Πρόσφυγες και πετρέλαιο βάζουν φωτιά

Ημέρα με την ημέρα η κατάσταση στην Μέση Ανατολή ολοένα και αγριεύει με το Ισραήλ να φαίνεται αποφασισμένο να τα βάλει με όλους τους δορυφόρους του Ιράν κι εν τέλει να αναμετρηθεί με την Τεχεράνη. Ο Νεντανιάχου νιώθει αυτή την εποχή πολύ ισχυρός και ταυτόχρονα αποφασισμένος να καθαρίσει μία και καλή με όλους όσοι του προκαλούν αϋπνία.

Της Ευαγγελίας Τζαβάρα

Μετά την δολοφονία Χανίγια (επικεφαλής της Χαμάς) και την εξόντωση του ηγέτη της Χεζμπολάχ, Νασράλα, ουδείς γνωρίζει ποιος είναι ο επόμενος στόχος του Ισραήλ. Θα είναι ο ηγέτης των Χούθι, Αμπντουλ Μάλικ αλ Χούθι, ή ο θρησκευτικός ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Σεγιέντ Αλί Χοσαϊνί Χαμενεΐ, τον οποίο οι Φρουροί της Επανάστασης μεταφέρουν από καταφύγιο σε καταφύγιο τα τελευταία 24ωρα φοβούμενοι αεροπορική επίθεση από το Ισραήλ. Την ίδια ώρα οι Ισραηλινοί χτύπησαν και στην Δαμασκό, όπου μετά από αεροπορική επίθεση σκότωσαν και τον γαμπρό του Νασράλα, τον Χασάν Τζααφάρ Κασίρ, ο οποίος προαλειφόταν ως ο νέος ηγέτης της Χεζμπολάχ.

Όπως, λοιπόν, γίνεται αντιληπτό τα όσα συμβαίνουν στην Μέση Ανατολή, όπου σε καθημερινή βάση υπάρχουν δεκάδες νεκροί  κρατά σε επιφυλακή και όλες τις χώρες που βρίσκονται στην γειτονιά, όπως είναι και η Ελλάδα. Ήδη η κυβέρνηση προσπαθεί να κοστολογήσει τις επιπτώσεις από την ανάφλεξη των τελευταίων 24ωρων και να αξιολογήσει τι μπορεί να συμβεί το επόμενο διάστημα, καθώς ο κίνδυνος για μία ευρύτερη εμπλοκή κι άλλων χωρών σε αυτό τον πόλεμο δεν είναι απίθανη.

Για παράδειγμα η Ιορδανία ενημέρωσε και το Ισραήλ και το Ιράν ότι δεν θα δεχθεί στο έδαφος της πολεμικές συγκρούσεις, με το Αμάν να ξεκαθαρίζει ότι θα απαντήσει σε όποια πρόκληση δεχθεί. Επί της ουσίας η Ιορδανία θέλει να αποφύγει συγκρούσεις κατασκόπων  στο έδαφος της.

Οι ελληνικοί φόβοι

Φυσικά η κατάσταση στην Μέση Ανατολή έχει θέσει σε εγρήγορση και την Ελλάδα, καθώς πέραν των οικονομικών επιπτώσεων ελλοχεύει ο κίνδυνος αύξησης των μεταναστευτικών ροών λόγω και των προσφύγων που προκύπτουν από τις συγκρούσεις στο έδαφος του Λιβάνου. Ήδη απεγκλωβίστηκαν οι πρώτοι Έλληνες από τον Λίβανο, ενώ ανάλογες αποστολές θα υπάρξουν και το επόμενο διάστημα. Συνολικά στον Λίβανο ζουν 3.600 άτομα με ελληνικό διαβατήριο, αλλά προς ώρας μόλις 50 υπέβαλλαν αίτημα για επιστροφή  στην Ελλάδα. Και τελικά επέστρεψαν στην Ελλάδα με δύο αεροσκάφη C-130.

Όμως δεν είναι μόνο οι εγκλωβισμένοι Έλληνες και Κύπριοι στον Λίβανο. Είναι και τα μηνύματα που έρχονται ότι θα υπάρξουν στην Ευρώπη τζιχαντιστές που θα προχωρήσουν σε τρομοκρατικές ενέργειες. Ήδη η ΕΥΠ έχει συλλέξει στοιχεία για τα πανηγύρια στις δομές μεταναστών μετά την είδηση της εκτόξευσης βαλλιστικών πυραύλων από το Ιράν κατά του Ισραήλ.

Από τις φλόγες του πολέμου όμως αναμένεται να τρέξουν να ξεφύγουν και χιλιάδες πρόσφυγες. Το μεταναστευτικό είναι επομένως μία ακόμη βασική προτεραιότητα της κυβέρνησης. Ιδίως διότι ο Λίβανος με συνολικό πληθυσμό περίπου 5,5 εκατομμυρίων κατοίκων φιλοξενεί περίπου 1,5 εκατομμύρια Σύρους και 210.000 Παλαιστίνιους πρόσφυγες. Ήδη η κατάσταση στη χώρα ήταν πολύ δύσκολη και πλέον τόσο ο πληθυσμός αυτός, όσο και πολίτες του Λιβάνου και γενικότερα χωρών της Μέσης Ανατολής, καθώς η φωτιά επεκτείνεται και παίρνει επικίνδυνες διαστάσεις, εκτιμάται ότι θα επιχειρήσουν να ταξιδέψουν προς την Ευρώπη μέσω Τουρκίας και μέσω και της χώρας μας.

Οι δομές φιλοξενίας στην Ελλάδα έχουν αυτή τη στιγμή πληρότητα 50% και επομένως πάνω από διπλάσιες ροές θα αποδειχθούν δύσκολα διαχειρίσιμες. Άρα το πρώτο που πρέπει να γίνει είναι να αυξηθεί άμεσα η χωρητικότητα των κέντρων υποδοχής για παν ενδεχόμενο. Από την κυβέρνηση επισημαίνουν ότι τώρα αποδεικνύεται ακόμη περισσότερο η χρησιμότητα της ύπαρξης διαύλων διαλόγου και η κρισιμότητα της συνεργασίας με την Τουρκία στο πλαίσιο αποτροπής των καραβιών με δυστυχισμένους ανθρώπους. Όμως το ζήτημα είναι πως και η Ε.Ε. θα πρέπει να λάβει αποφάσεις για το θέμα των προσφύγων, αλλά ο γαλλογερμανικός άξονας κοιτάζει αυτή τη στιγμή προς τα ακροδεξιά του και λειτουργεί με εσωτερικά κομματικά κριτήρια.

Οικονομικές συνέπειες

Ένα εξίσου «καυτό» ζήτημα που απασχολεί την κυβέρνηση είναι οι οικονομικές συνέπειες, που ήδη τρομάζουν τον πλανήτη. Δεδομένου ότι η Μέση Ανατολή αντιπροσωπεύει περίπου το ένα τρίτο της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου και ειδικότερα το Ιράν περίπου το 4% της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου. Σημειωτέον ότι ένα από τα σενάρια αντιποίνων που εξετάζει το Ισραήλ αφορά σε πλήγματα στην πετρελαϊκή βιομηχανία του Ιράν.

Τα πρώτα κύματα ήδη έφτασαν στις παγκόσμιες αγορές και ενδέχεται να εξελιχθούν σε τσουνάμι. Το αργό πετρέλαιο Brent (EB) σημείωσε άνοδο 2,2% στα 75,14 δολάρια το βαρέλι, με την προηγούμενη εκτίναξη να είναι στα 75,55 δολάρια στο άνοιγμα των αγορών στον Λονδίνο.

Το χειρότερο ενεργειακά και οικονομικά σενάριο είναι το Ιράν να κλείσει τα στενά του Ορμούζ. Διότι από το μικρό αυτό θαλάσσιο δίαυλο μεταφέρεται το 30% του παγκόσμιου πετρελαίου, από παραγωγούς χώρες του Περσικού Κόλπου όπως η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, το Κουβέιτ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Τα στενότερο σημείο στον κρίσιμο αυτό θαλάσσιο δίαυλο έχει πλάτος 33 χλμ. Αλλά η δίοδος ναυσιπλοΐας έχει πλάτος μόλις τρία χιλιόμετρα προς κάθε κατεύθυνση.

Το μόνο ενθαρρυντικό στις ανησυχίες όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και της παγκόσμιας κοινότητας είναι η απροθυμία της Σαουδικής Αραβίας να «τιμωρήσει» την δύση, ως μουσουλμανική χώρα. Τουναντίον οι Σαουδάραβες, οι οποίοι έχουν αποκαταστήσει τις διπλωματικές τους σχέσεις με το Ισραήλ διατηρούν ουδετερότητα, ζητώντας απλά να πρυτανεύσει η λογική από όλους τους εμπλεκόμενους.

Διπλωματικές πρωτοβουλίες

Εκτός της ανησυχίας για αύξηση των ροών προσφύγων, αλλά και των οικονομιών συνεπειών, αρκετοί εντός κι εκτός κυβέρνησης προτείνουν όπως η Αθήνα προχωρήσει σε διπλωματικές πρωτοβουλίες, προκειμένου να αποφευχθούν τα χειρότερα. Η Ελλάδα βέβαια είναι μία μικρή χώρα και τον τόνο στο διεθνές παιχνίδι για τη Μέση Ανατολή δίνουν πρωτίστως οι ΗΠΑ, ενώ η Ε.Ε. ως συνήθως κινείται με την ταχύτητα χελώνας.

Από τη μία η χώρα μας ως ένα κράτος της Δύσης δεν μπορεί – κατά την κυβέρνηση – παρά να στηρίξει το Ισραήλ απέναντι στο Ιράν. Από την άλλη, η χώρα μας θέλει την αποκλιμάκωση και αυτή δεν μπορεί να έρθει εάν δεν μπει και ένα φρένο στην κυβέρνηση Νετανιάχου.