«Όλα έγιναν σύμφωνα με τον νόμο»
Ο εποπτικός διάλογος της Τράπεζας της Ελλάδος με την τράπεζα First Business Bank (FBB), την περίοδο που βασικός μέτοχός της ήταν ο –για την ώρα προφυλακισμένος– Βίκτωρας Ρέστης, ασκήθηκε στη βάση της ισχύουσας νομοθεσίας, το καταστατικό, τους εσωτερικούς κανονισμούς, αλλά και με γνώμονα τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Αυτή είναι συνοπτικά η θέση της κεντρικής τράπεζας, η οποία στα μέσα της εβδομάδας αποτυπώθηκε σε έγγραφο που διαβιβάστηκε στη Βουλή, ως απάντηση σε σχετική ερώτηση του ανεξάρτητου βουλευτή Αχαΐας, Νίκου Νικολόπουλου. Τι προκάλεσε τις «ενστάσεις» (για να το πούμε κομψά…) του γενικού γραμματέα του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος Ελλάδος; Όπως αναφέρει ο ίδιος στην ερώτησή του με τίτλο «Ευθύνες Προβόπουλου για τον Βίκτωρα Ρέστη» (σ.σ.: την κατέθεσε στις 17 Σεπτεμβρίου), η εφημερίδα «Ακρόπολις» σε πρωτοσέλιδο δημοσίευμά της στις 11/9 παρουσίασε δύο εμπιστευτικά έγγραφα που προέρχονται από τη διεύθυνση εποπτείας πιστωτικού συστήματος της ΤτΕ και απευθύνονται προς τον Β. Ρέστη.
«Από τα έγγραφα αυτά», υποστηρίζει ο κ. Νικολόπουλος, «προκύπτει ότι η τράπεζα της Ελλάδος και κατ’ επέκταση ο διοικητής της κ. Προβόπουλος γνώριζε πολύ πριν ασκηθεί δίωξη από τις δικαστικές αρχές εις βάρος του Βίκτωρα Ρέστη για το γεγονός ότι τα δάνεια της τράπεζάς του κατέληγαν σε εταιρίες δικές του».
«Επιπλέον –συνεχίζει ο ανεξάρτητος βουλευτής– από το δεύτερο εμπιστευτικό έγγραφο διαφαίνεται ότι η Τράπεζα της Ελλάδος γνώριζε ότι η κεφαλαιακή επάρκεια της FFB ήταν πολύ κατώτερη του ορίου που προβλεπόταν από τους ισχύοντες νόμους και γι’ αυτό το λόγο, σύμφωνα με το έγγραφο, ζητούσε από τον Βίκτωρα Ρέστη να μη δίνει άλλα δάνεια!».
Βάσει των παραπάνω, ο κ. Νικολόπουλος ζήτησε να ενημερωθεί γιατί η ΤτΕ, ενώ γνώριζε ότι τα χρήματα της FBB καταλήγουν σε εταιρείες συμφερόντων Ρέστη ή μετόχων της FBB, δεν καταλόγισε πρόστιμα ή δεν προχώρησε στην άμεση ανάκληση της άδειας λειτουργίας της FBB.
Η απάντηση του ΥΠ.ΟΙΚ.
Σε απάντηση της ερώτησης Νικολόπουλου, ο υπουργός Οικονομικών, Γ. Στουρνάρας διαβίβασε στη Βουλή δύο έγγραφα. Στο πρώτο, με ημερομηνία 18 Οκτωβρίου, περιγράφει πώς έχει ενισχυθεί ο εποπτικός ρόλος της ΤτΕ και αναφέρει ειδικότερα ότι «με το Ν. 4021/2011, η Τράπεζα της Ελλάδος έχει ενισχυθεί ως προς τις εποπτικές της αρμοδιότητες, προκειμένου να αντιμετωπιστεί έγκαιρα ο κίνδυνος μη συμμόρφωσης πιστωτικών ιδρυμάτων προς τις απαιτήσεις του νόμου και των σχετικών αποφάσεών της, ενώ υποβάλλει ανά έτος στη Βουλή σχετική έκθεση επί της ασκήσεως της εποπτικής της αρμοδιότητας για το προηγούμενο έτος». Ο Γ. Στουρνάρας επισημαίνει επίσης ότι, βάσει της τροποποίησης του Καταστατικού της ΤτΕ, η οποία κυρώθηκε με το Ν. 4099/2012, στο πλαίσιο της μακροληπτικής αρμοδιότητάς της η εποπτική Αρχή αναγνωρίζει, παρακολουθεί και αξιολογεί τους κινδύνους συστημικής ευστάθειας και λαμβάνει τα μέτρα που προβλέπονται από τον νόμο.
Η απάντηση της ΤτΕ
Από την πλευρά της, η Κεντρική Τράπεζα υπογραμμίζει ότι «η εποπτική αρμοδιότητα της ΤτΕ επί των πιστωτικών ιδρυμάτων ασκείται μέσα στα όρια και με τα μέσα που καθορίζει η ισχύουσα νομοθεσία, λαμβάνοντας υποχρεωτικώς υπόψη τυχόν συνέπειες στη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος που θα μπορούσαν να επέλθουν ως αποτέλεσμα της επιβολής των μέτρων αυτών, με πιο κρίσιμη βεβαίως το να υποστούν απώλειες οι καταθέτες». Σύμφωνα με την ΤτΕ, ο νόμος προβλέπει, ρητά μάλιστα, «σειρά παραμέτρων που επιβάλλεται να λαμβάνονται υπόψη, κατά την άσκηση της κυρωτικής αρμοδιότητας της ΤτΕ προκειμένου να σταθμίζεται η αποτελεσματικότητα του μέτρου σε σχέση με τους επιδιωκόμενους στόχους». Σε ό,τι αφορά τη διαπίστωση ότι χρήματα κατέληγαν σε εταιρείες συμφερόντων Ρέστη, η ΤτΕ αναφέρει τα εξής:
«Η δανειοδότηση εταιρειών συμφερόντων μετόχων πιστωτικών ιδρυμάτων αξιολογείται από την ΤτΕ σε σχέση με τα ίδια κεφάλαια του ιδρύματος επί τη βάσει των υποβαλλόμενων σε αυτήν εποπτικών στοιχείων, ώστε να υπολογίζονται οι τυχόν πρόσθετες κεφαλαιακές απαιτήσεις που γεννώνται εξ αυτής της αιτίας, καθώς τόσο από το εθνικό όσο από το ενωσιακό δίκαιο τα δάνεια προς μετόχους και τις επιχειρήσεις τους οφείλουν να αντιμετωπίζονται ως ενιαίος κίνδυνος. Η συμμόρφωση, συνεπώς, των εποπτευόμενων ελέγχεται από την Τράπεζα της Ελλάδος αναφορικά με τους εποπτικούς κανόνες, η μη συμμόρφωση, δε, αντιμετωπίζεται με τα μέτρα και την κυρωτική πολιτική που υπόκειται στους ανωτέρω, εκ του νόμου, περιορισμούς και οφείλει να λαμβάνει υπόψη τους προαναφερθέντες στόχους».
Στο ερώτημα, τέλος, του βουλευτή Νικολόπουλου «γιατί τα έγγραφα που είδαν το φως της δημοσιότητας δεν κοινοποιούνταν στην ιεραρχία της ΤτΕ, αφού είχαν τόσο σοβαρό περιεχόμενο;», η ΤτΕ απάντησε: «Από οργανωτικής απόψεως, το έργο της ΤτΕ ασκείται από τα εντεταλμένα όργανα, τις επιτροπές και τις διευθύνσεις, όπως προβλέπεται στο καταστατικό και τους εσωτερικούς κανονισμούς της. Θα πρέπει, εξάλλου, να επισημανθεί ότι ο εποπτικός διάλογος μεταξύ εποπτευόμενου και επόπτη για την επισήμανση αδυναμιών, τη λήψη των κατάλληλων διορθωτικών μέτρων και τα χρονικά περιθώρια που θα δοθούν για τη λήψη τους, επιβάλλεται από τις ισχύουσες διατάξεις που αποτελούν ενσωμάτωση κοινοτικής οδηγίας».
«Όλα νόμιμα και στην Proton Bank»
Αξίζει να σημειωθεί ότι τόσο η υπόθεση της FBB όσο και εκείνη των ευθυνών που καταλογίζει στην ΤτΕ ο βουλευτής Ν. Νικολόπουλος έρχονται λίγες ημέρες μετά την είδηση ότι οι οικονομικοί εισαγγελείς ερευνούν τυχόν ευθύνες του ελεγκτικού μηχανισμού της Τράπεζας της Ελλάδος για τις διαδικασίες που αφορούσαν την απόκτηση της Proton Bank από τον Λαυρέντη Λαυρεντιάδη. Κύκλοι της Τράπεζας της Ελλάδος υποστηρίζουν με έμφαση ότι όπως και στην περίπτωση της FBB, έτσι και στην περίπτωση της Proton Bank όλα έγιναν σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου.