Δεν μας… βγήκε το λάδι

Εξαιρετικά μεγάλη μείωση, η οποία θα ξεπερνά ακόμη και το 50% σε ορισμένες περιφέρειες της χώρας, εκτιμάται ότι θα καταγράψει φέτος η παραγωγή ελαιόλαδου. Η εξέλιξη αυτή θα επιφέρει βαρύ πλήγμα τόσο στις εξαγωγές, άρα και στην οικονομία, όσο και στους ελαιοπαραγωγούς αφού θα δουν το εισόδημά τους να συρρικνώνεται.

Όπως αναφέρει η εφημερίδα «Έθνος», περιοχές όπως η Κρήτη, η Πελοπόννησος και η Λέσβος, που είναι από τις πλέον ελαιοπαραγωγικές αντιμετώπισαν φέτος σημαντικά προβλήματα, τα οποία είχαν αντίκτυπο στην παραγωγή του ελαιόλαδου. Ως πιο σημαντικά φέρονται να είναι η καρπόδεση και η σχινοκαρπία που οφείλεται στις καιρικές συνθήκες, ενώ όπως εκτιμούν στελέχη του ΕΛΓΑ, στη μειωμένη παραγωγή συμβάλλει και το φαινόμενο της παρενιαυτοφορίας, δεδομένης της περσινής καλής παραγωγής. Σύμφωνα με τους ίδιους, τα δέντρα τη μία χρονιά «βγάζουν» το σύνολο της δυναμικότητάς τους, όπως συνέβη πέρυσι, ωστόσο η επομένη παραγωγή τους δεν είναι το ίδιο καλή αλλά αντίθετα πολύ μειωμένη. Πρόκειται για φαινόμενο που συναντάται περισσότερο στους ξερικούς ελαιώνες.

-60% στην Κρήτη!

Έτσι, η παραγωγή στην Κρήτη θα πέσει ως και 60% σε σύγκριση με πέρυσι στους 50.000 από 120.000 τόνους που είναι ο μέσος όρος. Στον νομό Ηρακλείου, σύμφωνα με την Τοπική Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών, δεν θα ξεπεράσει τους 20.000 τόνους, όταν η παραγωγή μίας μέσης χρονιάς ανέρχεται σε 45.000. Σημειώνεται πως στους νομούς Λασιθίου και Ρεθύμνης έγινε δακοκτονία μόλις στο 1/5 των ελαιόδεντρων.

Στην Καλαμάτα, οι καιρικές συνθήκες που επικράτησαν την άνοιξη δεν επέτρεψαν να εξελιχθεί ομαλά η ανθοφορία, με συνέπεια σε πολλές περιοχές να μην υπάρχει καθόλου παραγωγή, ενώ στη Μυτιλήνη το ποσοστό της πτώσης φτάνει στο 50% λόγω της καθυστερημένης δακοκτονίας στα ελαιόδεντρα.

Όσο για τις επιπτώσεις της παραπάνω αρνητικής εξέλιξης; Η πιο σημαντική είναι η μείωση που θα επέλθει στις εξαγωγές και μάλιστα σε ένα προϊόν που είναι από τα πιο βασικά εξαγώγιμα στον αγροτικό τομέα. Παράγοντες της αγοράς υποστηρίζουν ότι πολλές εταιρείες που έχουν συμβόλαια για εξαγωγές, δεν θα είναι σε θέση να εκτελέσουν τις παραγγελίες και έτσι θα έχουν απώλειες.

Οι δυσκολίες στις αποζημιώσεις

Το ίδιο ισχύει και για τους ελαιοπαραγωγούς, οι οποίοι θα υποστούν ζημιές. Είναι χαρακτηριστικό ότι ήδη αγροτικές οργανώσεις έσπευσαν στον ΕΛΓΑ εγείροντας θέμα αποζημιώσεων. Ωστόσο, ο Οργανισμός επισημαίνει ότι δεν προβλέπεται αποζημίωση για ζημιές κατά το στάδιο της ανθοφορίας των ελαιόδεντρων, είτε πρόκειται για υψηλές θερμοκρασίες είτε για λίγες βροχοπτώσεις είτε για ισχυρούς ανέμους. Ο υφιστάμενος κανονισμός καλύπτει συγκεκριμένα φυσικά αίτια, π.χ. παγετό, χαλάζι, πλημμύρες, καύσωνα, ανεμοθύελλα κλπ.

Η μοναδική (αλλά ταυτόχρονα και χρονοβόρα αφού θα χρειαστεί τουλάχιστον ένας χρόνος) περίπτωση οικονομικής ενίσχυσης των αγροτών, είναι να εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το πρόγραμμα κρατικών – οικονομικών ενισχύσεων, το οποίο θα της υποβάλει το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, ύστερα από συνεργασία με τον ΕΛΓΑ. Πρόκειται για πρόγραμμα που συμπεριλαμβάνει τις ζημιές σε καλλιέργειες, οι οποίες δεν καλύπτονται ασφαλιστικά από τον ΕΛΓΑ.

Πάντως, η μειωμένη παραγωγή μπορεί να ενταχθεί σε Πρόγραμμα Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (ΠΣΕΑ) αλλά για να δημιουργηθεί πρέπει να τεκμηριώνεται επιστημονικά από επιτροπή, η απώλεια της παραγωγής ως συνέπεια δυσμενών καιρικών συνθηκών και το ύψος της ζημιάς να είναι πάνω από 30% σε επίπεδο περιφερειακής ενότητας σε σχέση με τον μέσο όρο της προηγούμενης τριετίας. Επιπροσθέτως, τα μετεωρολογικά στοιχεία πρέπει να επιβεβαιώνουν ότι πράγματι καταγράφηκαν δυσμενή καιρικά φαινόμενα και να εγκριθεί η σχετική δαπάνη από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους.

Σε επίπεδο τιμών, τέλος, δεν αναμένεται σημαντική μεταβολή, χάρη στην Ισπανία (στην οποία αντιστοιχεί το μισό της παγκόσμιας παραγωγής ελαιολάδου) και την αυξημένη παραγωγή που εμφανίζει φέτος. Κάτι τέτοιο θα λειτουργήσει αντισταθμιστικά με τη μείωση στην Ελλάδα και ως εκ τούτου εκτιμάται πως δεν θα προκύψουν διαφοροποιήσεις στον συγκεκριμένο τομέα.