Σχέδιο «ασφυξίας» με δικαιολογία την αξιολόγηση;

«Μην πιστεύεις όσα ακούς. Ο καθένας υποστηρίζει τη θέση του. Η αξιολόγηση θα γίνει» σχολίαζε με βεβαιότητα κυβερνητικό στέλεχος στην «Α». Μόνο που τα μηνύματα που φτάνουν από παντού δημιουργούν μια θολή και σύνθετη εικόνα που δύσκολα μπορεί να αποσαφηνιστεί.

Του Θεοδόση Παπανδρέου

Να εκπληρώσουν άμεσα τους όρους των δανειστών, ώστε να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση σε έναν μέσο χρόνο –τον μήνα περίπου όρισε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος– προτίθενται στην κυβέρνηση. Άλλωστε, είναι ο μόνος τρόπος για να ξεκινήσει η πολυπόθητη συζήτηση για το χρέος. Σε αυτή τη κατεύθυνση ήρθε και η αναγκαία συνθηκολόγηση με το ΔΝΤ. Στο Μέγαρο Μαξίμου έγινε αντιληπτό πως μόνο την εξάντληση δυνάμεων θα είχε ως αποτέλεσμα μια επιμονή στο θέμα αποκλεισμού του ταμείου ειδικά από την στιγμή που η συμμετοχή του προβλέπεται ξεκάθαρα στο μνημόνιο. Έτσι καταγράφεται μια στροφή και ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας θα συναντήσει την Κριστίν Λαγκράντ, στην οποία θα επισημάνει πως η Αθήνα θα τηρήσει τα συμφωνηθέντα υπό τον όρο ότι το χρέος θα μειωθεί σημαντικά. Το τελευταίο είναι μια πάγια απαίτηση και του ταμείου το οποίο όμως θα πρέπει να πείσει και τις Βρυξέλλες.

Η κυβέρνηση αναγκάστηκε να υποχωρήσει και για έναν ακόμα λόγο: οι ΗΠΑ ξεκαθάρισαν πως ευθυγραμμίζονται με την Ευρώπη οπότε το Μέγαρο Μαξίμου έχασε και τον τελευταίο σύμμαχο.

Εκείνο που θορυβεί το Μέγαρο Μαξίμου είναι ένας σχεδιασμός που διαφαίνεται από την πλευρά των δανειστών. Η Ελλάδα δεν έχει σημαντικές οικονομικές ανάγκες μέχρι το καλοκαίρι. Τότε είναι που λήγουν ομόλογα, οπότε και θα πρέπει να αποπληρωθούν. Κατά συνέπεια μέχρι τα τέλη Μαΐου η χώρα δεν μπορεί να εκβιαστεί εύκολα. Δεν αποκλείουν λοιπόν στην κυβέρνηση οι δανειστές να αφήσουν την αξιολόγηση να σέρνεται μέχρι την τελευταία στιγμή, οπότε και θα χτυπήσουν με επιπλέον απαιτήσεις. Αυτό, όπως εύκολα γίνεται αντιληπτό, θα έχει ως αποτέλεσμα για την Ελλάδα έναν εκβιασμό του τύπου «take it or leave it», που ταυτόχρονα θα επαναφέρει στο προσκήνιο ακόμα και το σενάριο της χρεοκοπίας. Σενάριο που ενισχύεται από μια δήλωση της Κριστίν Λαγκάρντ με αφορμή τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού: «Το παρακολουθούμε, κάνουμε τις παρατηρήσεις μας και βλέπουμε μια πολιτική διαδικασία, αλλά δεν ξέρουμε πόσο θα διαρκέσει, ίσως και το δεύτερο τρίμηνο του 2016», είπε χαρακτηριστικά.

Ήδη από την Κομισιόν υποστηρίζεται πως η αξιολόγηση καθυστερεί με ευθύνη της ελληνικής πλευράς, επισημαίνοντας το ασφαλιστικό, το ταμείο ιδιωτικοποιήσεων και ο καθορισμός των μέτρων για το πρωτογενές πλεόνασμα της τριετίας 2016-2018. Την ίδια ώρα όμως ούτε και το επόμενο Eurogroup προτίθεται να ασχοληθεί με το σχέδιο για το ασφαλιστικό γεγονός που προκαλεί εύλογα ερωτήματα και ενισχύει την ανησυχία του Μεγάρου Μαξίμου.

