Στην πολιτική διαπραγμάτευση ποντάρει το Μαξίμου

Η κυβέρνηση για να ξεπεράσει τον σκόπελο της προεδρικής εκλογής ποντάρει τα ρέστα της στο τέλος του μνημονίου και την απομάκρυνση της τρόικας από την Αθήνα. Αυτό εξάλλου φάνηκε και από το γεγονός ότι τον επόμενο μήνα οι επαφές σε υψηλό επίπεδο μεταξύ των εκπροσώπων των δανειστών και των υπουργών θα διεξαχθούν σε ουδέτερο έδαφος στο Παρίσι.

Το ζητούμενο για την κυβέρνηση είναι το πώς θα μεταβεί με τον πιο ασφαλή τρόπο στη μεταμνημονιακή περίοδο και θα πείσει τους πολίτες και ψηφοφόρους ότι τα χειρότερα πέρασαν και πλέον η ελπίδα για ανάπτυξη και καταπολέμηση της ανεργίας επανέρχεται σταδιακά. Σε αυτό το κυβερνητικό σχέδιο συμπεριλαμβάνεται και η επίσκεψη του νέου πρόεδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, με την Αθήνα να διατηρεί αυξημένες προσδοκίες ότι ο πρώην πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου θα προσφέρει απλόχερη στήριξη στα επόμενα –όχι εύκολα– βήματα της χώρας μας.

Κι αυτό διότι η εκκίνηση των συζητήσεων για τη διευθέτηση του χρέους δεν είναι και κάτι απλό, ειδικά μετά τις εκτιμήσεις των τροϊκανών ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί και νέο δάνειο για να καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό για το 2015. Κάτι που δεν θέλει ούτε να το σκέφτεται το Μαξίμου.

Έτσι, έχοντας τη στήριξη του Ζ. Κλ. Γιούνκερ, εκτιμούν ότι θα ξεπεραστούν τα όποια εμπόδια υπάρχουν. Εξάλλου ο Αντώνης Σαμαράς μπορεί να είναι φειδωλός, αλλά ποτέ δεν έκρυψε την αισιοδοξία του ότι λίαν συντόμως θα δούμε την οριστική έξοδο από το τούνελ της κρίσης.

 

Το ελληνικό σχέδιο

Πριν από τις ευρωεκλογές σε μία από τις συναντήσεις των ηγετών του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος για να προωθηθεί η υποψηφιότητα του Γιούνκερ ο Αντ. Σαμαράς έθεσε το ζήτημα στους ομολόγους του, ζητώντας τους να επιτρέψουν στην Ελλάδα να ανασάνει και να ακολουθήσει το δικό της αναπτυξιακό πλάνο με στόχο την αύξηση της απασχόλησης και την ενίσχυση της κοινωνικής προστασίας.

Έτσι, αυτό το ζήτημα επανήλθε κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Ζ. Κλ. Γιούνκερ στην Αθήνα. Ο πρωθυπουργός έθεσε δύο πολύ σημαντικά ζητήματα και ο νέος πρόεδρος δεν έδειξε αρνητικός, αν και βέβαια δεν δεσμεύτηκε, λόγω του ότι ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί η νέα σύνθεση των Επιτρόπων.

Το ένα ζήτημα είναι να μην επιμένει η τρόικα για άμεση υλοποίηση όλων των προαπαιτούμενων, τα οποία και θα δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στην κοινωνία.

Αντίθετα ο Αντ. Σαμαράς προτείνει να υπάρξει μία ιεραρχία στα προαπαιτούμενα και να τρέξουν τουλάχιστον 15 δράσεις και οι υπόλοιπες να ενσωματωθούν σταδιακά στην ελληνική οικονομία. Εάν γίνει δεκτό το συγκεκριμένο αίτημα του Αντ. Σαμαρά, τότε ανοίγει ο δρόμος για να υπάρξουν σημαντικές εξαγγελίες του πρωθυπουργού για φοροελαφρύνσεις από τη Θεσσαλονίκη στα εγκαίνια της ΔΕΘ.

Παράλληλα, ο πρωθυπουργός ζήτησε από τον Γιούνκερ να σταματήσουν αυτά τα πέρα-δώθε της τρόικας στην Αθήνα για τους ελέγχους στην πρόοδο του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής. Μάλιστα, ο Σαμαράς πρότεινε τώρα που θα ολοκληρωθεί το μνημόνιο και θα αντικατασταθεί η τρόικα με την ομάδα δράσης να έρχεται για έλεγχο μία φορά κάθε έξι μήνες και να σταματήσουν οι διαρροές ότι έρχονται νέα μέτρα και ότι οι εκπρόσωποι των δανειστών είναι αγριεμένοι και διάφορα τέτοια.

Όπως εξήγησε ο πρωθυπουργός, κάθε φορά που έρχεται η τρόικα στην Αθήνα δημιουργείται ένα κλίμα φόβου στους πολίτες με συνέπεια η αγορά να παθαίνει καθίζηση.

Επίσης, ο πρωθυπουργός επεσήμανε στον Γιούνκερ ότι η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να προωθήσει με ταχύτητα τις μεταρρυθμίσεις και να διορθώσει όλες τις στρεβλώσεις του παρελθόντος. Κάτι που σημαίνει ότι η διευθέτηση του χρέους είναι αναγκαία για να σηκώσει κεφάλι η ελληνική οικονομία.

 

Όπως, λοιπόν, γίνεται αντιληπτό, αυτά τα δύο ζητήματα η Αθήνα τα θεωρεί καυτά και γι’ αυτό προσδοκά τη στήριξη του Γιούνκερ, ο οποίος έσπευσε και δημόσια να εξάρει τις προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης και να τονίσει τη μεγάλη μάχη που δόθηκε όταν ήταν πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου και πρόεδρος του Eurogroup, προκειμένου να παραμείνει η χώρα στο ευρώ, χρησιμοποιώντας την ιστορική φράση του Γάλλου πολιτικού Βαλερί Ζισκάρ Ντ’ Εστέν: «Ο Πλάτωνας (δηλαδή, η Ελλάδα) δεν μπορεί να παίζει στη Β΄ Εθνική».

 

Η ώρα της αλήθειας

Ο Αντώνης Σαμαράς προεκλογικά έδωσε μάχη για να στηριχθεί ο Γιούνκερ και τώρα ποντάρει πολύ στη διαπροσωπική σχέση που έχει με τον πρώην πρωθυπουργό του Λουξεμβούργου. Έτσι στο Μαξίμου εκτιμούν πως πλέον η χώρα μας θα έχει περισσότερα πολιτικά ερείσματα στις Βρυξέλλες, κάτι που είναι απαραίτητο, καθώς μπορεί να υπάρχουν οι αναφορές των τεχνοκρατών, όμως η διαπραγμάτευση με τους πιστωτές μας είναι πρωτίστως πολιτική.

Η στενή φιλία των Σαμαρά-Γιούνκερ ενισχύει την «ομπρέλα προστασίας» της χώρας έναντι μελλοντικών κινδύνων, αρκεί να συνεχίσει η Ελλάδα στον δρόμο της δημοσιονομικής πειθαρχίας, κάνοντας τις απαραίτητες βεβαίως διορθωτικές κινήσεις. Ο πρωθυπουργός εκτιμά ότι η παρουσία του Γιούνκερ στη θέση του προέδρου της Ε.Ε. θα δώσει μεγάλη ώθηση την επόμενη πενταετία στην ενίσχυση της ανάπτυξης, της απασχόλησης, της δικαιοσύνης, της εσωτερικής και εξωτερικής ασφάλειας, αλλά και των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων. Στο Μαξίμου είναι αισιόδοξοι ότι ο νέος πρόεδρος της Ε.Ε. θα σταθεί, όπως και τα προηγούμενα χρόνια της έντασης της κρίσης, πολύτιμος σύμμαχος της Ελλάδας.

Η Αθήνα εστιάζει κυρίως και στην επικείμενη μάχη για τη βιωσιμότητα του χρέους, που αποτελεί και το μεγάλο στοίχημα της δικομματικής κυβέρνησης, και αναμένει να δοθεί και έμφαση στην οικονομική ανάπτυξη, κυρίως των χωρών του Νότου που έχουν πληγεί υπερβολικά από την οικονομική κρίση.

Το βασικό επιχείρημα της ελληνικής κυβέρνησης, στην επικείμενη μάχη για τη βιωσιμότητα του χρέους, όπως ειπώθηκε και στη συνάντηση που έγινε, θα είναι ότι η Ελλάδα πιάνει τους δημοσιονομικούς και μεταρρυθμιστικούς στόχους της, εξέρχεται της ύφεσης και εισέρχεται σε μια νέα φάση, χωρίς ελλείμματα, με ανταγωνιστικότητα και με εξωστρέφεια.

Βέβαια, όλες αυτές οι εκτιμήσεις πρέπει να φανούν στην πράξη, όταν ο Γιούνκερ θα έχει ολοκληρώσει τη σύνθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα έχει μοιράσει τα χαρτοφυλάκια και θα έχει αναλάβει πλήρως τα καθήκοντά του και θα μετάσχει στις συζητήσεις για τη διευθέτηση του χρέους.

Η ελληνική πλευρά αναμένει την επόμενη περίοδο, μόλις αναλάβει ο Γιούνκερ, να ενισχυθούν οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις μέσα από πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και δεν είναι τυχαίο ότι και ο Αντ. Σαμαράς μίλησε δημόσια για την αναγκαία αρμονία που πρέπει να υπάρξει ανάμεσα στη σωφροσύνη από τη μία πλευρά και στην ανάπτυξη από την άλλη.

 

Τελειώνουν την τρόικα και διευθετούν σε δόσεις και το χρέος

Ενώπιον ενός νέου διλήμματος θα βρεθεί το επόμενο διάστημα η κυβέρνηση, εάν επαληθευθούν οι πληροφορίες που διαρρέουν από τις Βρυξέλλες. Σύμφωνα με αυτές, η τρόικα που επιβλέπει τη δημοσιονομική προσαρμογή στην Ελλάδα θα διαλυθεί και η Αθήνα θα αφεθεί μόνη να υλοποιήσει το πλάνο για ανάπτυξη με αντάλλαγμα τη σταδιακή μείωση του χρέους και όχι την άμεση διευθέτησή του εδώ και τώρα.

H συζήτηση, που είναι σε αρχικά στάδια, αναμένεται να «φουντώσει» καθώς η Ελλάδα και οι εταίροι της στην Ευρωζώνη χαρτογραφούν τη νέα πορεία της χώρας την ώρα που πλησιάζει το τέλος του δεύτερου προγράμματος εξόδου από την κρίση στο τέλος του 2014.

Μετά την έξοδο Ιρλανδίας και Πορτογαλίας από τα μνημόνια, η τρόικα είναι ενεργή μόνο στην Ελλάδα και την Κύπρο, με πολλούς ειδικούς να αναμένουν ότι η Αθήνα θα χρειαστεί νέο πακέτο βοήθειας. Με την αλλαγή σε ένα σχήμα «μεταρρυθμίσεις για ελάφρυνση του χρέους», το οποίο θα προβλέπει μικρότερη επιτήρηση, θα μπορούσε να περιορίσει τις κοινωνικές αντιδράσεις και να ενισχύσει τη συγκυβέρνηση σε βάρος τού ΣΥΡΙΖΑ, προσθέτουν αυτοί που διέρρευσαν τις συγκεκριμένες πληροφορίες προς το πρακτορείο Reuters.

«Οι εκλογές θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν το 2015 και μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα αποτελούσε “πονοκέφαλο” για την Ευρωζώνη», υποστηρίζουν οι ίδιες πηγές.

 

Νέα ομάδα

Το σχέδιο περιλαμβάνει την αντικατάσταση της τρόικας από μια ειδική task force από την Κομισιόν με εξαμηνιαίους ελέγχους αντί των τριμηνιαίων ελέγχων, «με την προϋπόθεση ότι η Ελλάδα δεν θα χρειαστεί νέο πακέτο βοήθειας». Σε αντάλλαγμα η Αθήνα θα δεσμευθεί σε ένα εξαετές πλάνο μεταρρυθμίσεων, η επίτευξη των οποίων θα ανταμείβεται με μείωση χρέους, υπό τη μορφή της επέκτασης του χρόνου αποπληρωμής. «Δεν θα υπάρχει πια τρόικα», δήλωσε αξιωματούχος που γνωρίζει το παρασκήνιο των συζητήσεων.

«Οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να ανήκουν στην Ελλάδα. Οι Έλληνες έχουν μέχρι τον Οκτώβριο για να συντάξουν ένα πρόγραμμα για το οποίο θα μπορούσε να υπάρξει μια συμφωνία τον Δεκέμβριο ώστε να τεθεί σε εφαρμογή το 2015», συμπληρώνει η ίδια πηγή.

Ως δικλίδα ασφαλείας θα μπορούσε να δοθεί στην Ελλάδα μια προληπτική γραμμή πίστωσης από την Ευρωζώνη, συμπληρώνει δεύτερος αξιωματούχος. Σε περίπτωση ενεργοποίησής της, ο αυστηρότερος έλεγχος στην Ελλάδα θα επανέλθει, προσθέτει και καταλήγει: «Ήταν λάθος να μη δοθεί στην Πορτογαλία μια προληπτική πιστωτική γραμμή. Δεν πρέπει να γίνει το ίδιο λάθος με την Ελλάδα».

Από την πλευρά του το ΔΝΤ θα μπορούσε να συνεχίσει το δικό του πρόγραμμα έως το 2016, συνεχίζοντας να ασκεί την επιρροή του στην Αθήνα. Το νέο πρόγραμμα θα μπορούσε να πάρει το όνομα «ανάπτυξη και απασχόληση» αντί να επικεντρώνεται στις περικοπές. Η σύνταξή του θα μπορούσε να γίνει από την Αθήνα παρά από αξιωματούχους στις Βρυξέλλες ή αλλού.

