Όταν παιδιά δολοφονούν παιδιά

Κάθε έγκλημα είναι αποτρόπαιο, ωστόσο όταν παιδιά δολοφονούν παιδιά το σοκ είναι ακόμη μεγαλύτερο. Η πρόσφατη τραγωδία στη Θεσσαλονίκη με τη δολοφονία του 14χρονου αγοριού από συνομήλικο φίλο και συμμαθητή φέρνει ξανά μνήμες από εγκλήματα που έχουν συγκλονίσει το Πανελλήνιο με πρωταγωνιστές ανήλικους δράστες.

Ρεπορτάζ: Πωλίνα Βασιλοπούλου

Σχεδόν τις ίδιες ημέρες και χωρίς να πάρει τόση δημοσιότητα είχε εξαρθρωθεί από τις αστυνομικές αρχές ομάδα νεαρών στην οποία συμμετείχαν και ανήλικοι η οποία διακινούσε ναρκωτικές ουσίες. Ωστόσο οι υποθέσεις που συγκλονίζουν και μένουν στη μνήμη αφορούν ανθρωποκτονίες, οι οποίες συνήθως πέρα από δράστες ανήλικους έχουν και θύματα της ίδιας περίπου ηλικίας.

Παρόμοιο τραγικό περιστατικό είχε σημειωθεί τον Σεπτέμβριο του 2015 στο προαύλιο σχολείου στην Κάτω Αχαΐα. Τότε ένας 15χρονος είχε πυροβολήσει πολλές φορές με την κυνηγετική καραμπίνα του πατέρα του και είχε σκοτώσει 17χρονο φίλο του. Ο 15χρονος φέρεται ότι είχε πρόβλημα στην ομιλία του με αποτέλεσμα να δέχεται τα πειράγματα του 17χρονου και της παρέας του, ενώ το θύμα φέρεται να είχε ενοχληθεί και από το γεγονός ότι ο 15χρονος ενοχλούσε την αδελφή του, με αποτέλεσμα να τον έχει ξυλοκοπήσει πριν από το έγκλημα.

Ένα επίσης αποτρόπαιο περιστατικό με πρωταγωνιστή ανήλικο δράστη είχε σημειωθεί τον Αύγουστο του 2013, όταν ένας 13χρονος πέταξε δύο ανίψια του, ηλικίας 4 και 7 ετών, σε αρδευτικό κανάλι στην περιοχή Στρέφι Ηλείας με αποτέλεσμα να βρουν τραγικό θάνατο από πνιγμό, καθώς, όπως είπε στους αστυνομικούς, «ζήλευε που ο πατέρας του και παππούς των παιδιών τα συμπαθούσε περισσότερο απ’ ό,τι τον ίδιο». Έτσι, τα δύο αγγελούδια βρήκαν τραγικό θάνατο από πνιγμό με ευθύνη ενός τόσο στενού τους συγγενικού προσώπου.

Η δολοφονία του 9χρονου λαχειοπώλη!
Αρκετά χρόνια πριν, τον Οκτώβριο του 1995 στην Αθήνα ένας 15χρονος έσφαξε με μαχαίρι 17χρονο φίλο του επειδή θεώρησε ότι ο τελευταίος τον είχε καταγγείλει στην Αστυνομία για κλοπή δικύκλου, ενώ τον Δεκέμβριο του 1971 την ελληνική κοινή γνώμη είχε αναστατώσει η δολοφονία στη Λάρισα ενός εννιάχρονου λαχειοπώλη από έναν 13χρονο με στόχο τα λίγα χρήματα που είχε το θύμα. Ο 9χρονος και ο 13χρονος είχαν γίνει φίλοι και ο μικρός λαχειοπώλης είχε ζητήσει από τον μετέπειτα δολοφόνο του να τον συνοδεύσει σπίτι του, διότι «φοβόταν το σκοτάδι». Ο 13χρονος είχε παραπονεθεί για τη συμπεριφορά των γονιών του «που του ζητούσαν να βόσκει τα κοπάδια και του έπαιρναν τα λίγα χρήματα που είχε». Ξεχωριστή περίπτωση από αυτές μάλιστα που συγκλόνισαν επί μακρόν το Πανελλήνιο και έχουν μείνει στη μνήμη, είναι αυτή του άτυχου 11χρονου μαθητή Άλεξ Μεσχισβίλι που εξαφανίστηκε τον Φεβρουάριο του 2006 από την πλατεία του δημαρχείου της Βέροιας. Στην υπόθεση της εξαφάνισης είχε εμπλακεί μία παρέα ανηλίκων, καθώς και συγγενικά τους πρόσωπα.

Αναμορφωτικά μέτρα και ποινική μεταχείριση των ανήλικων δραστών
Παρά το γεγονός πως τα εγκλήματα με ανήλικους δράστες είναι μια πραγματικότητα, η Πολιτεία δεν έχει προβεί σε καμία ουσιαστική πρόβλεψη που να βοηθά τους ανήλικους δράστες να επανενταχθούν στη κοινωνική ζωή.

Με τις τελευταίες νομοθετικές ρυθμίσεις που πέρασαν πριν από περίπου ένα έτος κατά τη διάρκεια της θητείας του Νίκου Παρασκευόπουλου στο υπουργείο Δικαιοσύνης, άλλαξε ριζικά ο τρόπος αντιμετώπισης των ανήλικων δραστών. Για τη συντριπτική πλειοψηφία των ανηλίκων δραστών προβλέπονται πλέον μόνο αναμορφωτικά μέτρα (μέχρι την ηλικία των 15 ετών). Εντελώς διαφορετική είναι, ωστόσο, η ποινική μεταχείριση των ανήλικων δραστών (που έχουν συμπληρώσει το 15ο έτος της ηλικίας τους).

Όταν τα αδικήματα με τα οποία βαρύνονται εάν τα τελούσαν ως ενήλικοι θα ήταν κακουργήματα απειλούμενα με ισόβια κάθειρξη, ή στις περιπτώσεις βιασμού εφόσον η πράξη τελέστηκε σε βάρος επίσης ανήλικου θύματος νεότερου από 15 ετών, υπάρχει η πρόβλεψη ο ανήλικος δράστης να μπορεί να προφυλακίζεται. Ωστόσο η προσωρινή κράτηση δεν μπορεί να διαρκέσει χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των έξι μηνών.

Για να προφυλακιστεί ο ανήλικος δράστης θα πρέπει να υπάρχει ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία από την οποία να προκύπτει γιατί τα θεραπευτικά και αναμορφωτικά μέτρα δεν κρίνονται επαρκή, αλλά και να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαίτερες συνθήκες της πράξης και της προσωπικότητας του ανηλίκου.