(ΕΝΦΙ)Αλωση ακινήτων

Θεωρητικά ο ΕΝΦΙΑ θα απέδιδε δικαιοσύνη, καθώς θα αντικαθιστούσε το χαράτσι για τα ακίνητα που πληρώναμε μέσω της ΔΕΗ, όπως και τους άλλους έκτακτους (βλ. ETAK) φόρους. Κι όμως ακόμη κι εκεί, όπου η κυβέρνηση ήθελε να πατήσει πάνω για να δείξει στους πολίτες ότι η χώρα μπαίνει στη μεταμνημονιακή περίοδο, τελικά η κατάσταση εξελίχθηκε σε φιάσκο.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Το φιάσκο δεν οφείλεται μόνο στα λάθη των τεχνοκρατών που συνέταξαν τον νόμο, αλλά και στο ότι οι βουλευτές και οι υπουργοί που ανέβηκαν στα κεραμίδια ψήφισαν σαν πρόβατα τον ΕΝΦΙΑ, αλλά δεν φρόντισαν να τονίσουν την ανάγκη για δικλείδες ασφαλείας.

Έτσι, υπάρχουν τερατώδη λάθη και φυσικά η αναστάτωση με τον ΕΝΦΙΑ προκάλεσε μεγαλύτερη φθορά και από την ψήφιση του Πολυνομοσχεδίου και τις αντιδράσεις των ένστολων. Και όπως ήταν φυσικό, η κυβέρνηση αναγκάστηκε να δώσει παράταση στην πληρωμή της πρώτης δόσης για το τέλος του επόμενου μήνα, αντί για τις 29 Αυγούστου που ήταν η καταληκτική ημερομηνία.

Το σίγουρο, πάντως, είναι ότι επί πολλές ημέρες η κυβέρνηση άφησε να σέρνεται το θέμα, με συνέπεια και οι πολίτες να φοβούνται, αλλά και η αντιπολίτευση να ξιφουλκεί εντός και εκτός Κοινοβουλίου.

Παράλληλα οι βουλευτές της συμπολίτευσης ανακάλυψαν πεδίο… ανταρσίας λαμπρό και με επικεφαλής τον γνωστό «αντιρρησία», Ιορδάνη Τζαμτζή, να καταθέσουν επερώτηση ζητώντας κάποιοι εξ αυτών μέχρι και την κατάργηση του φόρου. Βέβαια οι αντιδρώντες βουλευτές δεν εξήγησαν ποτέ, το πώς και γιατί ψήφισαν τον ΕΝΦΙΑ και με αστείες δικαιολογίες εξηγούσαν πως άλλο πράγμα είχαν στο μυαλό τους. Ουδείς όμως φρόντισε στη Βουλή πριν τον ψηφίσουν να ζητήσουν διευκρινίσεις.

Χαρακτηριστικό του μπάχαλου είναι τα όσα είπε στη Βουλή ο Γκίκας Χαρδούβελης: «Χρειάζεται πολλή δουλειά, δεν είναι εύκολο, να διορθωθούν τα πολλά λάθη που έχουν εντοπιστεί στον ΕΝΦΙΑ», όπως επίσης και η άλλη ατάκα: «Έχω διορθώσει ένα σωρό περιπτώσεις, τις οποίες όχι μόνο δεν γνωρίζετε, αλλά και ποτέ δεν είδαν το φως της δημοσιότητας».

Για να συμπληρώσουν κάποιοι εκ των συνεργατών του «τσάρου» ότι «δεν χρειάζονται απλές διορθώσεις στον νόμο, αλλά γενικό λίφτινγκ». Όμως κάτι τέτοιο θεωρείται απίθανο να συμβεί. Ήδη ο προϋπολογισμός μετά την απόφαση για παράταση της πληρωμής κατά ένα μήνα θα χάσει έσοδα. Βέβαια, οι συνεργάτες του πρωθυπουργού τονίζουν ότι ακόμη και μέχρι τον Φεβρουάριο να εισπραχθούν τα χρήματα, δεν υπάρχει πρόβλημα. Αυτό όμως σημαίνει ότι μάλλον είναι απίθανο να αποφασιστεί οι δόσεις από πέντε να αυξηθούν, όπως ζητούν πολλοί βουλευτές Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ.

Το μπάχαλο με τον ΕΝΦΙΑ επανέφερε στο τραπέζι το σενάριο μεταφοράς της κατάρτισης, αλλά και της είσπραξης του φόρου στους δήμους, στη θέση του Τέλους Ακίνητης Περιουσίας. Το σενάριο είχε απασχολήσει την επικαιρότητα λίγο καιρό πριν από την οριστικοποίηση του νέου φόρου ακινήτων. Μάλιστα ο ίδιος ο Αντώνης Σαμαράς είχε πει τότε ότι εξετάζει το ενδεχόμενο «να περάσει ο φόρος στους δήμους με ανταποδοτικότητα», όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες. Η συγκεκριμένη πρόταση δεν έχει αποσυρθεί από το τραπέζι.

