H μπλόφα των δανειστών και ο «πράσινος» ασθενής

 Επισήμως από το Μαξίμου διαρρέεται ότι προέχει η συμφωνία με την τρόικα, ώστε η κυβέρνηση να προχωρήσει στον απεγκλωβισμό από τους εκπροσώπους των δανειστών κι εν συνεχεία να έρθει η πιστοποίηση του πρωτογενούς πλεονάσματος από την Eurostat.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Όλο και περισσότεροι πιστεύουν ότι οι δανειστές της χώρας μας δεν θα πάρουν αποφάσεις –και μάλιστα προεκλογικά– εξαιτίας των οποίων θα κινδυνεύσουν να χάσουν τα λεφτά τους για μερικά… προαπαιτούμενα. Η παραπάνω παραδοχή περί μπλόφας της τρόικας έχει ως αφετηρία το γνωστό θρίλερ, που για άλλη μία φορά εξελίσσεται, για το αν θα κλείσει η διαπραγμάτευση με τους εκπροσώπους των δανειστών και αν θα εκταμιευτεί η δόση.

Όσο όμως και αν αυτό το ζήτημα βρίσκεται στα ψηλά πατώματα της επικαιρότητας, ένα άλλο ζήτημα είναι αυτό που εσχάτως προβληματίζει περισσότερο τον Αντώνη Σαμαρά. Κι αυτό είναι η δημοσκοπική κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ, αλλά και το ότι με αφορμή τη συνδιάσκεψη της «Ελιάς» το Κίνημα έχει χωριστεί στα δύο, με τους «παπανδρεϊκούς» βουλευτές να απειλούν, τόσο την ηγεσία του κόμματός τους, όσο και την κυβέρνηση. Και ας μην ξεχνάμε ότι μετά την οριστική συμφωνία με την τρόικα πρέπει να υπερψηφιστούν τρία κρίσιμα νομοσχέδια έως το τέλος του τρέχοντος μήνα.

Το πρώτο νομοσχέδιο αφορά στις κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών με το βάρος να πέφτει στη Eurobank και την ιδιωτικοποίησή της, όπου ήδη τα πρώτα μηνύματα από τον πρώην πρωθυπουργό είναι ότι τόσο ο ίδιος όσο και αυτοί που ακόμη τον ακολουθούν δεν θα το ψηφίσουν. Το δεύτερο νομοσχέδιο αφορά στη ΔΕΗ και τη μερική ιδιωτικοποίησή της, για την οποία αντιδρούν μεμονωμένα στελέχη του ΠΑΣΟΚ, ενώ το τρίτο έχει προκαλέσει και κόντρες μεταξύ των υπουργών της κυβέρνησης και αφορά στις προσαρμογές της χώρας με βάση τον ΟΟΣΑ, στο γάλα, στα φάρμακα και το ψωμί. Από το κυβερνητικό επιτελείο υπάρχει η σκέψη τα τρία αυτά κρίσιμα νομοσχέδια να εισαχθούν στη Βουλή με τη μορφή του πολυνομοσχεδίου.

Την ίδια ώρα πάντως, από την κυβέρνηση διαμηνύουν πως οι εξαγγελίες του Αντώνη Σαμαρά για τη διανομή του πρωτογενούς πλεονάσματος σε ένστολους και χαμηλοσυνταξιούχους δεν πρόκειται να αλλάξουν, παρά τις όποιες πιέσεις της τρόικας, και πως οι δεσμεύσεις του πρωθυπουργού θα τηρηθούν απαρέγκλιτα.

Η ανησυχία

Οι επόμενες εβδομάδες χαρακτηρίζονται «κρίσιμες» για τη δικομματική κυβέρνηση, μετά τα όσα συμβαίνουν και στον χώρο του ΠΑΣΟΚ με τη συγκρότηση της «Ελιάς-Δημοκρατική Παράταξη» και τη ρήξη των Ευ. Βενιζέλου και Γ. Παπανδρέου, ενώ στο Μαξίμου προσπαθούν να διαμορφώσουν έναν μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό, έχοντας ως άξονα τις ευρωεκλογές που ενδέχεται να κρύβουν εκπλήξεις.

Ο πρωθυπουργός το μόνο που δεν επιθυμεί αυτή τη στιγμή είναι να δημιουργηθεί πρόβλημα στον δικομματικό συνασπισμό. Στο πρωθυπουργικό γραφείο είναι ιδιαίτερα προβληματισμένοι και παρακολουθούν με πολλή προσοχή τα όσα διαδραματίζονται στο ΠΑΣΟΚ. Διατηρούν ανοικτή γραμμή με τη Χαριλάου Τρικούπη, προσπαθώντας να πληροφορηθούν τι ακριβώς γίνεται, φοβούμενοι τα χειρότερα.

Ο Αντ. Σαμαράς έχει εκφράσει εδώ και καιρό την άποψη ότι το ΠΑΣΟΚ συνιστά τον «μεγάλο ασθενή», ενώ αρκετοί εκ των συνεργατών του δεν κρύβουν την ανησυχία τους για το ενδεχόμενο αποσταθεροποίησης του μικρότερου κυβερνητικού εταίρου. Η διάθεση, δε, του Μαξίμου να «στηρίξει» τον Ευ. Βενιζέλο είναι ορατή, καθώς η Ν.Δ., παρά την πλήρη πλέον αναντιστοιχία μεταξύ της σημερινής και της εκλογικής (2012) δυναμικής των δύο κυβερνητικών κομμάτων, εξακολουθεί και παρέχει όχι μόνον πλήρη ελευθερία, αλλά και αρκετά «δώρα» προς την πλευρά Βενιζέλου. Χωρίς, όμως, αποτέλεσμα στην εκλογική απήχηση του κόμματος.

Καθίσταται, λοιπόν, σαφές ότι ενδεχόμενη επιβεβαίωση των αρνητικών για το ΠΑΣΟΚ δημοσκοπήσεων στις ευρωεκλογές του Μαΐου είναι πολύ πιθανό να ενεργοποιήσει κινήσεις ευθείας αμφισβήτησης του Ευάγγελου Βενιζέλου. Αν αυτές περιοριστούν εκεί, η κρίση μπορεί να είναι μέχρι και ελεγχόμενη για τη δικομματική κυβέρνηση. Ωστόσο, αν το μήνυμα της κάλπης είναι τέτοιο που θα απελευθερώνει δυνάμεις που επιδιώκουν μία άλλη σχέση με την κυβέρνηση, τότε ο βαθμός επικινδυνότητας αυξάνεται κατακόρυφα.

Σκηνικό ρήξης

Συνεργάτες του πρωθυπουργού υποστηρίζουν ότι από το τέλος Μαρτίου ο πρωθυπουργός θα αναλάβει μία σειρά από πρωτοβουλίες με στόχο να αλλάξει το κλίμα. Όμως αυτό που φαίνεται μέχρι στιγμής είναι ένα σκηνικό σύγκρουσης με την τρόικα. Το Μέγαρο Μαξίμου επενδύει στην πολεμική ατμόσφαιρα με τους «τροϊκανούς», θέλοντας να πείσει την κοινή γνώμη ότι δεν υποχωρεί και δεν είναι διατεθειμένη η κυβέρνηση να υποκύψει στους εκβιασμούς. Μόνο τυχαία δεν ήταν η διαρροή από το πρωθυπουργικό γραφείο ότι ο Αντ. Σαμαράς δεν υποχωρεί σχετικά με το μέρισμα από το «πλεόνασμα». Ενώπιον του κινδύνου να υποστεί η Ν.Δ. σημαντικές απώλειες στις ευρωεκλογές και εν μέσω των πιέσεων των τροϊκανών να υπάρξει συμφωνία μέχρι την Κυριακή, η κυβέρνηση αποφάσισε να δώσει μια μάχη με άκρως επικοινωνιακούς όρους.

Όλοι στο πρωθυπουργικό γραφείο αναγνωρίζουν ότι οι όποιες τελικές αποφάσεις «εμπεριέχουν και πολιτικό κόστος» και «απαιτούν δύσκολους συμβιβασμούς». Στην παρούσα περίοδο, η κυβέρνηση και προσωπικά ο πρωθυπουργός, για αμιγώς προεκλογικούς λόγους, επιλέγει τη διαμόρφωση ενός σκηνικού σύγκρουσης με την τρόικα. Αυτή η σύγκρουση κρίνεται από το επιτελείο του αναγκαία και λένε ότι τη χρειάζεται, εφόσον φυσικά διαμορφωθούν εξελίξεις που δεν γίνεται να αντιμετωπιστούν διαφορετικά. «Η σύγκρουση δεν θα είναι αναπόφευκτη μόνο για λόγους στοιχειώδους αξιοπρέπειας αλλά και για λόγους επιβίωσης», είναι η χαρακτηριστική φράση.

Ο σχεδιασμός

Πολλά θα εξαρτηθούν για τον μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό του πρωθυπουργού από τα όσα θα συμβούν στις αυτοδιοικητικές εκλογές και από το αποτέλεσμα της κάλπης των ευρωεκλογών, σε σχέση με τη διενέργεια του χρόνου των εθνικών εκλογών, ενώ στο βάθος υπάρχει και η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας. Βέβαια, όπως παραδέχονται έμπειρα κυβερνητικά στελέχη, ο έγκαιρος σχεδιασμός δεν εξασφαλίζει απαραιτήτως και τις λύσεις για τα προβλήματα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η Ν.Δ. και γενικά ο δικομματικός συνασπισμός στο εξής.

Η διαμόρφωση του νέου κομματικού χάρτη, που αναμένεται σύμφωνα με τις εκτιμήσεις πολιτικών αναλυτών και δημοσκόπων να προκύψει από τις ευρωεκλογές, ασφαλώς θα είναι ένα από αυτά τα προβλήματα. Πριν φθάσουμε όμως να δούμε πώς θα διαμορφωθεί αυτός ο νέος κομματικός χάρτης και ποια θα είναι η δύναμη των κομμάτων, ο ίδιος ο πρωθυπουργός ετοιμάζεται να ζητήσει ευθέως και ανοικτά τη συσπείρωση όλων των στελεχών της Ν.Δ., ενόψει των κρίσιμων μαχών.

Οι τελευταίες μετρήσεις της κοινής γνώμης αξιολογούνται θετικά στο Μέγαρο Μαξίμου ως προς την αντοχή της Ν.Δ. και της αδυναμίας του ΣΥΡΙΖΑ να καταγράψει δυναμική και να αποκτήσει διαφορά ασφαλείας, αν και σε κρίσιμες περιφέρειες και σε μεγάλους δήμους αναδεικνύονται πολλά προβλήματα με ορισμένες «γαλάζιες» υποψηφιότητες.

Εξάλλου, μια καλή εκλογική επίδοση θα ενίσχυε τη θέση του πρωθυπουργού και θα αποτελούσε σε συνδυασμό με ορισμένες θετικές ειδήσεις στην οικονομία (πρωτογενές πλεόνασμα και διανομή μέρους αυτού, έξοδος στις αγορές και καλή λύση για το πρόβλημα της βιωσιμότητας του χρέους) ένα καλό πρόκριμα για τις εθνικές εκλογές. Αντιθέτως, μια αποτυχία και ένα κακό αποτέλεσμα –εξαρτάται από τη διαφορά της ήττας εάν αυτή υπάρξει από τον ΣΥΡΙΖΑ– θα δημιουργούσε συνθήκες έντασης και εσωστρέφειας στη Ν.Δ.