ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ: Στο φως το βούλευμα για το «ιερό» σκάνδαλο

Οι τεράστιες πολιτικές ευθύνες, για τις πολιτογραφημένες ως «ιερές ανταλλαγές», μιας υπόθεσης που ταλάνισε επί μήνες το πολιτικό σκηνικό της χώρας, «αμαύρωσε» τη διακυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή και συνδυάστηκε απόλυτα με έννοιες όπως «διαπλοκή» και «διαφθορά», έρχονται και πάλι στο προσκήνιο, μέσα από το πολυσέλιδο βούλευμα του συμβουλίου Εφετών της Αθήνας με το οποίο παραπέμπονται σε δίκη για το σκάνδαλο του Βατοπεδίου 14 άτομα.

 

Της Καίτης Καλογήρου

Η «A» αποκαλύπτει σήμερα το άγνωστο σκεπτικό του βουλεύματος –που απαριθμεί περί τις 2.246 σελίδες– το οποίο εκδόθηκε περίπου πέντε χρόνια μετά την αποκάλυψη του πολύκροτου σκανδάλου.

Στο πολυσέλιδο βούλευμά τους τα μέλη του συμβουλίου σκιαγραφούν ένα «μεγάλο σκάνδαλο» με σαφείς προεκτάσεις, όπως δέχονται, στην κοινωνία, την πολιτική και την ίδια την εξουσία, ενώ χαρακτηρίζουν «αντικειμενικά καταφανώς παράνομες και βλαπτικές για τη δημόσια περιουσία» τις αποφάσεις που έλαβαν τα πολιτικά πρόσωπα που ήταν αρμόδια για τον χειρισμό της όλης υπόθεσης. Πρόκειται για υπουργούς της κυβέρνησης Καραμανλή, τους Πέτρο Δούκα, Απόστολο Κοντό και Ευάγγελο Μπασιάκο, σε βάρος των οποίων η Βουλή είχε ασκήσει δίωξη για συγκεκριμένες κατηγορίες, πλην όμως τα αδικήματα που τους απαγγέλθηκαν υπέπεσαν σε παραγραφή, μετά το αιφνιδιαστικό κλείσιμο του Κοινοβουλίου, τον Μάιο του 2009, από τον τότε πρωθυπουργό Κ. Καραμανλή.

Με το βούλευμά τους τα μέλη του δικαστικού συμβουλίου δείχνουν το εδώλιο του κατηγορουμένου σε 14 μη πολιτικά πρόσωπα, ανάμεσά τους οι Εφραίμ και Αρσένιος, και κάνουν λόγο για «ειλημμένη απόφαση σε ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο για τις ανταλλαγές».

Οι τρεις δικαστές κάνουν ιδιαίτερη μνεία στην ταχύτητα με την οποία, όπως σημειώνουν, κινήθηκε το ελληνικό Δημόσιο προκειμένου να φέρει σε πέρας το θέμα των ανταλλαγών. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την «εν γένει παράκαμψη και υπεραπλούστευση χρονοβόρων διαδικασιών φανερώνει έντονο ενδιαφέρον και σαφή προσπάθεια για να εξυπηρετηθούν τα συμφέροντα της Μονής», αναφέρουν τα μέλη του δικαστικού συμβουλίου στο βούλευμά τους. Και προσθέτουν: «Γεγονός επίσης είναι ότι τα πολιτικά πρόσωπα προσπάθησαν, ιδιαίτερα μετά τη δημοσιοποίηση των γεγονότων σε όλη τους την έκταση να επιρρίψουν αποκλειστικά τις ευθύνες στους υπαλλήλους των αρμοδίων υπηρεσιών και να αποκρύψουν τις δικές τους».

