«Άμυνα» στην ακρίβεια με… αυτομνημόνιο και private label

Μπορεί ο γενικός δείκτης τιμών καταναλωτή να παίρνει την κατιούσα κυρίως εξαιτίας της υποχώρησης των τιμών στην ενέργεια, ωστόσο ο πληθωρισμός στα τρόφιμα καλά και.. υψηλά κρατεί, πιέζοντας τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.

Του Νίκου Τσαγκατάκη

Ακόμη και οι διαδοχικές κυβερνητικές αυξήσεις των εισοδημάτων εκ των πραγμάτων απλώς απάλυναν το πρόβλημα αλλά δεν το εξάλειψαν. Αποτέλεσμα; Οι καταναλωτές είτε επιλέγουν τη λύση του… αυτομνημονίου είτε τις value for money αγορές ή και τα δύο. Σε απλά ελληνικά, τα νοικοκυριά μειώνουν όσες δαπάνες θεωρούν περιττές στρεφόμενα –συνδυαστικά– στην εξασφάλιση και κατανάλωση προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Απόδειξη τα ευρήματα της τελευταίας έρευνας που διενήργησε η εταιρεία NielsenIQ Ελλάδας, σύμφωνα με τα οποία το 68% των ερωτηθέντων απαντά ότι έχει σταματήσει ή προτίθεται να σταματήσει τις περιττές και «αχρείαστες» δαπάνες αρκούμενοι στην εξασφάλιση των βασικών καταναλωτικών αγαθών, ενώ 1 στους 3 ερωτηθέντες απάντησε ότι θα επιλέγει πλέον μάρκες προϊόντων που κοστίζουν φθηνότερα. Την ειλικρίνεια των απαντήσεων των καταναλωτών φαίνεται να επιβεβαιώνουν και τα στοιχεία πωλήσεων της NielsenIQ, τα οποία δείχνουν ότι κοινά αλλά όχι βασικά προϊόντα όπως είναι λ.χ. τα στοματικά διαλύματα ή τα προϊόντα φροντίδας για τα έπιπλα έχουν «γράψει» μείωση πωλήσεων της τάξης του -8,2% και -5,1%, αντίστοιχα.

 

Ιστορικό υψηλό…

Όπως προαναφέρθηκε, το πάρτι του πληθωρισμού έχει σαφέστατα ευνοήσει τους τζίρους των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, τα οποία σύμφωνα με τα στοιχεία Απριλίου που ερεύνησε η NielsenIQ έφτασαν να κατακτήσουν σε αξία το ιστορικό υψηλό του 25%. Κι αυτή η επίδοση ήρθε παρά το γεγονός ότι τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας μεσοσταθμικά έχουν αυξήσει σε υπερδιπλάσια επίπεδα την τιμή τους συγκριτικά με τα επώνυμα προϊόντα. Το πώς κατάφεραν τα private labels προϊόντα να συγκρατήσουν τους όγκους των πωλήσεων τους το απαντούν εμμέσως στην έρευνα της NielsenIQ οι ίδιοι καταναλωτές, δηλώνοντας ότι επιλέγουν τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας όχι μόνο για τη σχετικά χαμηλή τιμή τους (58% των ερωτηθέντων), αλλά και γιατί είναι εξίσου ποιοτικά με τα επώνυμα, σε ποσοστό άνω του 75%.

Τελευταίο αλλά όχι έλασσον: Συγκριτικά με την αντίστοιχη περυσινή χρονική περίοδο, το λιανεμπόριο τροφίμων παρουσιάζει αύξηση +9,1%, αλλά όπως προκύπτει από την ποιοτική ανάλυση των αριθμών είναι μία τεχνητά θετική εικόνα που έχει προέλθει από την πληθωριστική αύξηση των τιμών και όχι από την αύξηση του όγκου των πωλήσεων, ο οποίος «γράφει» μείωση της τάξης του -3,5%.

