Σε «έξυπνα»… χωράφια μπαίνει η ελληνική γεωργία

Ήταν Νοέμβρης του 2020 όταν από τα χείλη της τότε υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Φωτεινής Αραμπατζή, έβγαινε η ατάκα ότι «η “έξυπνη” γεωργία δεν είναι το μέλλον, είναι το παρόν. Μπορεί να γίνει το δικό μας παρόν». Και μπορεί αυτό το παρόν να άργησε τέσσερα χρόνια να έρθει αλλά επιτέλους… καταφθάνει με την εκκίνηση του ψηφιακού μετασχηματισμού του γεωργικού τομέα.

Επιμέλεια: Νίκος Τσαγκατάκης

Η οικονομική κρίση και η κλιματική αλλαγή που έχει πλέον περάσει κι αυτή σε κρισιακό επίπεδο είναι δυο από τις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια ο πρωτογενής τομέα παραγωγή στη χώρα μας και στην ελληνική κυβέρνηση εκτιμούν ότι θα απαντηθούν αποτελεσματικά με την εφαρμογή ενός μεγαλεπίβολου πρότζεκτ που ακούει στο όνομα «Γεωργία με Ευφυΐα».

Την… μπαγκέτα του έργου κρατάει το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και οι προβλέψεις του αφορούν το σύνολο των καλλιεργήσιμων εκτάσεων της χώρας με ωφελούμενους όλους τους παραγωγούς. Ειδικότερα, ο σκελετός του όλου πλάνου περιλαμβάνει καταρχάς τον σχεδιασμό, την προμήθεια, εν συνεχεία την εγκατάσταση και διαμόρφωση της απαραίτητης υλικοτεχνικής υποδομής, με σκοπό α) τη συλλογή δεδομένων από σημεία γεωργικών εκμεταλλεύσεων σε όλη την Ελλάδα και β) την επεξεργασία των συλλεχθέντων data από υποσυστήματα, με τρόπο που να προωθείται η smart πληροφόρηση σε επίπεδο αγροτεμαχίου. Οι δύο παραπάνω δράσεις θα αξιολογηθούν και θα γίνουν τρόπον τινά ο μπούσουλας για την εθνική αγροτική πολιτική που θα πρέπει να χαραχθεί.

Καινοτόμες υποδομές και υπηρεσίες για να «δουλέψει» το έργο

Σε επίπεδο υλικοτεχνικής υποδομής αλλά και υπηρεσιών που απαιτούνται για να «τρέξει» το έργο του ψηφιακού μετασχηματισμού του γεωργικού τομέα έχει προγραμματιστεί η εγκατάσταση 50 αγρομετεωρολογικών σταθμών συλλογής δεδομένων επαυξημένης ακρίβειας καθώς και 3.000 υποστηρικτικών σταθμών συλλογής δεδομένων σε διάφορες καλλιέργειες ανά την Ελλάδα. Για τη συλλογή δεδομένων θα αξιοποιηθούν μη επανδρωμένα αεροσκάφη, τα γνωστά drones, αλλά και δορυφορικές εικόνες.

Θα δημιουργηθούν, τέλος, μία Ηλεκτρονική Πλατφόρμα Ευφυούς Γεωργίας που θα παρέχει εξατομικευμένη ενημέρωση, καθώς και Κέντρα Διανομής και Υποστήριξης (ένα γραφείο σε κάθε περιφέρεια της χώρας) με σκοπό την ενημέρωση και υποστήριξη των παραγωγών, γεωπόνων και λοιπών ενδιαφερομένων.

