«Πρόεδρε, στραβά αρμενίζουμε»

Ως ένα κρύο ντους περιγράφονται οι 4,5 ώρες που πέρασε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Νέας Δημοκρατίας, την Τετάρτη. Ο πρωθυπουργός και πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας για πρώτη φορά από τον Ιανουάριο του 2015 που ανέλαβε την προεδρία του κόμματος ένιωσε τόσο άβολα.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Σε αυτά τα εννέα χρόνια οι συνεδριάσεις των Κοινοβουλευτικών Ομάδων ήταν πολύ απλές. Ο αρχηγός μιλούσε και από κάτω οι βουλευτές χειροκροτούσαν και συμφωνούσαν σε όλα. Ακόμη και κάποιοι που είχαν διαφορετική άποψη απέφευγαν να πάρουν το λόγο από τον φόβο μήπως στη συνέχεια υπήρχαν μέτρα εναντίον τους. Έτσι όλα κυλούσαν σε μία ρουτίνα. Ήταν και οι αλλεπάλληλες νίκες της Νέας Δημοκρατίας σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις, οπότε όσοι είχαν διαφορετική άποψη για το που οδεύει το κόμμα τους αντιμετωπίζονταν ως γραφικοί.

Τώρα μετά την υποχώρηση του κυβερνώντος κόμματος από το 41% του Ιουνίου του 2023 σε 28%, απελευθέρωσε όλες τις δυνάμεις και για πρώτη φορά ο Κυριάκος Μητσοτάκης βρέθηκε αντιμέτωπος με μία μαζική διαμαρτυρία γαλάζιων βουλευτών, όχι για ρουσφέτια, για την ακρίβεια ή για τον γάμο μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών, αλλά για τον ιδεολογικό προσανατολισμό της κυβέρνησης. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τους 37 βουλευτές που πήραν τον λόγο, οι 32 ήταν έντονα επικριτικοί, θέτοντας ανοιχτά τη διαφωνία τους με τη μετατόπιση της Ν.Δ. από τις αρχές και τις αξίες της παράταξης.

Στην πραγματικότητα ήταν ένα ισχυρό σήμα από τους βουλευτές, οι οποίοι ουσιαστικά διαμήνυσαν στο Μέγαρο Μαξίμου ότι είναι πλέον απέναντι σε κάθε επιλογή, πολιτικής ή προσώπων, που έρχεται σε σύγκρουση με το ιδεολογικό πλαίσιο του κόμματος. Που σημαίνει ότι είναι απέναντι τόσο στη διαρκή αξιοποίηση των εξωκοινοβουλευτικών στελεχών εκ μεταγραφής από άλλους πολιτικούς χώρους, όσο όμως και στην πιθανότητα να επιλεγεί για την Προεδρία της Δημοκρατίας, είτε η ανανέωση της θητείας της Κατερίνας Σακελλαροπούλου, είτε ένα νέο πρόσωπο, προερχόμενο από άλλον πολιτικό χώρο, πέραν της Ν.Δ.

Οι παραπάνω ενστάσεις δεν είναι καινούργιες. Υπόβοσκαν εδώ και καιρό στο εσωτερικό της Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Ο πρωθυπουργός και πρόεδρος του κυβερνώντος κόμματος επιχείρησε να χαράξει εκ των προτέρων γραμμή άμυνας με την εισαγωγική του τοποθέτηση σπεύδοντας να απαντήσει προκαταβολικά στις φωνές που ζητούν «επιστροφή στις ρίζες της Ν.Δ. ή και δεξιά στροφή». Και είναι ενδεικτικό ότι ο κ. Μητσοτάκης παρενέβη τρεις φορές για να απαντήσει στις πιο αιχμηρές παρεμβάσεις.