 

Μικρή υποχώρηση του πληθωρισμού

Αν υπάρχει ένα σχετικά αισιόδοξο νέο από το μέτωπο του πληθωρισμού αυτό είναι η έστω μικρή αλλά περαιτέρω αποκλιμάκωση του δείκτη. Όπως δείχνουν τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Eurostat Ο ετήσιος πληθωρισμός της ευρωζώνης έπεσε τον Μάιο στο 6,1% από 7% τον Απρίλιο, ενώ στην Ελλάδα ο γενικός δείκτης τιμών καταναλωτή υποχώρησε τον Μάιο στο 4,1% σε ετήσια βάση, από το 4,55% που βρισκόταν τον Απρίλιο.

Μια επιπλέον νότα αισιοδοξίας έρχεται από το σχετικό «φρενάρισμα» και του δομικού πληθωρισμού, ο οποίος από το 5,6% που μετριόταν τον Απρίλιο και με τις εκτιμήσεις να τον «βλέπουν» τον Μάιο στο 5,5%, τελικά τον προηγούμενο μήνα υποχώρησε στο 5,3%. Γιατί είναι σημαντική έστω και αυτή η μικρή υποχώρηση; Διότι ο δομικός πληθωρισμός έχει τη… μαγική ιδιότητα να «προφητεύει» τη μακροπρόθεσμη τάση των τιμών καθώς για να υπολογιστεί η τιμή του αφαιρούνται από τον Γενικό Δείκτη Τιμών Καταναλωτή τα τρόφιμα (νωπά οπωροκηπευτικά προϊόντα) και η ενέργεια (καύσιμα) των οποίων οι τιμές είναι πολύ πιο ευμετάβλητες από αυτές των υπολοίπων προϊόντων του δείκτη.

Έστω κι έτσι, πάντως, το μέγα πρόβλημα είναι ότι σε προϊόντα όπως τα τρόφιμα, τα αλκοολούχα ποτά και τα καπνικά, ο πληθωρισμός παρουσιάζει μία εντελώς διαφορετική εικόνα αφού συνεχίζει να καλπάζει με ρυθμό υπερδιπλάσιο του γενικού. Συγκεκριμένα, ο πληθωρισμός τροφίμων και αλκοολούχων και «έτρεχε» τον Μάιο με ρυθμό 12,5% έναντι 13,5% τον Απρίλιο, τα μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά βρίσκονταν στο 5,8%, έναντι 6,2% τον Απρίλιο, οι υπηρεσίες στο +5% έναντι +5,2% τον Απρίλιο. Μόνο η ενέργεια ήταν ο προϊοντικός κλάδος που τον Μάιο παρουσίασε σοβαρή πληθωριστική αποκλιμάκωση αφού από το 2,4% που βρισκόταν τον Απρίλιο τον περασμένο μήνα έγραψε αρνητικό πρόσημο της τάξης του -1,7%.

 

Παράθυρο επέκτασης του Market Pass μετά από τις εκλογές

Παρά το γεγονός ότι στα τέλη Μαΐου η Κομισιόν διεμήνυσε εν είδη συστάσεων στην Ελλάδα ότι θα πρέπει έως το τέλος του τρέχοντος έτους να τερματίσει τα ισχύοντα μέτρα στήριξης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων που πλήττονται από την ενεργειακή ακρίβεια, οι έξι μήνες που μεσολαβούν μέχρι να εκπνεύσει το dead line των Βρυξελλών είναι ένας χρόνος στον οποίο οι πολίτες μπορούν δυνητικά να προσβλέπουν σε μία περαιτέρω επέκταση του επιδόματος αγορών, του γνωστού Market Pass.

Το «παράθυρο» ανοίγει μια διπλή συνθήκη:

 

>>Αφενός η πρόβλεψη ότι παρά την παρατηρούμενη αποκλιμάκωση των τιμών ο πληθωρισμός στα τρόφιμα και σε άλλα βασικά καταναλωτικά προϊόντα αναμένεται να συνεχίσει τις υψηλές πτήσεις του.

 

>>Αφετέρου οι καλές επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας οι οποίες δημιουργούν μια έξτρα «διαθεσιμότητα» του δημοσιονομικού χώρου να χρηματοδοτήσει κάποια μέτρα ενίσχυσης.

 

Γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι οριστικές αποφάσεις επί του θέματος θα παρθούν μετά από τη διεξαγωγή των εκλογών της 25^ης Ιουνίου και από την καινούργια κυβερνητική πλειοψηφία που θα προκύψει από τις κάλπες.