Στο στόχαστρο το Επιτελικό Κράτος

Ημέρα με την ημέρα αυξάνεται η δυσαρέσκεια εντός της Νέας Δημοκρατίας για την λειτουργία του Επιτελικού Κράτους. Και όλο και περισσότεροι βουλευτές συμφωνούν με την κριτική που άσκησε ο Αντώνης Σαμαράς σε ό,τι αφορά την φιλοσοφία του δημιουργήματος του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Είναι χαρακτηριστικό ότι η κριτική του πρώην πρωθυπουργού βρήκε σύμφωνους πολλούς βουλευτές που νιώθουν έντονη την πίεση που τους ασκούν τα μέλη του Επιτελικού Κράτους ακόμη και για τις ομιλίες τους στην Βουλή. Δυσαρέσκεια για το Επιτελικό Κράτος υπάρχει και μεταξύ των υπουργών. Οι περισσότεροι όμως προτιμούν να κρατούν το στόμα τους κλειστό και αποφεύγουν τις εκρήξεις. Η κυριότερη ενόχληση τους είναι ότι στα νομοσχέδια που έχουν συμφωνηθεί δεν έχουν ελευθερία κινήσεων και το Επιτελικό Κράτος δεν λειτουργεί συμβουλευτικά, ώστε το κάθε νομοθέτημα να είναι άρτιο, αλλά επεμβαίνει και πολλές φορές αλλάζει και την φιλοσοφία του νόμου που κατατίθεται προς συζήτηση και ψήφιση στην Βουλή.

«Το μοντέλο διακυβέρνησης με την ιδεολογία της παράταξης στο περιθώριο, με το αποκαλούμενο επιτελικό κράτος των 63 μελών του υπουργικού συμβουλίου, με ανακυκλούμενους υπουργούς -πάμπολλους και πάντα αλάνθαστους εξωκοινοβουλευτικούς- και με τους βουλευτές σχεδόν απαξιωμένους, είναι επιτυχημένο; Εάν ναι, γιατί λοιπόν αυτή η πολιτική μας εκδοχή αποδοκιμάστηκε από την κοινωνία; Και μάλιστα δίχως πολιτικό αντίπαλο, δίχως τρόικα και επιτήρηση, και σε συνθήκες πρωτοφανούς επικοινωνιακής παντοδυναμίας», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Αντώνης Σαμαράς στην ομιλία του στο Πολεμικό Μουσείο. Η αλήθεια είναι ότι μια πολυπληθής κυβέρνηση δεν αναιρεί τον υπερυγκεντρωτισμό του Μαξίμου.

Από τον Ιούλιο του 2019 που ξεκίνησε να λειτουργεί το Επιτελικό Κράτος οι αρμοδιότητες της ΕΥΠ, της ΕΡΤ, του ΑΠΕ πέρασαν στο γραφείο του πρωθυπουργού. Την ίδια ώρα, στο πλαίσιο του επιτελικού κράτους, το ΣΔΟΕ εντασσόταν μαζί με όλες τις υπόλοιπες ανεξάρτητες ελεγκτικές αρχές στην περίφημη Εθνική Αρχή Διαφάνειας (ΕΑΔ). Ο επικεφαλής της εν λόγω αρχής, ο Άγγελος Μπίνης, ήταν προσωπική επιλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη, ενώ ο αντιπολιτευτικός Τύπος έκανε λόγο ότι είναι κουμπάρος του πρωθυπουργού.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το Επιτελικό Κράτος επιβλέπει τα πάντα. Εκτός από τα νομοσχέδια έχει τον τελευταίο λόγο για την αντιμετώπιση όλων όσων συμβαίνουν. Είτε μιλάμε για φυσικά καιρικά φαινόμενα, είτε για τις καλοκαιρινές πυρκαγιές, είτε για τον τρόπο που η χώρα λειτούργησε την περίοδο του εγκλεισμού της λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού. Όλοι επίσης θυμόμαστε ότι και η επιχείρηση εμβολιασμός είχε την σφραγίδα και την επίβλεψη του Επιτελικού Κράτους. Ακόμη και το Ταμείο Ανάκαμψης είναι υπό την επίβλεψη του Επιτελικού Κράτους, καθώς όλοι οι αναπληρωτές υπουργοί λογοδοτούν απ’ ευθείας στο Μαξίμου.

Αλλού οι ευθύνες

Όταν όμως κάτι δεν πάει καλά, τότε η ευθύνη πέφτει στους κακούς χειρισμούς των υπουργών, οι οποίοι βρίσκονται εκτεθειμένοι στα μάτια της κοινής γνώμης. Όπως για παράδειγμα έγινε και με τον Κώστα Σκρέκα, ο οποίος πλήρωσε το μάρμαρο για την ακρίβεια με την αποπομπή του από το καθ’ ύλην αρμόδιο υπουργείο, αυτό της Ανάπτυξης. Ο κ. Σκρέκας δεν έκανε κάτι διαφορετικό από το να εφαρμόσει την κυβερνητική πολιτική που είχε σχεδιαστεί από το Επιτελικό Κράτος, καθώς του είχε δοθεί συγκεκριμένος φάκελος με οδηγίες και ο υπουργός Επικρατείας, Άκης Σκέρτσος, επέβλεπε το έργο του εν λόγω υπουργού. Και η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία πέντε χρόνια, από τη σύσταση του Επιτελικού Κράτους κάθε αστοχία την πλήρωναν άλλοι και ποτέ τα μέλη του.