Η παραπάνω τεχνολογική υποδομή θα συλλέγει και θα τηρεί ετερογενή δεδομένα υψηλής ποιότητας, τα οποία αφορούν στην πλειονότητα της καλλιεργήσιμης έκτασης της χώρας και δυνητικά θα αξιοποιηθούν για την ανάπτυξη ειδικά σχεδιασμένων υπηρεσιών και προϊόντων με τελικό αποδέκτη τον Έλληνα γεωργό. Επιπλέον, τα εν λόγω δεδομένα θα αποτελέσουν μια αξιόπιστη βάση για περαιτέρω ερευνητική δραστηριότητα στους τομείς της γεωπονίας και του περιβάλλοντος. Επιπρόσθετα, η τεχνολογική πλατφόρμα θα αναγνωρίζει και θα εξυπηρετεί τις ανάγκες του μικροκαλλιεργητή, του γεωργικού συμβούλου και των οργανώσεων που συμμετέχουν ενεργά στην παραγωγική διαδικασία. Τα δεδομένα θα λαμβάνουν υπόψη όλες τις παραμέτρους, παρέχοντας αξιόπιστη πληροφορία σε παραγωγούς, γεωπόνους και ερευνητές. Τα ίδια τα δεδομένα θα μπορούν να αξιοποιηθούν και σε εφαρμογές άλλων τομέων όπως το περιβάλλον, η βιομηχανία τροφίμων κ.λπ.

Τα οφέλη για παραγωγούς και πολιτεία

Όπως εξηγούν οι αρμόδιοι του υπουργείου  Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων απώτερος στόχος του έργου να δημιουργηθεί ένα νήμα που θα διασυνδέει τους παραγωγούς, τους οργανισμούς, τα ερευνητικά ιδρύματα, τις τοπικές αρχές και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς που σχετίζονται με τη γη και την παραγωγική διαδικασία. Κι αυτό το νήμα δεν είναι άλλο από ένα ευφυές πληροφοριακό σύστημα που θα προκύψει μέσω της χρήσης τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών, ανοικτών ψηφιακών δεδομένων και τεχνογνωσίας, και που όταν ολοκληρωθεί θα αναγνωρίζει και θα εξυπηρετεί τις ανάγκες των μικροκαλλιεργητών, του αγροτικού συμβούλου και των φορέων που συμμετέχουν ενεργά στην παραγωγική διαδικασία.

Η εισαγωγή της τεχνολογίας και της καινοτομίας στην παραγωγική διαδικασία μέσω του έργου, αποσκοπεί στο όφελος πρωτίστως του αγροτικού πληθυσμού, από τη σημαντική μείωση του κόστους παραγωγής και, κατά συνέπεια, την αύξηση του κέρδους του. Επιπλέον, ο κλάδος αναμένεται να επωφεληθεί και από την αύξηση στην παραγωγή, τη βελτίωση των ποιοτικών χαρακτηριστικών των προϊόντων, την αύξηση της προστιθέμενης αξίας τους και άρα τις υψηλότερες τιμές διάθεσης.

Το έργο «Γεωργία με Ευφυΐα» στοχεύει στη μείωση βιολογικής ανισορροπίας, λειψυδρίας και ερημοποίησης που συχνά προκαλούνται από την εντατική γεωργία, στην ορθολογική διαχείριση του αρδευτικού νερού, των φυτοπροστατευτικών προϊόντων και λιπασμάτων αλλά και την παραγωγή ασφαλέστερων και ποιοτικότερων τροφίμων, δεδομένης της ελεγχόμενης και ακριβούς χρήσης γεωργικών εισροών.

Υπογραμμίζεται ότι το μεγαλεπίβολο πρότζεκτ αποτελεί μια μοναδική περίπτωση, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσον αφορά στην εμβέλειά του, ενώ θέτει τις βάσεις για μια σαρωτική αλλαγή κλίμακας στις οικονομικές και περιβαλλοντικές επιδόσεις της ελληνικής γεωργίας, αλλά και στη διασφάλιση της βιωσιμότητάς της σε βάθος χρόνου. Παράλληλα, θα συμβάλλει στη δημιουργία ενός νέου παραγωγικού μοντέλου, αλλάζοντας σημαντικά το «πρόσωπο» της ελληνικής αγροτικής παραγωγής.

Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι το έργο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ενώ σύμφωνα με κυβερνητικούς παράγοντες πρόκειται για ένα οραματικό έργο σύμπραξης δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, δεδομένου ότι ανάδοχοι είναι η εταιρεία NEUROPUBLIC, ο Όμιλος ΟΤΕ και η διαφημιστική ΣΚΑΡΜΟΥΤΣΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ.