Γιατί ο Νετανιάχου θέλει τη «σταύρωση» της Ράφα

Για τους Ορθόδοξους χριστιανούς η εβδομάδα των Παθών ολοκληρώθηκε με την Ανάσταση του Κυρίου, αλλά στην πολύπαθη Γάζα ο Γολγοθάς… κακά κρατεί και η Ανάσταση της ειρήνευσης βρίσκεται επί ξύλου κρεμάμενη.

Του Νίκου Τσαγκατάκη

Δυστυχώς δεν θα μπορούσε να συμβεί διαφορετικά, αφού παρά την ανακοίνωση της Χαμάς το βράδυ της Δευτέρας του Πάσχα ότι αποδέχεται το διαμεσολαβητικό σχέδιο για κατάπαυση του πυρός, το Τελ Αβίβ πάτησε το κουμπί της επίθεσης στη Ράφα.

Όσο γράφονταν αυτές οι γραμμές, η υπόθεση της εκεχειρίας στην μαρτυρική Μέση Ανατολή εξελισσόταν σε θρίλερ για γερά νεύρα, με τελευταίο κακό νέο την αποχώρηση του Ισραήλ –τουλάχιστον για την ώρα– από το τραπέζι αυτού του γύρου των διερευνητικών επαφών.

Αν το Τελ Αβίβ πειστεί να γίνει πιο διαλλακτικό είναι δύσκολο να το μαντέψει κάποιος. Αυτό, πάντως, που δεν τίθεται υπό καμία αμφισβήτηση είναι τα ελατήρια που ώθησαν τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπένιαμιν Νετανιάχου να προχωρήσει στην προαναγγελθείσα στρατιωτική επιχείρηση στην πόλη της νότιας Λωρίδας της Γάζας όπου στοιβάζονται περίπου 1,4 εκατομμύριο Παλαιστίνιοι.

Η αλήθεια είναι ότι το «ντου» των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων στη Ράφα δεν είχε στην έναρξή του την έκταση και την ένταση που… διαφημιζόταν από το Τελ Αβίβ, αλλά αυτό λίγη πρακτική αξία έχει αφού οι βόμβες συνεχίζουν να σκοτώνουν έστω και σε λιγότερες «δόσεις» ενώ οι πολιτικοί σχεδιασμοί Νετανιάχου εξυπηρετούνται τουλάχιστον για την ώρα και με μικρότερης κλίμακας επιχειρήσεις.

Το… βολικό σχέδιο για τον «Μπίμπι»

Ποιοι είναι αυτοί οι σχεδιασμοί; Καταρχάς να μην φανεί ο «Μπίμπι» ανακόλουθος στον λαό του Ισραήλ στον οποίο έχει υποσχεθεί συντριβή της Χαμάς και επιστροφή των συμπατριωτών του που κρατούνται όμηροι από την παλαιστινιακή σουνιτική παραστρατιωτική οργάνωση που επιτέθηκε στο Ισραήλ τον Οκτώβρη του 2023. Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση του Ισραήλ ισχυρίζεται ότι οι τρομοκράτες της Χαμάς έχουν ως ορμητήριο την παλαιστινιακή πλευρά των συνόρων της Ράφα και τα ισραηλινά «αντίμετρα» λένε ότι ο έλεγχος της περιοχής θα περιορίσει σημαντικά τον ζωτικό χώρο όσων ηγετών της Χαμάς βρίσκονται στο πεδίο.

Κατά δεύτερον, η γεωγραφική γειτνίαση της Ράφα με την Αίγυπτο την καθιστά σημαντικό «λάφυρο» για τον Νετανιάχου. Κι αυτό διότι «κατάκτηση» του συνοριακού διαύλου Κερέμ Σαλόμ από την στρατιωτική μηχανή του Ισραήλ αφενός δίνει στο Τελ Αβίβ το «προνόμιο» να ελέγχει τα καραβάνια της ανθρωπιστικής βοήθειας αλλά και κάθε είδους «κυκλοφορία» που μπορεί να είναι… επικίνδυνη. Αφετέρου είναι ένας «εξυπηρετικός» μοχλός βολικός πίεσης της γειτονικής Αιγύπτου που είναι μεσολαβήτρια χώρα για τη σύναψη ανακωχής και σε αυτό το πλαίσιο μπορεί να χρειαστεί να… εκβιαστεί από το Τελ Αβίβ μέσω των δυνητικών μεταναστευτικών ροών από τη Γάζα προς το Κάιρο.

