη διαπραγμάτευση για το χρέος. Η επιτυχία του στόχου την οποία προεξόφλησε ο πρωθυπουργός θα δώσει ένα όπλο στην κυβέρνηση. Στο κυβερνητικό επιτελείο πάντως υπάρχουν εισηγήσεις, αν δεν διαφανεί προεδρική πλειοψηφία, ο πρωθυπουργός να πάει σε εκλογές το φθινόπωρο, με βασικό όπλο την επιτυχή ρύθμιση του χρέους και με ερώτημα ποιος είναι ο καταλληλότερος να εξασφαλίσει την ολική επαναφορά της οικονομίας και της κοινωνίας σε φάση ανάπτυξης.