Με την εφαρμογή του εξαετούς προγράμματος η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα μπορούσε να «παραιτηθεί» από την τριμερή, καθώς αναλυτές υποστηρίζουν ότι η νέα λειτουργία της ΕΚΤ ως εποπτικού οργάνου για τις τράπεζες στην Ε.Ε. θα μπορούσε να καταργήσει τον ρόλο της ως μέλος της τρόικας.

 

Με ξεκάθαρο πλάνο για την αντιμετώπιση της μετανάστευσης ο Δ. Αβραμόπουλος

Στην Αθήνα θεωρούν ότι ο νέος Έλληνας επίτροπος θα αναλάβει το χαρτοφυλάκιο για τη μετανάστευση, που θεωρείται πολύ σημαντικό μετά τα όσα συμβαίνουν στη Μέση Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική. Όμως από την επίσκεψη του Γιούνκερ δεν είναι λίγοι στο Μαξίμου που κρατούν μικρό καλάθι, καθώς ο νέος πρόεδρος της Κομισιόν αρνήθηκε να δεσμευτεί. Στο πρωθυπουργικό γραφείο έγινε συζήτηση για τα χαρτοφυλάκια ενέργειας, ανάπτυξης, μεταφορών και εσωτερικών υποθέσεων με αρμοδιότητα και τη μετανάστευση που αφορά κυρίως την Ελλάδα.

Βέβαια, στην κυβέρνηση εξακολουθούν να διατηρούν την αισιοδοξία ότι τελικά ο Δημήτρης Αβραμόπουλος θα είναι ο νέος επίτροπος της Κομισιόν για τη μετανάστευση, ένα σημαντικό ζήτημα που παραμένει καυτό εδώ και δεκαετίες για τη χώρα μας. Δεν χρειάζεται να τονιστεί πόσο σημαντικό είναι αυτό το χαρτοφυλάκιο για μία χώρα όπως η Ελλάδα, που φιλοξενεί ήδη ένα εκατομμύριο παράνομων μεταναστών στο έδαφός της και, εσχάτως, λόγω των συγκρούσεων σε Συρία, Λιβύη, Ιράκ αλλά ακόμη και στη Λωρίδα της Γάζας, δέχεται κύματα μεταναστών που επιδιώκουν, οι περισσότεροι, να φύγουν από τα πεδία των μαχών.

Το Μαξίμου επιδιώκει να επενδύσει στη φάση… συνειδητοποίησης που βρίσκεται η Ευρώπη ως προς το ζήτημα και, προς τούτο, εκτιμάται ότι ο Δ. Αβραμόπουλος, διπλωμάτης και μέχρι πρότινος υπουργός Εξωτερικών και Άμυνας, είναι το κατάλληλο πρόσωπο στην κατάλληλη θέση.

Οι επιδιώξεις της ελληνικής πλευράς είναι συγκεκριμένες και εάν, αν όχι το σύνολο, ένα σημαντικό τους τμήμα υλοποιηθεί, τότε το Μαξίμου εκτιμά ότι θα υπάρξει ουσιαστική αλλαγή και στο εσωτερικό της χώρας, ορατή από τους περισσότερους.

Τι ζητά, λοιπόν, η Αθήνα μέσω του «σχεδίου Αβραμόπουλος»; Συγκεκριμένα, πράγματα:

# Ενίσχυση των οικονομικών πόρων για την κάλυψη του κόστους διάσωσης, στέγασης και παροχής τροφής και ειδών πρώτης ανάγκης στους μετανάστες που φτάσουν σε ελληνικό έδαφος (ανάλογα αιτήματα έχει υποβάλει και η Ιταλία).

# Ενίσχυση του ρόλου της FRONTEX, όχι μόνο για την καταγραφή των περιστατικών αλλά και για την αποτροπή τους, εφόσον απαιτηθεί.

# Κοινοτική συνδρομή για την επιτάχυνση των διαδικασιών αναγνώρισης, ταυτοποίησης των μεταναστών και χορήγησης ασύλου σε όσους δικαιούνται.

# Αντιστοίχως, ανάληψη από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες του μεριδίου ευθύνης που τους αναλογεί στην παροχή τόπου διαμονής για τους ευρισκόμενους σε καθεστώς ασύλου.

# Εντατικοποίηση των διπλωματικών πιέσεων, σε συνδυασμό με μέτρα… οικονομικής πειθούς, προκειμένου να επιταχυνθεί το πρόγραμμα επαναπατρισμού μεταναστών που δεν εμπίπτουν στην κατηγορία του ασύλου. Το ζήτημα είναι κρίσιμο για την ελληνική πλευρά, καθώς από τους μετανάστες οι οποίοι βρίσκονται σήμερα στη χώρα η συντριπτική πλειοψηφία υπάγεται σε αυτή την κατηγορία.