Όλα τα παραπάνω ο Νετανιάχου τα είπε –άλλα «φωναχτά» και άλλα πίσω από τις γραμμές του λόγου του– στο βιντεοδιάγγελμα που έκανε την Τρίτη και το οποίο μεταδόθηκε μέσω των social media. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός υποστήριξε, συγκεκριμένα, ότι η τελευταία πρόταση της Χαμάς για μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός απορρίφθηκε γιατί ήταν προσχηματική και αυτό που στην πραγματικότητα στόχευε η παλαιστινιακή οργάνωση ήταν το «σαμποτάζ» της εισόδου των στρατιωτικών δυνάμεων του Ισραήλ στη Ράφα. Ο Νετανιάχου επιχειρηματολόγησε, επιπρόσθετα, ότι η χώρα συνεχίζει τη στρατιωτική εκστρατεία του κατά της Χαμάς, χαρακτηρίζοντας την κατάληψη του περάσματος της Ράφα «ένα πολύ σημαντικό βήμα» για τον αφανισμό και των στρατιωτικών αλλά και των πολιτικών δυνατοτήτων της τρομοκρατικής οργάνωσης στην περιοχή.

Θυμίζεται ότι η πρόταση εκεχειρίας την οποία αποδέχτηκε η Χαμάς και απέρριψε το Ισραήλ περιελάμβανε αποκλιμάκωση της σύγκρουσης σε τρεις φάσεις και σε διάστημα 42 ωρών, με πρώτο βήμα την πλήρη αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων, δεύτερο την επιστροφή των εκτοπισμένων και τρίτο την ανταλλαγή Παλαιστίνιων που βρίσκονται φυλακισμένοι στο Ισραήλ με Ισραηλινούς που κρατούνται όμηροι στη Γάζα. Αν και εφόσον «περπατούσε» αυτή διαδικασία, το επόμενο προς συζήτηση στάδιο θα ήταν η μόνιμη κατάπαυση του πυρός. Αυτή, ωστόσο, είναι μία η εξέλιξη που το Τελ Αβίβ απαρνιέται επιδιώκοντας το απόλυτο: την ολοκληρωτική ήττα-παράδοση της Χαμάς που από το 2007 έχει τον αποκλειστικό έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας έπειτα από έναν σύντομο εμφύλιο πόλεμο που οδήγησε στην εκδίωξη της Φατάχ από την περιοχή.

Ο λόγος της άρνησης; Οι ακροδεξιοί κυβερνητικοί εταίροι του Νετανιάχου αντιτίθενται σφόδρα στο ενδεχόμενο διακοπής του πολέμου, αν πρώτα δεν «πέσει» η Ράφα και ο «Μπίμπι» δεν μοιάζει διατεθειμένος να τους χαλάσει το… χατίρι διακινδυνεύοντας να χάσει και την εξουσία που του εξασφαλίζει η έστω και οριακή κοινοβουλευτική πλειοψηφία που έχει στην Κνέσετ (σ.σ. το κοινοβούλιο του Ισραήλ). Μια εξουσία που ειρήσθω εν παρόδω λειτουργεί και ως σανίδα επιβίωσης για τον 74χρονο Ισραηλινό πρωθυπουργό ο οποίος είναι υπόδικος υπό… αναστολή, καθώς ενώ τελεί υπό δικαστική διερεύνηση για τις κατηγορίες της απάτης, της κατάχρησης εμπιστοσύνης και της διαφθοράς οι δίκες του έχουν διακοπεί προσωρινά εξαιτίας του πολέμου με τη Χαμάς.

Σε δύσκολη θέση (και) οι ΗΠΑ

Η άκαμπτη στάση και ο μαξιμαλισμός του Νετανιάχου στο θέμα της Ράφα έχουν φέρει σε δύσκολη θέση και την Ουάσινγκτον. Η διοίκηση Μπάιντεν έχει ταχθεί στο πλευρό του παραδοσιακού συμμάχου της στη Μέση Ανατολή, αλλά είναι πολλοί οι λόγοι που κάνουν την αστερόεσσα να επιζητά τον τερματισμό της σύγκρουσης το γρηγορότερο δυνατό. Είναι, λ.χ., ευκολονόητο ότι το τελευταίο πράγμα που θα ήθελαν οι ΗΠΑ είναι να δουν τη φωτιά στη Γάζα να μετεξελίσσεται σε περιφερειακό πόλεμο με την εμπλοκή και του Ιράν. Υπάρχει, επιπρόσθετα, και ο αναβρασμός που έχει ξεσπάσει στα αμερικανικά πανεπιστήμια εξαιτίας του πολέμου στη Γάζα, με τους φοιτητές να εναντιώνονται στην ανεπιφύλακτη υποστήριξη του Τελ Αβίβ από την Ουάσινγκτον. Σε αυτό το διαμορφούμενο σκηνικό είναι ξεκάθαρο ότι ο ευρισκόμενος σε προεκλογική περίοδο Τζο Μπάιντεν θα επιχειρήσει να πιέσει κι άλλο τον Μπένιαμιν Νετανιάχου με κινήσεις όπως η πρόσφατη ακύρωση παράδοσης αμερικανικού οπλισμού (σ.σ. 3.500 βόμβες) στο Ισραήλ.