Η ατζέντα του Eurogroup
Το τελευταίο Eurogroup έθεσε την ατζέντα στην οποία θα κριθεί η επόμενη αξιολόγηση, αν και εφόσον ξεκινήσει από την επόμενη εβδομάδα. Στις αποφάσεις του Eurogroup αναφέρονται:

1. Μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού, δηλαδή μείωση συντάξεων
2. Εκτέλεση προϋπολογισμού 2016, δηλαδή μέτρα λιτότητας
3. Μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα, δηλαδή μέτρα για την περίοδο 2016-2019
4. Μεταρρυθμίσεις στον χρηματοπιστωτικό τομέα, δηλαδή κυρίως τράπεζες και δάνεια
5. Αλλαγές και παρεμβάσεις στην αγορά Ενέργειας.

Ειδικά για το ασφαλιστικό κάλεσε την Ελλάδα να υποβάλει περισσότερες λεπτομέρειες. Οι θεσμοί έχουν αποστείλει διευκρινιστικές ερωτήσεις στην Ελλάδα, ανέφερε ο Ντάισελμπλουμ μετά την λήξη της συνεδρίασης και πρόσθεσε ότι  η Ελλάδα έχει σημειώσει πρόοδο στο πεδίο των μεταρρυθμίσεων, αλλά πρέπει να υπάρξει συνεργασία με τους θεσμούς. Είναι ανάγκη να γίνει ανταλλαγή πληροφοριών το συντομότερο δυνατό για να μπορέσουν οι Θεσμοί να μεταβούν στην Αθήνα πολύ σύντομα, είπε.

Ο κ. Σόιμπλε στις δικές του δηλώσεις ανέφερε ότι η τρόικα θα ξεκινήσει τις εργασίες της τον επόμενο μήνα, αν και στο κείμενο των συμπερασμάτων τού Eurogroup αναφέρεται ότι η πρώτη αξιολόγηση σχεδιάζεται να ξεκινήσει την προσεχή εβδομάδα. Η προειδοποίηση του επικεφαλής του ESM, Κλάους Ρέγκλινγκ, ότι «μέσα στον Φεβρουάριο η κατάσταση της ρευστότητας μπορεί να γίνει ξανά “σφιχτή” στην Ελλάδα, γι’ αυτό είναι απαραίτητο η πρώτη αξιολόγηση για το ελληνικό πρόγραμμα να μην καθυστερήσει», δίνει το κλίμα μεταξύ των δανειστών πίσω από τις διπλωματικές εκφράσεις.

Από την πλευρά του ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, ερωτηθείς σε συνέντευξη για τις καθυστερήσεις που υπάρχουν δεδομένου ότι η πρώτη αξιολόγηση του προγράμματος θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί το φθινόπωρο του 2015, δήλωσε: «Αν δείτε τον αριθμό των μέτρων που έχουν περάσει από τον Ιούλιο, είναι πολύ δύσκολο να πούμε ότι προχωράμε αργά. Οι άνθρωποι που λένε ότι οι Έλληνες σέρνουν τα πόδια τους θα εντυπωσιαστούν με αυτή τη λίστα».

«Δεν θέλουμε να πάρουμε πίσω τις υποσχέσεις μας. Το Μνημόνιο λέει ότι πρέπει να εξοικονομήσουμε το 1% του ΑΕΠ από τις συντάξεις, αυτό σημαίνει 1,8 δισ. ευρώ. Αλλά δεν λέει πώς ακριβώς αυτό πρέπει να γίνει. Εξοικονομήσαμε ήδη 1,1 δισ. ευρώ. Έτσι, το ερώτημα είναι από πού θα προέλθουν τα 700 εκατομμύρια ευρώ», πρόσθεσε. Τέλος, σχετικά, με τη δημιουργία του ταμείου ιδιωτικοποιήσεων και πότε αυτό θα ολοκληρωθεί, ο κ. Τσακαλώτος είπε πως πρέπει να είναι σε πλήρη λειτουργία κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2016.