H… μοδίστρα που λάτρεψε το θέατρο

Λαμπρότερος ο ουρανός, καθώς υποδέχτηκε στην αγκαλιά του τη μεγάλη κυρία του θεάτρου, την ιέρεια του αρχαίου δράματος Άννα Συνοδινού, η οποία άφησε την τελευταία της πνοή σε ηλικία 89 ετών το πρωί της Πέμπτης, μετά από μακρά νοσηλεία σε κλινική της Κυψέλης. Η κηδεία της θα γίνει τη Δευτέρα στο νεκροταφείο του Βύρωνα, στις 12 το μεσημέρι, δημοσία δαπάνη, όπως ανακοινώθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού.

Ιχνηλατώντας… με την Καίτη Νικολοπούλου

Ήταν το όγδοο παιδί της οικογένειάς της και γεννήθηκε στο Λουτράκι Κορινθίας το 1927, και για την ακρίβεια στο ξενοδοχείο όπου εργάζονταν ο πατέρας της ως μάγειρας και η μητέρα της ως καμαριέρα. Ως παιδί, μεγάλωσε φυσιολογικά, είχε όμως έφεση στις τέχνες, λάτρευε την ποίηση και τη μουσική. Το θέατρο δεν το είχε στα οράματά της, αφού έλεγε πως μεγαλώνοντας θα γίνει… μοδίστρα. Ωστόσο, άλλα οι θεοί πρέσβευαν γι’ αυτήν τη σπουδαία προσωπικότητα, όπως αποδείχθηκε.

«Το ότι έκανα την καριέρα που επιθυμούσα δεν το αποδίδω στην τύχη, αλλά στη βιωτή. Η βιωτή ελέγχεται από την ώρα που υπάρχει μέχρι την ώρα που εκλείπει. Οι επιλογές μου ήταν άκρως ελεγμένες. Κανένας άνθρωπος, ο οποίος έχει δημόσιες ευθύνες –είτε ως ηθοποιός, είτε ως πολιτικός– δεν πρέπει να κάνει το γούστο του αλλά το καθήκον του. Το γούστο παρέλκει. Από την στιγμή που έκανα αυτό που ήθελα, είχα δικαίωμα και στις υποχρεώσεις. Χρήματα δεν έχω βγάλει ποτέ στη ζωή μου. Τουαλέτες δεν είχα ποτέ. Άλλωστε, κανένας αυθεντικός άνθρωπος του θεάτρου δεν είναι του λούσου», είχε πει σε συνέντευξή της στο «Life&Style».

Στα 17 της έδωσε εξετάσεις στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, ενθουσιάζοντας τους  καθηγητές της με ένα απόσπασμα από την «Αντιγόνη», όπου όχι απλώς πέρασε αλλά ήταν και αριστούχος. Δάσκαλοί της ο Δημήτρης Ροντήρης, ο Άγγελος Τερζάκης, ο Δημήτρης Μυράτ, ο Δημήτρης Χορν, και μέντοράς της ο Θάνος Κωτσόπουλος.

Ντεμπούτο το ‘48

Στη σκηνή  πρωτοεμφανίστηκε το 1948 στο έργο του Εντμόν Ροστάν «Σιρανό ντε Μπερζεράκ». Το 1949 εμφανίστηκε για πρώτη φορά στον θίασο του Εθνικού Θεάτρου, στην «Ορέστεια» του Αισχύλου το 1949, στο Ηρώδειο. Στη συνέχεια, ερμήνευσε σημαντικούς ρόλους του ελληνικού και ξένου ρεπερτορίου και καθιερώθηκε ως πρωταγωνίστρια του αρχαίου δράματος,  σε έργα-σταθμούς της αρχαίας τραγωδίας και κωμωδίας, όπως «Εκάβη», «Αντιγόνη», «Ιφιγένεια εν Αυλίδι», «Ιφιγένεια εν Ταύροις», «Φοίνισσες», «Ελένη», «Άλκηστις», «Ανδρομάχη», «Ηλέκτρα», «Ορέστεια», «Λυσιστράτη», «Εκκλησιάζουσες», κ.ά.

Παράλληλα πρωταγωνίστησε και σε κορυφαία κλασικά έργα, όπως «Το αστέρι της Σεβίλλης», «Αντώνιος και Κλεοπάτρα», «Οθέλλος», «Ρόσμερσχολμ», «Δεσποινίς Τζούλια», «Τρισεύγενη», «Το μυστικό της Κοντέσας Βαλέραινας», «Ο αγαπητικός της βοσκοπούλας» κ.ά.

Εκτός από τη μακρόχρονη και σημαντική παρουσία της στις σκηνές του Εθνικού Θεάτρου, η Άννα Συνοδινού συνεργάστηκε με μεγάλους θιάσους της εποχής, όπως της Μαρίκας Κοτοπούλη,  του Λίνου Καρζή, και υπήρξε συν-θιασάρχης με τους  Μίμη Φωτόπουλο, Ντίνο Ηλιόπουλο, Νίκο Χατζίσκο.

Υπήρξε ένα από τα ιδρυτικά μέλη του Θεάτρου του Εθνικού Κήπου (πρώην Βασιλικού Κήπου), καθώς και του Θεάτρου του Λυκαβηττού που για πολλά χρόνια υπήρξε θιασάρχης. Συνεργάστηκε με την «αφρόκρεμα» του θεάτρου (Ροντήρη, Κοτοπούλη, Κυβέλη, Παξινού, Μινωτή, Μυράτ, Μουζενίδη, Καλλέργη, Σολομό, Κωτσόπουλο κ.ά.), ενώ είχε εκπροσωπήσει τη χώρα μας σε διάφορα Φεστιβάλ στο εξωτερικό με παραστάσεις αρχαίου δράματος.

Την περίοδο της δικτατορίας, 1967-1972, διακόπτει, διαμαρτυρόμενη, τις θεατρικές της δραστηριότητες και μετέχει στην Αντίσταση, ενώ κατασχέθηκαν το θέατρό της στον Λυκαβηττό και το διαβατήριό της, ματαιώνοντας έτσι περιοδεία στο εξωτερικό. Κατά το διάστημα αυτό εργάστηκε ως δακτυλογράφος στην εισαγωγική-εξαγωγική εταιρεία του συζύγου της, Γιώργου Μαρινάκη, του γνωστού παλιού πρωταθλητή στο τριπλούν,  ο οποίος τη δεκαετία του ’50 μεσουρανούσε στα σκάμματα με τη φανέλα του Εθνικού Γ.Σ., και με τον οποίο είχε παντρευτεί το 1955. Η Μαρίκα Κοτοπούλη δεν τον ήθελε, καθώς πίστευε πως έπρεπε να παντρευτεί καλλιτέχνη, και τον ονόμαζε «αρκουδόμαγκα». Εκείνη όμως δεν άκουγε κανέναν. Και έζησαν μαζί «μαγικά για πενηνταπέντε χρόνια», όπως η ίδια έχει αναφέρει, μέχρι τον θάνατό του, το 2009. Δικά της παιδιά δεν απέκτησε ποτέ, καθώς έβαλε το θέατρο πάνω και από τη μητρότητα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν την πόνεσε αυτό – άλλωστε, είχε αποβάλει τρεις φορές.

Λίγες, αλλά σημαντικές είναι και οι εμφανίσεις της στον κινηματογράφο («Δολάρια και όνειρα», «Θανασάκης ο πολιτευόμενος», «Ο άνθρωπος του τρένου», «Ο Λέων της Σπάρτης») και την τηλεόραση (Οι φρουροί της Αχαΐας», «Το μυστικό της κοντέσσας Βαλέραινας», «Ματωμένος γάμος», κ.ά.).

Καριέρα γεμάτη διακρίσεις 

Έλαβε πολλές τιμητικές διακρίσεις: Το Χρυσό Σταυρό Τάγματος Ευποιίας και Ταξιάρχη του Φοίνικος, παράσημο του Κέδρου του Λιβάνου, των Ιπποτών Ιταλίας, Δανίας και Γαλλίας, το Μετάλλιο Λουίτζι Πιραντέλλο. Έλαβε επίσης δύο φορές το έπαθλο Μαρίκας Κοτοπούλη, τιμήθηκε από την Εταιρία Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων για τη συμβολή της στην ανάδειξη του ελληνικού θεατρικού Έργου, έγινε επίτιμο μέλος του φιλολογικού συλλόγου «Παρνασσός» καθώς και της ΕΣΗΕΑ για την προσφορά της στον Πολιτισμό και τη Δημοσιογραφία.

Δίδαξε στις δραματικές σχολές του Εθνικού Θεάτρου, του Πέλου Κατσέλη, και του Γιώργου Μπέλλου, αρθρογραφούσε σε διάφορες εφημερίδες και στο περιοδικό «Πολιτικά Θέματα», και έγραψε δύο βιβλία: «Πρόσωπα και προσωπεία» (1998) και «Αίνος στους Άξιους» (1999).

 

Η… αριστερή πτέρυγα της Ν.Δ.

Η Άννα Συνοδινού ανέπτυξε επίσης σημαντική πολιτική δραστηριότητα. Το 1974 εξελέγη βουλευτής Αθηνών, και το 1977 διορίστηκε υφυπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών. Διετέλεσε επίσης δημοτική σύμβουλος του δήμου Αθηναίων. Το πώς εντάχθηκε στη Ν.Δ. μάς το αναφέρει σε άρθρο της (news247) η δημοσιογράφος Βίκυ Σαμαρά:

«Εν όψει των πρώτων εκλογών της Μεταπολίτευσης, ο Καραμανλής κάλεσε τη σπουδαία ηθοποιό στο γραφείο του και της ζήτησε να είναι υποψήφια με τη Νέα Δημοκρατία.

“Μα εγώ είμαι αριστερή!” του είπε η Συνοδινού έκπληκτη.

“Θα είσαι η αριστερή πτέρυγα της ΝΔ, Άννα μου!” της απάντησε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής».

Μέχρι το 1990, που παραιτήθηκε του βουλευτικού της αξιώματος, η Άννα Συνοδινού προσέφερε σημαντικές υπηρεσίες υποστηρίζοντας την ανωτεροποίηση των Σχολών Θεάτρου και Χορού, την ασφάλιση των καλλιτεχνών, την ίδρυση Κρατικής Σχολής Ορχηστικής Τέχνης, την εισαγωγή καλλιτεχνικών μαθημάτων στη Μέση Εκπαίδευση, κ.ά.