Σημειωτέον ωστόσο αν και ο πρωθυπουργός συμφώνησε με τους διαμαρτυρόμενους βουλευτές ότι πρέπει να γίνουν αλλαγές σε «τεχνικά και διαχειριστικά ζητήματα», όπως τα χαρακτήρισε, ξεκαθάρισε ήδη από την εισαγωγική του ομιλία ότι δεν αλλάζει τη συνολική πολιτική στρατηγική και το ιδεολογικό στίγμα της κυβέρνησης και της Ν.Δ.

Για παράδειγμα συμφώνησε με τα παράπονα βουλευτών για τη συμπεριφορά υπουργών, που είτε αγνοούν την κοινοβουλευτική ομάδα είτε δεν βγαίνουν μπροστά στα δύσκολα. Άφησε να εννοηθεί ότι θα εξετάσει αλλαγές σε επίπεδο γενικών γραμματέων, πολλοί εκ των οποίων βρίσκονται επίσης στο στόχαστρο βουλευτών, που καταγγέλλουν ότι φέρονται με μεγαλύτερη αλαζονεία και από υπουργούς. Προανήγγειλε επίσης, ότι θα ξεκινήσει συναντήσεις με τους βουλευτές ανά ομάδες των 20, δηλώνοντας ότι η πόρτα του είναι πάντα ανοιχτή. Έκλεισε το μάτι σε όσους δεν υπουργοποιήθηκαν στον τελευταίο ανασχηματισμό, λέγοντας στους βουλευτές: «Πρέπει να είστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή για οποιαδήποτε θέση».

Σε ό,τι αφορά τις διαρροές του Μαξίμου μετά την συνεδρίαση, μάλλον φαίνεται ότι προσπαθούν να υποβαθμίσουν την «καταιγίδα» της κριτικής από τους βουλευτές κάνοντας λόγο για «δημιουργικό διάλογο σε ενωτικό κλίμα». Και χαρακτήριζαν αξιοπρεπείς όλες τις τοποθετήσεις των βουλευτών.

Διεύρυνση, αλλά όχι κι έτσι

Οι βουλευτές που άσκησαν κριτική όμως δεν περιορίστηκαν σε θέματα συμπεριφοράς υπουργών. «Για απρεπείς υπουργούς» έκανε λόγο ο Χρήστος Μπουκώρος, «κάποιοι προστατεύουν την εικόνα τους» κατήγγειλε ο Θάνος Πλεύρης. Πολλοί εξέφρασαν επίσης ενστάσεις για μία σειρά από κεντρικές πολιτικές όπως ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών (με τα σκάγια να παίρνουν κυρίως τον υπουργό Επικρατείας, Άκη Σκέρτσο, για το πάρτι που διοργανώθηκε μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου) και το φορολογικό των ελευθέρων επαγγελματιών. Αλλά κυρίως έθεσαν ιδεολογικά ζητήματα.

Σε πολιτικό επίπεδο, αίσθηση προκάλεσαν κυρίως οι παρεμβάσεις του Νικήτα Κακλαμάνη και του Ευριπίδη Στυλιανίδη, στους οποίους άλλωστε έσπευσε να απαντήσει ο κ. Μητσοτάκης. «Όλοι έκαναν διεύρυνση. Και ο Κώστας Καραμανλής με το μεσαίο χώρο και ο πατέρας σας έκαναν αμφίπλευρη διεύρυνση. Αλλά ουδείς έκανε μετάλλαξη», είπε μεταξύ άλλων ο κ. Κακλαμάνης. Και ζήτησε «να μη φύγουμε από την ιδεολογική μας ταυτότητα», με τον κ. Μητσοτάκη να παίρνει το λόγο και να διαβεβαιώνει: «Δεν φεύγουμε ποτέ από αυτό. Το έχουμε ξαναπεί. Μένουμε στις αρχές και τις αξίες του Κωνσταντίνου Καραμανλή». Αιχμηρός για τον τρόπο με τον οποίο συντελείται η περίφημη διεύρυνση ήταν σημειωτέον και ο βουλευτής Ανατολικής Αττικής, Γιώργος Βλάχος, υπενθυμίζοντας ότι: «Και ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης σε διεύρυνση ήρθε στη Ν.Δ., αλλά με σταυρό, όχι κατευθείαν υπουργός». 

Από την πλευρά του ο κ. Στυλιανίδης έκανε μία παρέμβαση πολιτικής πλατφόρμας, θέτοντας συγκεκριμένα πολιτικά και ιδεολογικά ζητήματα. Αλλά αυτό που προκάλεσε την αντίδραση του πρωθυπουργού ήταν ο παραλληλισμός της Ν.Δ. με το κόμμα του Εμανουέλ Μακρόν. «Η Ακροδεξιά τελείωσε με την Χρυσή Αυγή. Δεν πρέπει να την αναστήσουμε, γιατί βολεύει σε κάποιους. Δέστε που οδηγήθηκε ο Εμανουέλ Μακρόν που επιδίωξε να εκμεταλλευτεί την ενίσχυση της ακροδεξιάς και την πολυδιάσπαση των παραδοσιακών κομμάτων. Κινδυνεύει να τον καταπιεί η ιστορία με απίστευτες συνέπειες για τη Γαλλία και για την Ευρώπ», σχολίασε ο κ. Στυλιανίδης. «Δεν έχουμε καμία σχέση με τον Μακρόν. Εμείς κερδίσαμε στις ευρωεκλογές με 15 μονάδες διαφορά. Εκείνος έχασε με 15 μονάδες διαφορά. Η Ν.Δ. είναι ισχυρό κόμμα. Ο Μακρόν δεν έχει κάτι αντίστοιχο», απάντησε ο κ. Μητσοτάκης.

Αντίστοιχες παρεμβάσεις έκαναν και οι Γιάννης Οικονόμου και Μίμης Χρυσομάλλης. Ο δε κ. Χρυσομάλλης ήταν ένας εκ των βουλευτών που διερωτήθηκε με νόημα τι σημαίνει το πάμε μπροστά και όχι δεξιά, ή αριστερά. Ο βουλευτής Αρκαδίας, Κώστας Βλάσσης, σχολίασε: «Γελούσα όταν άκουγα υπουργούς να προβλέπουν ποσοστά της τάξεως του 35%» και προειδοποίησε ότι: «Εάν δεν αλλάξουμε, το 26% – 30% θα είναι το ταβάνι μας». Ενώ ο Νότης Μηταράκης μεταξύ άλλων σχολίασε: «Είναι λάθος να θεωρούμε ότι αν η Ν.Δ. γίνει λίγο ΠΑΣΟΚ και λίγο Ποτάμι, αυτό είναι καλό». 

Μέτωπο κατά Σακελλαροπούλου

Αυτό που επίσης φάνηκε στην Κοινοβουλευτική Ομάδα ήταν ότι το να επιχειρήσει ο κ. Μητσοτάκης μια ανανέωση της θητείας της Προέδρου δεν θα είναι διόλου εύκολη υπόθεση. Δύο βουλευτές, ο Νότης Μηταράκης και ο Γιώργος Βλάχος, το είπαν ανοιχτά ότι δεν την ψηφίζουν, ο Θάνος Πλεύρης το φωτογράφισε. Αυτοί οι τρεις βουλευτές είναι πολύ λίγοι μπροστά σε όσους σιωπηρά λένε ότι δεν ξαναψηφίζουν την κ. Σακελλαροπούλου. Ζήτημα βιωσιμότητας της κυβέρνησης δεν υπάρχει, διότι βάσει του αναθεωρημένου Συντάγματος, η διαδικασία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας είναι αποσυνδεδεμένη από τη διάλυση της Βουλής, ενώ πρόσωπο μπορεί να εκλεγεί και με 151 βουλευτές. Και στην περίπτωση της Σακελλαροπούλου πιθανόν ο κ. Μητσοτάκης να αναζητήσει «μαξιλάρι» στις ψήφους της αντιπολίτευσης. Πάντως, φαίνεται ότι στις τάξεις της Κ.Ο. διαμορφώνεται ένα κύμα ανταρσίας που το Μαξίμου δεν μπορεί να παραγνωρίσει, αν και επισήμως λέγεται ότι ο πρωθυπουργός θα πάρει τις αποφάσεις του εν ευθέτω χρόνω.

Κίνδυνος για Σαλμά

Στην πιο δεινή θέση από όλους τους βουλευτές που ήταν επικριτικοί με τα κυβερνητικά πεπραγμένα είναι πλέον ο Μάριος Σαλμάς. Ο βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας στην ομιλία του διερωτήθηκε για το εάν η Νέα Δημοκρατία είναι με τους πολλούς ή τους λίγους, κάνοντας λόγο για εξυπηρέτηση συμφερόντων που συνδέονται με το πετρέλαιο. Ο κ. Μητσοτάκης πήρε αμέσως τον λόγο και του απάντησε σε υψηλότατο τόνο, με το Μέγαρο Μαξίμου, αλλά και άλλους βουλευτές να δυσφορούν. «Όλοι οι βουλευτές τοποθετήθηκαν πολιτικά, ο Σαλμάς με εμπάθεια», έλεγαν συνάδελφοι του μετά το τέλος της συνεδρίασης στους δημοσιογράφους. Κάποιοι απέδιδαν την μήνιν βουλευτού Αιτωλοακαρνανίας, μεταξύ άλλων, και στην εκ νέου υπουργοποίηση του Κώστα Καραγκούνη στη θέση του υφυπουργού Εργασίας, με τον οποίο εκλέγονται στην ίδια περιφέρεια. Πάντως αυτό που θεωρείται σχεδόν βέβαιο, είναι ότι στο επόμενο φάλτσο του κ. Σαλμά, ίσως σημάνει και την έξοδο του από την Κοινοβουλευτική Ομάδα.

Αποτυχία Μυλωνάκη

Στον τελευταίο ανασχηματισμό, μετά τις ευρωεκλογές ένας από αυτούς που αναβαθμίστηκαν ήταν και ο Γιώργος Μυλωνάκης, ο οποίος ανέλαβε υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ. Από τότε κυκλοφορούν πλήθος δημοσιευμάτων ότι «είναι ο άνθρωπος των ειδικών αποστολών», ή ότι «επειδή μπορεί κι επικοινωνεί με όλες τις φυλές της Νέας Δημοκρατίας είναι ο κατάλληλος άνθρωπος για να ηρεμεί τους βουλευτές». Επίσης διαβάσαμε ότι «λειτουργώντας σε πλείστες περιπτώσεις ως… αμορτισέρ, ώστε να εξωτερικεύουν τα γαλάζια στελέχη τα παράπονα τους, και τα όποια προβλήματα να επιλύονται ενδο-οικογενειακά, ώστε να μην παίρνουν διαστάσεις».

Μία από τις υποχρεώσεις που ανέλαβε ο κ. Μυλωνάκης είναι να συνομιλεί με τους βουλευτές και να κάνει το πρώτο «μασάζ», ώστε να υπάρχει ηρεμία.

Εάν κρίνουμε ότι 32 βουλευτές μίλησαν έξω από τα δόντια στη συνεδρίαση της Κ.Ο. για πρώτη φορά μετά από 10 σχεδόν χρόνια προεδρίας του κ. Μητσοτάκη δεν μπορείς να θεωρήσεις την πρώτη αποστολή του κ. Μυλωνάκη ως επιτυχημένη. Διότι οι βουλευτές και τα «έψαλλαν» στον αρχηγό, αλλά και ο Τύπος έμαθε σχεδόν τα πάντα.