Τα κεφάλια μέσα…

Τέλος λαμβάνει η καλοκαιρινή ανάπαυλα της κυβέρνησης. Η εβδομάδα που ξεκινά θα τους βρει όλους στο πόστο τους, καθώς το επόμενο διάστημα είναι ιδιαιτέρως κρίσιμο μιας και θα οδηγήσει στην απαραίτητη υποδόση των 2,8 δισ. ευρώ. Αυτό αν και εφόσον η αξιολόγηση κλείσει. Και στο Μέγαρο Μαξίμου έχουν βάλει ένα δύσκολο στοίχημα, το οποίο θα μπορούσε να δικαιολογήσει τις υποχωρήσεις της σε άλλα ζητήματα.

Ρεπορτάζ: Θεοδόσης Παπανδρέου

Μια σειρά από δυσεπίλυτα ζητήματα καλείται να διαχειριστεί η κυβέρνηση εν όψει της φθινοπωρινής αξιολόγησης. Το βάρος όμως πέφτει στον Γιώργο Κατρούγκαλο. Ο υπουργός Εργασίας αναδεικνύεται σε πρωταγωνιστή της περιόδου, μιας και στις αρμοδιότητές του βρίσκεται το μεγάλο στοίχημα του Αλέξη Τσίπρα. Ο πρωθυπουργός, γνωρίζοντας πολύ καλά πως η συμφωνία δεν θα είναι αναίμακτη, έχει θέσει δύο στόχους οι οποίοι εκτιμάται πως θα επιτρέψουν στο Μέγαρο Μαξίμου να παρουσιάσει ένα πιο κοινωνικό και δίκαιο πρόσωπο. Και αυτοί δεν είναι άλλοι από τις συλλογικές συμβάσεις και την επαναφορά του διαιτητικού δικαστηρίου.

«Στόχος της κυβέρνησης στις διαπραγματεύσεις για τα εργασιακά το φθινόπωρο είναι οι συλλογικές συμβάσεις και η βελτίωση των συνθηκών των εργαζομένων», εξηγεί στην «Α» ανώτατο κυβερνητικό στέλεχος, δείχνοντας τα θέματα που θα πέσει το βάρος. Αν και αναγνωρίζει πως υπάρχουν πολλά ανοιχτά ζητήματα, σημειώνει πως η κυβέρνηση θα μπορούσε να κερδίσει αυτό το στοίχημα προς όφελος των εργαζομένων.

«Η αγορά εργασίας έχει απορρυθμιστεί. Η επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων δεν είναι μόνο προς όφελος των εργαζομένων αλλά και της οικονομίας», υποστηρίζει, εξηγώντας πως «το κενό που έχει δημιουργηθεί γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από πολλούς. Τυχοδιωκτικά κάποιοι εκβιάζουν τους εργαζόμενους οι οποίοι αποδέχονται τους κατώτατους μισθούς και τη μερική εργασία αν και στην πραγματικότητα εργάζονται κανονικά. Όλη αυτή η κατάσταση που αποδεδειγμένα έχει διαμορφωθεί, προκαλεί αιμορραγία στα ταμεία αλλά και στην αγορά καθώς η αγοραστική δύναμη των πολιτών έχει εκμηδενιστεί».

«Το ευρύτερο θέμα της επαναφοράς των συλλογικών συμβάσεων εργασίας αποτελεί για εμάς θέμα ταυτότητας. Είναι στο επίκεντρο της διαπραγμάτευσης του επόμενου γύρου της δεύτερης αξιολόγησης», δήλωσε από την πλευρά του ο υπουργός Εργασίας, Γιώργος Κατρούγκαλος, μιλώντας στη Βουλή. Ο στόχος αποδεικνύεται δύσκολος για την κυβέρνηση, καθώς η επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων πρακτικά θα σήμαινε πως η κυβέρνηση θα έχανε το μνημονιακό δικαίωμα στον ορισμό του κατώτατου μισθού, βασικό προαπαιτούμενο και μάλιστα σε μια περίοδο όπου στο παρασκήνιο ασκούνται πιέσεις και για περαιτέρω μειώσεις.

Θυμίζεται πως η αρμοδιότητα καθορισμού του κατώτατου μισθού και ημερομισθίου αφαιρέθηκε από την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας και αποδόθηκε στην κυβέρνηση, ώστε να καθορίζεται όπως και στα άλλα 21 κράτη-μέλη της Ε.Ε. (με μικρή διαφοροποίηση μόνον του Βελγίου) από τα 28 που έχουν εθνικό κατώτατο μισθό. Αυτό όμως, τυπικά, δεν είναι θέμα της τρέχουσας διαπραγμάτευσης και του τρέχοντος προγράμματος.

Επιπλέον, είναι σαφές στην κυβέρνηση πως ακόμα και η επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων δεν θα έλυνε το πρόβλημα χωρίς περαιτέρω παρεμβάσεις. Το στοίχημα λοιπόν είναι πολύ πιο σύνθετο, καθώς θα πρέπει να πείσουν τους δανειστές να κάνουν πίσω σε μια σειρά από ζητήματα. Αν και αυτό έχει γίνει σε άλλες περιπτώσεις μνημονιακών χωρών, τίποτε δεν δείχνει τέτοια διάθεση για την περίπτωση της Ελλάδας.

Πρόβλημα…
Σημαντικό πρόβλημα είναι το «πάγωμα» του δικαιώματος του υπουργείου Εργασίας «να κηρύσσει» τις κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας «υποχρεωτικές» και για τα μη-μέλη των συμβαλλομένων εργατικών και επιχειρηματικών ενώσεων. Οι θεσμοί επιθυμούν τη διατήρηση αυτού του παγώματος σε βάρος των σχεδίων της κυβέρνησης.

Διόλου τυχαία πάντως δεν θα πρέπει να θεωρείται η αποκάλυψη από το ίδιο το υπουργείο Εργασίας του γεγονότος πως παγιώνεται η επικράτηση των προσλήψεων με ελαστική και υποαμειβόμενη απασχόληση, κυρίως νέων έως 29 ετών. Τα στοιχεία του υπουργείου για τον Ιούλιο του 2016 δείχνουν πως από τις 201.793 προσλήψεις το 54,16% αφορούσε θέσεις μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης.

Υπό αυτό το πρίσμα, το γεγονός ότι για έκτο συνεχόμενο μήνα οι ροές μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα, όπως καταγράφονται από το σύστημα «Εργάνη», είναι θετικές, και μάλιστα σημείωσαν τον Ιούλιο την υψηλότερη επίδοση επταμήνου έτους από το 2001 έως σήμερα, δεν αφήνουν κανένα περιθώριο εφησυχασμού για την πραγματική κατάσταση που επικρατεί στην ελληνική αγορά εργασίας.