Εξόφληση εντός 30 ημερών, αλλιώς κατάσχεση

Εκ βάθρων αλλαγές στη διαδικασία προσδιορισμού βεβαίωσης και είσπραξης των εσόδων του Δημοσίου φέρνει από την 1η Ιανουαρίου 2014 ο 53 σελίδων νέος Κώδικας Φορολογικών Διαδικασιών, που έφερε χθες Τρίτη στη Βουλή το υπουργείο Οικονομικών.

Τα καλά νέα είναι ότι οι καινούργιες διατάξεις προβλέπουν σημαντική μείωση, και μάλιστα αναδρομικά, των προστίμων που έχουν επιβληθεί για τυπικές και ουσιαστικές φορολογικές παραβάσεις. Ωστόσο τα κακά νέα δεν λείπουν και αυτά αφορούν αφενός το μέτρο της κατάσχεσης κινητών και ακινήτων περιουσιακών στοιχείων (σε επείγουσες περιπτώσεις, μάλιστα, χωρίς δικαστική απόφαση) όσων καθυστερούν να εξοφλήσουν ή να ρυθμίσουν τις οφειλές τους προς την εφορία για περισσότερες από 30 ημέρες και αφετέρου τον υπολογισμό του φόρου βάσει του τρόπου διαβίωσης κάθε φορολογούμενου.

Επί της ουσίας, ο καινούργιος Κώδικας Φορολογικών Διαδικασιών αποτελεί το νέο modus operandi των φορολογικών αρχών βάσει του οποίου θα διενεργούνται από 1/1/2014 οι φορολογικοί έλεγχοι και θα εντοπίζονται οι ασυνεπείς φορολογούμενοι. Ειδικότερα, οι νέες διατάξεις προβλέπουν τη δυνατότητα της Γενικής Γραμματείας Εσόδων να “ξεψαχνίζει” οποιοδήποτε στοιχείο κρίνει αναγκαίο για τον καθορισμό της φορολογικής υποχρέωσης των φορολογουμένων, ζητώντας πληροφορίες και έγγραφα από τρίτα πρόσωπα, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, επιμελητήρια, συμβολαιογράφους, υποθηκοφύλακες, προϊσταμένους των κτηματολογικών γραφείων. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι οι εμπλεκόμενοι φορείς υποχρεούνται να παράσχουν τις απαντήσεις τους στη ΓΓΕ εντός 10 ημερών, ενώ ο φορολογούμενος οφείλει να προσκομίσει τα απαραίτητα δικαιολογητικά σε χρονικό διάστημα μόλις 5 ημερών. Επιπρόσθετα, ο Γενικός Γραμματέας Εσόδων μπορεί να δίνει εντολή για επιτόπιο έλεγχο στις εγκαταστάσεις των φορολογούμενων χωρίς προηγούμενη ειδοποίηση, εφόσον υπάρχουν υπόνοιες για φοροδιαφυγή, ο δε ελεγκτής δύναται να κατάσχει βιβλία και στοιχεία και οποιαδήποτε άλλα ανεπίσημα βιβλία, έγγραφα, αρχεία ή στοιχεία, εφόσον το θεωρήσει αναγκαίο για τον έλεγχο.

Στην περίπτωση, τώρα, που διαπιστωθεί… αυγάτισμα της περιουσίας του φορολογούμενου, ο ελεγχόμενος υπόχρεος θα πρέπει να δικαιολογήσει την πηγή προέλευσης της περιουσίας του και παράλληλα να βεβαιωθεί αρμοδίως ότι έχει φορολογηθεί στο παρελθόν ώστε να απαλλαγεί από τη φορολογία.

Σε ό,τι αφορά τον προσδιορισμό του φορολογητέου εισοδήματος θα γίνεται κατ’ εκτίμηση από τις φορολογικές αρχές. Για να γίνει η εκτίμηση θα λαμβάνονται υπόψη η ρευστότητα του φορολογούμενου, το ύψος των τραπεζικών καταθέσεών του, ο κύκλος εργασιών και οι δαπάνες του σε μετρητά. Σαφέστατα, ο φορολογούμενος εφόσον δεν συμφωνεί με την εκτίμηση της φορολογικών αρχών, θα έχει τη δυνατότητα να προσφύγει στη δικαιοσύνη, υπό την προϋπόθεση όμως ότι θα έχει προηγηθεί από μέρους του η καταβολή του 50% της βεβαιωμένης οφειλής.

Τα πρόστιμα

Σύμφωνα με τον νέο Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών, πρόστιμα επιβάλλονται στον φορολογούμενο για τις εξής παραβάσεις:

i) 100 ευρώ, σε περίπτωση μη υποβολής ή εκπρόθεσμης υποβολής.
ii) Ισόποσο με το φόρο εισοδήματος ποσό προστίμου, σε περίπτωση μη υποβολής δήλωσης.
iii) 1.000 ευρώ για κάθε άλλη παράβαση, σε περίπτωση που ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης βιβλίων και στοιχείων με βάση απλοποιημένα λογιστικά πρότυπα.
iv) 2.500 ευρώ για κάθε άλλη παράβαση, σε περίπτωση που ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης βιβλίων και στοιχείων με βάση πλήρη λογιστικά πρότυπα.
Σε περίπτωση υποτροπής στην ίδια παράβαση εντός πέντε ετών, το πρόστιμο ανέρχεται στο διπλάσιο του αρχικού προστίμου. Σε περίπτωση δεύτερης υποτροπής εντός πέντε ετών, το πρόστιμο ανέρχεται στο τετραπλάσιο του αρχικού προστίμου.
# Αν η παράβαση αφορά σε μη έκδοση ή σε ανακριβή έκδοση παραστατικού στοιχείου και η αποκρυβείσα αξία είναι μεγαλύτερη των 5.000 ευρώ, επιβάλλεται πρόστιμο για κάθε παράβαση ίσο με το 40% της αξίας της συναλλαγής ή του μέρους αυτής που αποκρύφτηκε.
# Σε περίπτωση έκδοσης πλαστών φορολογικών στοιχείων, επιβάλλεται πρόστιμο για κάθε παράβαση ίσο με το 100% της αξίας του στοιχείου.
# Σε περίπτωση έκδοσης εικονικών φορολογικών στοιχείων ή λήψης εικονικών στοιχείων επιβάλλεται πρόστιμο για κάθε παράβαση ίσο με το 50% της αξίας του στοιχείου.
# Στο ΦΠΑ, όταν μετά από έλεγχο αποδειχθεί ότι ο υποκείμενος στο φόρο, ως λήπτης εικονικού φορολογικού στοιχείου ή στοιχείου το οποίο νόθευσε αυτός ή άλλοι για λογαριασμό του, διενήργησε έκπτωση φόρου εισροών ή έλαβε επιστροφή φόρου, σύμφωνα με τις διατάξεις περί ΦΠΑ, ή ως εκδότης δεν απέδωσε φόρο, με βάση πλαστά, εικονικά ή νοθευμένα φορολογικά στοιχεία, επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το 50% του φόρου που εξέπεσε ή που επιστράφηκε ή δεν απέδωσε.

Κατά τα λοιπά, ο κώδικας προβλέπει επιστροφή φόρου εντός 90 ημερών (σ.σ.: σε περίπτωση που ξεπεραστεί αυτό το διάστημα, το Δημόσιο θα υποχρεούται να καταβάλει επιπρόσθετους τόκους) , τη μείωση στα 5 έτη του χρόνου παραγραφής των φορολογικών υποθέσεων, καθώς και την αναδρομική μείωση προστίμων που έχουν επιβληθεί για φορολογικές παραβάσεις.