Τρώγλες και… σουίτες πίσω από τα ίδια «σίδερα»

Ο εντοπισμός πρόσφατα του κελιού-«σουίτα» στο σωφρονιστικό κατάστημα του Αυλώνα, άνοιξε και πάλι τον φάκελο των συνθηκών διαβίωσης στις φυλακές της χώρας.

Ρεπορτάζ: Κώστας Παπαδόπουλος

Ο ντόρος που ξέσπασε μετά την αποκάλυψη του πολυτελούς χώρου (με την πληθώρα ηλεκτρικών συσκευών, τα σύγχρονα έπιπλα, την ειδική διαρρύθμιση της τουαλέτας κ.ά.) προκάλεσε την αντίδραση του υπουργού Δικαιοσύνης. Άμεσα ο Νίκος Παρασκευόπουλος παρήγγειλε τη διενέργεια έρευνας σε όλες τις φυλακές της χώρας, με τους ελεγκτές να εντοπίζουν κι άλλες περιπτώσεις κελιών, που μπορεί να μην έφταναν τη χλιδή της «σουίτας» του Αυλώνα, προκάλεσαν όμως μετακινήσεις στελεχών και σωφρονιστικών υπαλλήλων. Πηγές του υπουργείου Δικαιοσύνης ανέφεραν στην «Α» ότι οι κρατούμενοι έχουν κάποιες δυνατότητες προκειμένου να βελτιώσουν την καθημερινότητα τους: «Μικρές τηλεοράσεις, φούρνοι μικροκυμάτων, ραδιόφωνα και κάποιες ακόμη ηλεκτρικές συσκευές επιτρέπονται στα κελιά, ενώ προϋποθέσεις υπάρχουν για τα κρεβάτια και τα στρώματα. Αυτό καθώς το μέγεθος τους δεν πρέπει να υπερβαίνει –ή όποτε γίνεται αυτό να είναι για ελάχιστα εκατοστά- αυτών της φυλακής». Όλα εξαρτιούνται από την οικονομική δυνατότητα των έγκλειστων και των οικογενειών τους, εκτός εάν υπάρξει κάποια δωρεά –κάτι όχι ιδιαίτερα σύνηθες– τα τελευταία χρόνια της κρίσης.

Το μεγάλο «αγκάθι», πάντως, είναι ο κλιματισμός, με τη συντριπτική πλειονότητα των διευθυντών να απαγορεύουν την τοποθέτηση air condition για μία σειρά από λόγους: α) θεωρούνται πολύ καλές «αποθήκες» όπλων και ναρκωτικών, β) καίνε αρκετό ρεύμα με αποτέλεσμα να «φουσκώνει» ο λογαριασμός των φυλακών και γ) σε ορισμένες περιπτώσεις είναι δύσκολο να «σηκώσουν» το ενεργειακό βάρος τους οι υποσταθμοί ηλεκτρισμού των σωφρονιστικών καταστημάτων. Σε προφορικό επίπεδο, τουλάχιστον, η εντολή που έχει δοθεί είναι οι συνθήκες διαβίωσης να μην υποτιμούν την ανθρώπινη υπόσταση των κρατουμένων, αλλά να μην φτάνουν και στο σημείο της υπερβολής, καθώς σε κάθε περίπτωση έχουμε να κάνουμε με άτομα που διέπραξαν σοβαρά ποινικά αδικήματα και γι’ αυτό τους στερήθηκε η ελευθερία τους.

Φυλακές Λάρισας
Όλα αυτά, πάντως, δεν αρκούν για να ξεχαστεί το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει καταδικαστεί αρκετές φορές από την Κομισιόν για τις συνθήκες διαβίωσης στα σωφρονιστικά καταστήματα. Πρόσφατα, μάλιστα, δικαιώθηκαν από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων 23 αλλοδαποί που, σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, είχαν κρατηθεί στις φυλακές Λαρίσης και προσέφυγαν εναντίον της χώρας μας. Οι καταγγελίες τους αφορούσαν σε παραβίαση του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ που απαγορεύει την απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση κρατουμένων, καθώς και σε παραβίαση του άρθρου 13 που αναφέρεται στο δικαίωμα προσφυγής σε αποτελεσματικό ένδικο μέσο.

Στους 22 απ’ αυτούς εκδικάστηκε αποζημίωση 8.000 ευρώ, στον έναν αποζημίωση 2.000 ευρώ, ενώ η Ελλάδα επιβαρύνθηκε και με δικαστικά έξοδα ύψους 1.500 ευρώ. Τι ακριβώς κατήγγειλαν οι προσφεύγοντες για την εμπειρία τους από την κράτηση τους στη φυλακή της Λάρισας;
# Τον υπερπληθυσμό κρατουμένων, καθώς ενώ η δυνατότητα  “φιλοξενίας” είναι για 550 άτομα, κρατούνταν ,κατά διαστήματα, από 780- 942 άτομα, με αποτέλεσμα μεταξύ άλλων και την έλλειψη χώρου στα κελιά.
# Την έλλειψη συνθηκών υγιεινής.
# Την ανεπαρκή θέρμανση.
# Την έλλειψη ιατρικού προσωπικού.
# Την έλλειψη οποιουδήποτε ένδικου μέσου καταγγελίας αυτών των απαράδεκτων συνθηκών.

Στα… κάγκελα οι γυναίκες
Ήδη από τις 28 Αυγούστου οι κρατούμενες στις Γυναικείες Φυλακές Κορυδαλλού έχουν ξεκινήσει κινητοποιήσεις, καταθέτοντας στο υπουργείο Δικαιοσύνης μια σειρά αιτημάτων σχετικά με τις συνθήκες διαβίωσης. Αυτός ήταν και ο λόγος που στις 8 Σεπτεμβρίου ο Συνήγορος του Πολίτη επισκέφτηκε το συγκεκριμένο σωφρονιστικό κατάστημα, προκειμένου να διαπιστώσει από πρώτο χέρι την κατάσταση. Το βασικότερο πρόβλημα παραμένει ο συνωστισμός, δεδομένου ότι κατά περιόδους φτάνει ακόμα και να διπλασιάζεται ο αριθμός των κρατουμένων, υπερβαίνοντας κατά πολύ τη μέγιστη χωρητικότητα. Την ίδια ώρα, οι γυναίκες αυτές καταγγέλλουν ελλείψεις σε φάρμακα, ελλιπή ποσότητα και άθλια ποιότητα φαγητού, ενώ ζητούν να διαμορφωθούν ειδικοί θάλαμοι για τις οροθετικές (όπως έχει γίνει και με τους άνδρες οροθετικούς) ώστε να έχουν ειδική φροντίδα, τροφή και να προστατεύεται η υγεία τους.