Στο βούλευμα περιγράφεται όμως και η προσπάθεια των ίδιων των κατηγορουμένων να μετακυλήσουν με τη σειρά τους τις όποιες ευθύνες. Σημειώνουν χαρακτηριστικά οι δικαστές: «Η συμβολαιογράφος (σ.σ. η κυρία Αικατερίνη Πελέκη) επιρρίπτει ευθύνες για τη σύνταξη των επίμαχων συμβολαίων ανταλλαγής στους συμβαλλόμενους (Κτηματική Εταιρεία Δημοσίου (ΚΕΔ) και Μονή. Βατοπεδίου), οι συμβαλλόμενοι σε υπηρεσιακούς παράγοντες και σε πολιτικούς, οι τελευταίοι στα μέλη των συνθέσεων του γνωμοδοτικού συμβουλίου του κράτους, και εκείνα, με τη σειρά τους, σε απλούς διοικητικούς υπαλλήλους, που δεν είχαν ούτε ιδιαίτερες γνώσεις, ούτε και την απαιτούμενη εμπειρία για την εξέταση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος της λίμνης Βιστωνίδα και των παραλίμνιων εκτάσεων αυτής».

Το ύψος της ζημίας

Οι δικαστές προσδιορίζουν το ύψος της ζημίας από τις ανταλλαγές ακινήτων σε τουλάχιστον 15.713.492 ευρώ: «Από την απόφαση 3822/2005 του υπουργού Ανάπτυξης και Τροφίμων επήλθε με τις ανταλλαγές ελάττωσης της περιουσίας του δημοσίου τουλάχιστον κατά 15.713.492 ευρώ λόγω μη είσπραξης αντίστοιχων εσόδων από τις μεταβιβάσεις», σημειώνουν χαρακτηριστικά.

Υπενθυμίζεται ότι με τη συγκεκριμένη απόφαση ο τότε υπουργός Ανάπτυξης Ευ. Μπασιάκος έδινε το δικαίωμα στην Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου να ανταλλάξει τα 27.000 περίπου στρέμματα της Βιστωνίδας με οικοδομικά -φιλέτα.

Σύμφωνα με το βούλευμα, οι ανταλλαγές «πραγματοποιήθηκαν με βάση τις σχετικές υπουργικές αποφάσεις, κατόπιν ειλημμένης σε ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο απόφασης». Ωστόσο, όπως αναφέρεται, «στην ελάττωση της περιουσίας του δημοσίου, που επήλθε με τις ανταλλαγές αυτές, συνετέλεσαν ανεξαρτήτως της καταλυτικής επιρροής των εν λόγω υπουργικών αποφάσεων και συγκεκριμένες συγκλίνουσες συμπεριφορές δημοσίων οργάνων, υπαλλήλων … οι οποίοι στα όρια της δικής τους αρμοδιότητας και υποχρέωσης, ενώ όφειλαν και μπορούσαν να μην εφαρμόσουν τις αντικειμενικά καταφανώς παράνομες και βλαπτικές για τη δημόσια περιουσία αποφάσεις των πολιτικών προσώπων, παρ’ όλα αυτά προέβησαν σε ενέργειες που ευθέως και συνειδητά κατέτειναν στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων της Μονής Βατοπεδίου».

Οι τρεις δικαστές, αναφερόμενοι και στην τακτική που ακολούθησαν οι κατηγορούμενοι προκειμένου να αποφύγουν κάθε ευθύνη, τονίζουν: «Ουδείς των κατηγορουμένων αποδέχεται τη δική του ευθύνη, αλλά έκαστος με τάση υπεραπλούστευσης των γεγονότων επιρρίπτει αυτή σε άλλα πρόσωπα κατηγορουμένους ή μη, με αφορμή πράξεις και αποφάσεις που προηγήθηκαν των δικών τους ενεργειών».

Επισημαίνουν, δε, οι δικαστές: «Ακολουθώντας κανείς απροβλημάτιστα τη συλλογιστική αυτή και τους σχετικούς ισχυρισμούς των κατηγορουμένων, θα μπορούσε να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η όλη υπόθεση, που πήρε τις πιο πάνω τεράστιες διατάσεις και απασχόλησε για μεγάλο χρονικό διάστημα τον δημόσιο βίο της χώρας, οφείλεται σε κάποιες διοικητές εκθέσεις απλών υπαλλήλων, οι οποίοι δεν είναι κατηγορούμενοι και οι οποίοι ενήργησαν σε προγενέστερο του επίδικου χρονικού διαστήματος, στο πλαίσιο της διεκδίκησης της νησίδας Άντα Μπουρού, όπου η Μονή φέρεται να έχει πράγματι δικαίωμα κυριότητας».

Οι παραπομπές και τα πρόσωπα

Με το βούλευμα παραπέμπονται σε δίκη ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων της Αθήνας ο ηγούμενος και ο μοναχός της μονής Βατοπεδίου Εφραίμ και Αρσένιος, αντίστοιχα, η συμβολαιογράφος Αικατερίνη Πελέκη, οι δικηγόροι Διονύσης και Δημήτρης Πελέκης (ο πατέρας και ο αδελφός της κυρίας Πελέκη), ο πρώην αντιπρόεδρος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ) Γρηγόρης Κρόμπας, τα πρώην μέλη του ΝΣΚ Χριστόδουλος Μπότσιος, Ιωάννης Διονυσόπουλος και Στέφανος Δέτσης, ο πρώην πρόεδρος της Κτηματικής Εταιρίας του Δημοσίου (ΚΕΔ) Πέτρος Παπαγεωργίου, ο διευθύνων σύμβουλος της ΚΕΔ Κωνσταντίνος Γκράτσιος, ο πρώην διευθυντής της υπηρεσίας Διαχείρισης Ακινήτων της ΚΕΔ Γιώργος Μητρόπουλος, ο πρώην γενικός γραμματέας του υπουργείου Γεωργίας Κωνσταντίνος Σκιαδάς και η πρώην διευθύντρια του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης Σταματούλα Μαντέλη.

Αντίθετα, απαλλακτική είναι η κρίση των Εφετών για τον σύμβουλο του τότε πρωθυπουργού Κωσταντίνου Καραμανλή. Οι δικαστές έκριναν ότι δεν στοιχειοθετείται η πράξη της ηθικής αυτουργίας σε απιστία σε βάρος του κ. Ιωάννη Αγγέλου, κατηγορία που τον είχε φέρει αρχικά αντιμέτωπο με τη Δικαιοσύνη. Κατά περίπτωση, οι κατηγορούμενοι αντιμετωπίζουν τις πράξεις του ηθικού και φυσικού αυτουργού σε κακουργηματική απιστία και σε ψευδείς βεβαιώσεις για την ανταλλαγή της λίμνης Βιστωνίδα και των παραλίμνιων εκτάσεων με άλλες εκτάσεις του εκτάσεις δημοσίου. Με το βούλευμα αίρεται για τον αρχιμανδρίτη Εφραίμ ο περιοριστικός όρος που του είχε επιβληθεί για την υποχρεωτική παραμονή του εντός των ορίων του Αγίου Όρους.

Τι αναφέρει το δικαστικό βούλευμα για τους «πρωταγωνιστές» της υπόθεσης:

# Εφραίμ και Αρσένιος: «Ο ισχυρισμός τους ότι ενήργησαν με την πεποίθηση ότι η Μονή ήταν κυρία της λίμνης Βιστωνίδα και των παραλίμνιων εκτάσεων αυτής, άλλως θα μπορούσαν να θεωρηθούν υπαίτιοι απιστίας έναντι της Μονής που τυγχάνει ΝΠΔΔ, δεν κρίνεται πειστικός», αναφέρουν στο βούλευμά τους οι δικαστές και προσθέτουν: «Είχαν την ικανότητα να ασκούν επιρροή σε πολιτικούς και κρατικούς παράγοντες, που κατείχαν καίριες θέσεις για την ευνοϊκή αντιμετώπιση των αιτημάτων τους, χρησιμοποιώντας μάλιστα την ισχύ που τους προσέδιδε η γνωριμία τους με υψηλά πολιτικά πρόσωπα».

# Ιωάννης Διονυσόπουλος, Στέφανος Δέτσης: Και οι δυο συμμετείχαν σε συμβούλιο που εξέδωσαν γνωμοδοτήσεις υπέρ της Μονής. Αναφέρουν χαρακτηριστικά τα μέλη του δικαστικού συμβουλίου για τους δυο κατηγορουμένους: «Γνώριζαν ότι η Μονή δεν είχε δικαιώματα κυριότητας επί της λίμνης Βιστωνίδα και των παραλίμνιων εκτάσεων αυτής, αφού είχαν πλήρη γνώση των στοιχείων έκαστου φακέλου …συνειδητά και σκόπιμα προέβησαν στην παρερμηνεία τόσων χρυσόβουλων ….με αποκλειστικό σκοπό να ελαττώσουν την περιουσία του δημοσίου και να ωφελήσουν την πιο πάνω μονή».

# Χριστόδουλος Μπότσιος: Το δικαστικό βούλευμα του καταλογίζει ότι μετά από συνεργασία με τον τότε υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων συνέταξε για λογαριασμό του τελευταίου έγγραφο ερώτημα προς το ΝΣΚ, «κατά τρόπο εντέχνως διατυπωμένο, ώστε να αποφευχθεί η διερεύνηση των δικαιώματος κυριότητας της Μονής επί των παραλίμνιων εκτάσεων της λίμνης Βιστωνίδα και, συνακόλουθα, της δυνατότητας διαπραγματεύσεως της ίδιας της ανταλλαγής, και έτσι ενόψει των νομικών προβληματισμών που έθετε το ερώτημα να αναμένεται επ’ αυτού θετική απάντηση».

# Γρηγόρης Κρόμπας: Μεταξύ άλλων, του καταλογίζεται ότι «με την έκδοση της υπ. Αριθμόν 16651/26.7.2006 ΚΥΑ για την ανταλλαγή της λίμνης Βιστωνίδα θα επέρχονταν ελάττωση της περιουσίας του δημοσίου».

# Αικατερίνη, Διονύσης και Δημήτρης Πελέκης: Για την κα Αικ. Πελέκη, σύζυγο του πρώην υπουργού της Νέας Δημοκρατίας Γιώργου Βουλγαράκη, οι δικαστές σημειώνουν: «Την επέλεξαν οι Εφραίμ και Αρσένιος για τη σύνταξη των συμβολαίων ανταλλαγής καθ’ υπόδειξη του πατέρα της Διονύσου Πελέκη», ο οποίος ωστόσο γνώριζε –σύμφωνα με το βούλευμα– ότι ουδέποτε η Μονή είχε αποκτήσει δικαιώματα κυριότητας επί της λιμνοθάλασσας και των παραλίμνιων εκτάσεων. «Οι Εφραίμ, Αρσένιος, και Δ. Πελέκης έπεισαν την Αικατερίνη Πελέκη να προβεί στη σύνταξη των συμβολαίων, ο δε Δ. Πελέκης της παρείχε και συμβουλές για τη σύνταξη των συμβολαίων». Σύμφωνα με τους δικαστές, ο Δ. Πελέκης διατηρεί δικηγορικό γραφείο στην Αθήνα και συνεργάζεται και με άλλους δικηγόρους, μεταξύ των οποίων είναι και ο υιός του Δημήτριος Πελέκης.

# Κωνσταντίνος Σκιαδάς: Με θετική εισήγησή του –αναφέρει το βούλευμα– «παρέσχε ευλογοφανείς αιτιολογίες για το επιτρεπτό της ανάθεσης της υλοποίησης της ανταλλαγής αυτής στην κτηματική εταιρεία του δημοσίου».

# Κων. Γκράτζιος, Γεώργιος Μητρόπουλος, Πέτρος Παπαγεωργίου: Κατά τους δικαστές, οι ως άνω κατηγορούμενοι αποσιώπησαν σκοπίμως το γεγονός ότι η ανταλλαγή της λίμνης Βιστωνίδα ήταν παράνομη και ότι η Μονή Βατοπεδίου δεν είχε νόμιμο τίτλο κτήσεως κυριότητας επ’ αυτής. «Παρ’ όλα αυτά», αναφέρεται στο βούλευμα, «έσπευσαν να δρομολογήσουν αμέσως την έγκριση από το ΔΣ της ΚΕΔ της προώθησης της διαδικασίας ανταλλαγής».

# Σταματούλα Μαντέλη: Καθ’ υπόδειξη των μοναχών Εφραίμ και Αρσένιου συμπεριέλαβε στις καταστάσεις των προς ανταλλαγή «ακίνητα που ήταν απρόσφορα και ακατάλληλα για ανταλλαγή, δεδομένου ότι αποτελούσαν δημόσια κοινόχρηστα δάση, αναδασωτέες εκτάσεις και κοινόχρηστους αρχαιολογικούς χώρους…».