Αναστάτωση με τα πλασματικά έτη

Νέο σύστημα εξαγοράς πλασματικού χρόνου ασφάλισης προωθεί το υπουργείο Εργασίας που περιλαμβάνει την κατάργηση όλων των κατηγοριών που ισχύουν σήμερα όπως τα πλασματικά έτη στρατιωτικής θητείας, παιδιών, σπουδών, ανεργίας, κ.λπ και την αντικατάστασή τους με ένα όριο εξαγορών 5 ετών που θα έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν όλοι οι ασφαλισμένοι ακόμη και όσοι δεν έχουν πλασματικούς χρόνους για α εξαγοράσουν με το σημερινό σύστημα.

Της Ευαγγελίας Τζαβάρα

Οι 12 κατηγορίες πλασματικών χρόνων που προβλέπονται από τις διατάξεις των νόμων 2084/1992 και 3996/2011 καταργούνται και στη θέση τους οι ασφαλισμένοι θα μπορούν να ζητήσουν την αναγνώριση 5 ετών για να συμπληρώσουν τα συντάξιμα χρόνια.

Το νέο καθεστώς θα είναι απλό χωρίς γραφειοκρατία και χωρίς να απαιτείται από τους ασφαλισμένους και τις υπηρεσίες του ΕΦΚΑ να «ψάχνουν» για τα πιστοποιητικά σπουδών σε ΑΕΙ-ΤΕΙ και σε διάφορες επαγγελματικές σχολές, για τα απολυτήρια του στρατού, για τις ληξιαρχικές πράξεις γέννησης τέκνων, για τα κενά διαστήματα ασφάλισης, τους χρόνους ασθένειας, ανεργίας κ.λπ.

Οι ασφαλισμένοι θα αναγνωρίζουν ως 5 έτη χωρίς προϋποθέσεις, ενώ με την ισχύουσα νομοθεσία αναγνωρίζουν έως 7 έτη εφόσον αυτά περιλαμβάνονται στη λίστα των 12 κατηγοριών πλασματικών χρόνων που ορίζει η νομοθεσία. Αν δεν ανήκουν σε καμία κατηγορία, δεν έχουν δικαίωμα εξαγοράς πλασματικού χρόνου. Σημειώνεται ότι ειδικά για το Δημόσιο ο χρόνος παιδιών είναι ξεχωριστός από τα 7 πλασματικά έτη και οι υπάλληλοι έχουν τη δυνατότητα επάνω ατα 7 πλασματικά έτη να προσθέσουν και τα πλασματικά έτη λόγω τέκνων που είναι 1 για πρώτο παιδί, 3 με δυο παιδιά και 5 έτη για τρία και άνω. Έτσι στο Δημόσιο τα πλασματικά έτη φτάνουν ως και 12 χρόνια.

Με το νέο σύστημα τα 5 έτη θα ισχύουν για όλους τους ασφαλισμένους ανεξαιρέτως και η 12ετία των πλασματικών ετών στο Δημόσιο θα καταργηθεί. Η 5ετία θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να θεμελιωθεί δικαίωμα πλήρους σύνταξης, δηλαδή με 40 έτη ασφάλισης και όριο ηλικίας το 62ο έτος. Δεν θα επιτρέπεται –όπως συμβαίνει σήμερα για τους παλαιούς ασφαλισμένους- η αναδρομική αναγνώριση πλασματικού χρόνου για να κατοχυρωθεί συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις προϋποθέσεις χρόνου ασφάλισης και ορίου ηλικίας που ήταν σε ισχύ ως το 2012.

Το νέο σύστημα θα ψηφιστεί εντός του καλοκαιριού, ή τον Οκτώβριο και θα ισχύσει για όσους συνταξιοδοτηθούν από εδώ και στο εξής και δεν έχουν προβεί σε αναγνωρίσεις με το παλιό σύστημα.

Για όσους έχουν κάνει εξαγορές και περιμένουν να πιάσουν το όριο ηλικίας για να βγουν στη σύνταξη, μελετάται να δοθεί ένα μικρό μεταβατικό διάστημα από την ψήφιση των αλλαγών ώστε όσοι είναι  κοντά στην ηλικία συνταξιοδότησης να συνταξιοδοτηθούν με το προγενέστερο καθεστώς.

Το κόστος εξαγορών θα μείνει ως έχει, δηλαδή ο κάθε μήνας αναγνώρισης θα εξαγοράζεται με εισφορά σύνταξης ίση με το 20% των μηνιαίων αποδοχών για τους μισθωτούς, και με το ποσό της μηνιαίας εισφοράς κλάδου σύνταξης για τους επαγγελματίες και τους αγρότες.

Αντιδράσεις

Ήδη και πριν έρθει η διάταξη στην Βουλή υπάρχουν αντιδράσεις από τους ειδικούς στην ασφάλιση. Έτσι ο Αλέξης Μητρόπουλος (καθηγητής και δάσκαλος επί των εργατικών θεμάτων) εκτιμά πως «η κατάργηση της δυνατότητας εξαγοράς πλασματικού χρόνου για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος ή για προσαύξηση του ύψους της σύνταξης ήταν ανέκαθεν στόχος των δανειστών, κυρίως του ΔΝΤ. Η κυβέρνηση Τσίπρα είχε αρχικά συμφωνήσει με τους δανειστές για την κατάργηση αυτής της σημαντικής δυνατότητας αλλά, τελικά, μετά τις αντιδράσεις αρκετών βουλευτών, ενέταξε στον ν. 4336/2015 (γ’ Μνημόνιο, που ψήφισε και η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ) μόνο την κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων από 1-1-2022».

Μάλιστα ο κ. Μητρόπουλος υποστηρίζει πως η συγκεκριμένη παρέμβαση την οποία την χαρακτηρίζει ως αντικοινωνική θα πλήξει τις γυναίκες: «Αν τελικά υλοποιηθεί αυτή η αντικοινωνική παρέμβαση από την κυβέρνηση της Ν.Δ., θα πληγούν κυρίως οι γυναίκες που μέχρι σήμερα έχουν τη δυνατότητα να αναγνωρίσουν χωρίς εξαγορά (δωρεάν) ολόκληρο τον χρόνο κύησης και λοχείας, αλλά και τον χρόνο ανεργίας και ασθένειας μέχρι ένα έτος».

 

Από την πλευρά του ο Κώστας Τσουκαλάς, γνωστός Εργατολόγος, σε άρθρο του επεσήμανε πως «η εξαγορά των πλασματικών χρόνων δεν είναι αέρας κοπανιστός». Χαρακτηριστικά ο κ. Τσουκαλάς ανέφερε: «Με άλλα λόγια,  παρέχεται στην ουσία ένα δικαίωμα ασφάλισης της µη απασχόλησης, υπό αυστηρά καθορισμένες από τον νομοθέτη προϋποθέσεις. Δεν εξαγοράζει δηλαδή ο ασφαλισμένος «αέρα» εξαγοράζει χρόνο στον οποίο δεν υπήρχε απασχόληση λ.χ. επειδή σπούδαζε, ή εκπλήρωνε την στρατιωτική του θητεία».

 

Μάλιστα ο κ. Τσουκαλάς εκτιμά πως η αλλαγή στην εξαγορά των πλασματικών ετών ασφάλισης επί της ουσίας θεωρείται και αύξηση στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης: «Το γεγονός του περιορισμού δε συνεπάγεται και έμμεση αύξηση στα όρια ηλικίας, καθώς δεν θα επιτρέπεται η αναδρομική αναγνώριση πλασματικού χρόνου ώστε να κατοχυρωθεί συνταξιοδοτικό δικαίωμα με βάσει τις ευνοϊκές διατάξεις θεμελίωσης που ίσχυαν έως τις 31-12-2012. Ενώ και κάποιος ασφαλισμένος με 33 έτη εργασίας στα 62 του έτη ενώ μέχρι σήμερα με εξαγορά 7 πλασματικών ετών λχ σπουδές, τέκνα  θεμελίωνε δικαίωμα για λήψη πλήρους σύνταξης με 40 έτη, πλέον θα αναγκαστεί να εργαστεί ακόμα δύο έτη ώστε με την μικρότερη εξαγορά να συμπληρώσει την 40ετία. Ενώ το νέο σύστημα θα δίνει μεν την δυνατότητα να εξαγοράσει ο κάθε ασφαλισμένος 5 έτη θα βοηθήσει τον ασφαλισμένο ώστε να συμπληρώσει 40ετία για να βγει στα 62 με πλήρη σύνταξη με ποσοστό αναπλήρωσης όμως πολύ μικρότερο του 50,01% , καθώς θα καταλήγει στο 43,50%. Η εξαγορά δε αν και λιγότερων ετών θα έχει το ίδιο ακριβώς κόστος για τους ασφαλισμένους, τα έτη όμως που θα αγοράζει ο ασφαλισμένος θα προσαυξάνουν το ποσοστό αναπλήρωσης με μικρότερο συντελεστή από τα πραγματικά έτη εργασίας».

Αυτό που προκαλεί ερωτηματικά είναι το ζήτημα των ασφαλισμένων που ήδη έχουν καταθέσει αίτηση για εξαγορά πλασματικών ετών (Δημόσιοι υπάλληλοι), ή και έχουν ήδη πληρώσει εξαγορές πλασματικών ετών (ΙΚΑ), προσδοκώντας σε ειδική θεμελίωση ή και προσαύξηση σύνταξης τους.