Όπως εξηγούν αρμόδιες πηγές, οι δήμοι έχουν καλύτερη εικόνα για την πραγματική αξία ακινήτων και οικοπέδων και έτσι θα μπορούσαν να αποφευχθούν οι υπέρογκες χρεώσεις που υπάρχουν τώρα. Παράλληλα, το σύστημα θα μπορούσε να είναι πιο δίκαιο καθώς κάθε δήμος θα μπορούσε να ορίσει το βάρος που θα σηκώσει το κάθε ακίνητο με βάση τα ειδικά χαρακτηριστικά κάθε περιοχής, κάτι που θεωρείται αδύνατο να γίνει για το σύνολο της χώρας.

Ωστόσο, πριν από την εφαρμογή μιας τέτοιας πρότασης θα πρέπει να ξεπεραστούν και αρκετές δυσκολίες. Για παράδειγμα, αρκετοί δήμοι δεν έχουν ούτε αναπτύξει ούτε εκσυγχρονίσει τη μηχανογράφησή τους, ώστε να υποστηρίξουν μια τέτοια διαδικασία. Παράλληλα, θα πρέπει να ενημερωθούν πλήρως τα στοιχεία των ακινήτων που έχουν οι δήμοι, καθώς και εκεί υπάρχουν πολλά λάθη.

Οι μεγαλύτερη δυσκολία όμως, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, θα είναι η εισπραξιμότητα, από τη στιγμή μάλιστα που η μεταφορά της είσπραξης του φόρου από τους δήμους, θα αντικαθιστούσε τη χρηματοδότησή τους από τον Κρατικό Προϋπολογισμό.

Η επικοινωνιακή αποτυχία

Βέβαια, με τη θέσπιση του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων η κυβέρνηση ήλπιζε ότι θα περάσει το επικοινωνιακό μήνυμα ότι με τον ΕΝΦΙΑ οι φορολογούμενοι θα πληρώσουν πολύ λιγότερα έναντι των προηγούμενων χρόνων. Και στην πλειοψηφία των εκκαθαριστικών συμβαίνει αυτό. Όμως ούτε αυτό μπόρεσε να το διαχειριστεί η κυβέρνηση και η εντύπωση που έχει προκληθεί στην κοινωνία είναι ότι το χαράτσι στους λογαριασμούς της ΔΕΗ και τα ΕΤΑΚ ήταν καλύτερα. Ακόμα και στο πρωθυπουργικό γραφείο παραδέχονται ότι υπάρχουν εξόφθαλμες αδικίες, στρεβλώσεις και πρωτοφανείς επιβαρύνσεις, και άρα πρέπει να υπάρξει αποκατάσταση του περί δικαίου αισθήματος άμεσα.

Έτσι, μετά τις προτάσεις του ΠΑΣΟΚ και την επερώτηση των βουλευτών της Ν.Δ., η κυβέρνηση αναγκάστηκε να κάνει ένα βήμα πίσω. Κι εκεί όμως μάλλον δεν τα κατάφερε.
Αφενός μεν διότι κάποιοι από το Μαξίμου φρόντισαν να ενημερώσουν ότι «με εντολή Σαμαρά θα διορθωθούν οι αδικίες», κάτι που δείχνει ότι η χώρα δεν λειτουργεί, αφετέρου δε με τη βιασύνη του Βενιζέλου να ανακοινώσει τη μετάθεση της πληρωμής της πρώτης δόσης. Όπως, λοιπόν, γίνεται αντιληπτό, ακόμη και στο ότι αποφάσισαν να προσφέρουν μία ανάσα προκάλεσαν τη θυμηδία και δεν ένιωσε ανακούφιση ο κόσμος.

Παιχνίδι εντυπώσεων

Όμως από την εξέλιξη των πραγμάτων μετά το κυβερνητικό ναυάγιο παρατηρείται πως οι δύο κυβερνητικοί εταίροι κάνουν τεράστια προσπάθεια να καρπωθούν οφέλη, αντί να σκεφθούν πως ο ΕΝΦΙΑ τους προκάλεσε φθορά. Στο ΠΑΣΟΚ πανηγυρίζουν πως πέρασε η πρότασή τους για παράταση στην αποπληρωμή της πρώτης δόσης. Μία πρόταση που κατατέθηκε στον Χαρδούβελη από τον Φίλιππο Σαχινίδη.

Όσον αφορά τη Ν.Δ., πέραν της διαρροής «περί εντολής Σαμαρά», που απέσπασε όχι και τα πιο ευμενή σχόλια στα social media, στέλνουν μηνύματα πως οι «γαλάζιοι» βουλευτές πρότειναν λύσεις για να βοηθήσουν το οικονομικό επιτελείο να κάνει πιο δίκαιη την κατανομή των βαρών, όπως είναι η αναπροσαρμογή της φορολόγησης των ακινήτων και αγροτεμαχίων, η απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ για ακίνητα που δεν αποδίδουν έσοδα, η κατάργηση των συμπληρωματικών φόρων και η δυνατότητα πληρωμής του ΕΝΦΙΑ σε 10 δόσεις.

Το σίγουρο είναι ότι τόσο στο Μαξίμου, όσο και στη Χαριλάου Τρικούπη μετρούν τις πληγές που προκάλεσε ο τυφώνας ΕΝΦΙΑ. Και το χειρότερο είναι να διαρρήξουν οριστικά τους χρόνιους δεσμούς που έχουν με τη λεγόμενη μεσαία τάξη, η οποία νιώθει ότι απειλείται η ιδιοκτησία της.