Την ίδια ώρα ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε κάθε ευκαιρία υπερασπίζεται το δημιούργημα του θεωρώντας ότι είναι αλάνθαστο και λόγω του Επιτελικού Κράτους η κυβέρνηση διαχειρίζεται με επιτυχία όλες τις κρίσεις. Επί της ουσίας το ελληνικό Επιτελικό Κράτος (που είχε παρουσιαστεί για πρώτη φορά στον Γιώργο Παπανδρέου από τον Γιώργο Γεραπετρίτη το όχι και πολύ μακρινό 2009)δεν είναι τίποτε άλλο από ένα αντίγραφο του μοντέλου διακυβέρνησης των ΗΠΑ. Απλά να τονίσουμε ότι το Σύνταγμα των ΗΠΑ έχει προβλέψει δικλείδες ασφαλείας, ώστε ο Πρόεδρος αν και ισχυρός να μη βρίσκεται στο απυρόβλητο.

Αντέδρασαν οι βουλευτές

Έτσι στην τελευταία συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Νέας Δημοκρατίας αρκετοί βουλευτές άσκησαν κριτική στο Επιτελικό Κράτος, ενώ ακόμη περισσότεροι ικανοποιήθηκαν από την σκληρή κριτική που άσκησε στην ομιλία του στο Πολεμικό Μουσείο ο Αντώνης Σαμαράς.

Είναι χαρακτηριστικό ότι πλέον οι περισσότεροι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας είναι πυρ και μανία με τον Άκη Σκέρτσο, στον οποίο καταλογίζουν ότι έχει ευθύνες για τις περισσότερες αστοχίες του Επιτελικού Κράτους. Ο Κώστας Βλάσης (βουλευτής Αρκαδίας) στην τελευταία συνεδρίαση της Κ.Ο. της Ν.Δ. δεν μάσησε τα λόγια του αναφέροντας ότι το αποτέλεσμα ήταν δυσάρεστο και το μήνυμα δεν ελήφθη, κάνοντας και επίθεση στον Άκη Σκέρτσο, απευθυνόμενος στον πρωθυπουργό: «Βγήκε ο άνθρωπος του πρωινού καφέ στην τηλεόραση και έδειξε ότι είστε αμετανόητοι. Αν δεν αλλάξουμε στις επόμενες εκλογές ο κόσμος που πήγε στην αποχή, ή στην παραλία θα πει επειδή δεν σας εμπιστευόμαστε συγκυβέρνηστε με την Λατινοπούλου και τον Βελόπουλο να τελειώνουμε».

Και ο Κώστας Βλάσης δεν ήταν ο μοναδικός που αναφέρθηκε στο Επιτελικό Κράτος. Υπήρξαν και άλλοι, οι οποίοι απλά φωτογράφισαν και δεν αναφέρθηκαν σε ονόματα. Όπως ο  Χρήστος Δερμεντζόπουλος (βουλευτής Έβρου), ο οποίος ασχολήθηκε με τα χάσμα που υπάρχει μεταξύ  βουλευτών – κυβέρνησης, ενώ για τις σχέσεις των απλών βουλευτών με το Επιτελικό Κράτος τόνισε ότι «η απόστασή τους είναι μεγαλύτερη από ποτέ».

Εν κατακλείδι ο υπουργός Επικρατείας, Άκης Σκέρτσος βρίσκεται στο επίκεντρο της σκληρής κριτικής από βουλευτές και στελέχη της Νέας Δημοκρατίας που σε κάθε ευκαιρία εξαπολύουν πυρά για τη διαχείριση καίριων ζητημάτων από το Μαξίμου. Η μερίδα αυτών των βουλευτών στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους αναφέρονται και σε παρελθόντα γεγονότα που τους είχαν ενοχλήσει µε πρωταγωνιστή τον υπουργό Επικρατείας, όπως τα «φροντιστήρια» για το υπό κατάθεση τότε νομοσχέδιο για τα ομόφυλα ζευγάρια, που έλαβαν χώρα στα γραφεία της Πειραιώς, όπου ο κ. Σκέρτσος ως εισηγητής υπουργός στο πολυσυζητημένο σχέδιο νόμου είχε αναλάβει να διαφωτίσει τα µέλη της Κ.Ο. και να λύσει τις απορίες τους. Αυτό που, όπως λένε, τους είχε ενοχλήσει ήταν το αυστηρό ύφος του τη στιγμή που, όπως έλεγαν οι ίδιοι, είχαν να διαχειριστούν πληθώρα αντιδράσεων στις εκλογικές τους περιφέρειες.