Οι καυτές εκκρεμότητες της Κεραμέως στο υπουργείο Εργασίας

Καυτούς φακέλους άμεσης αντιμετώπισης παρέλαβε η Νίκη Κεραμέως με την ανάληψη των καθηκόντων της στο υπουργείο Εργασίας. Τα βασικά θέματα του υπουργείου αφορούν στην ενίσχυση των μισθών – θέμα που αποτελεί κεντρική δέσμευση της κυβέρνησης – όπως και στην περαιτέρω αποκλιμάκωση της ανεργίας, η οποία φαίνεται να «αντιστέκεται» σε ποσοστά πάνω από το 10%.

Της Ευαγγελίας Τζαβάρα

Εδώ και αρκετούς μήνες υπάρχει η αίτηση των συνταξιούχων για κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης, ενώ και ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε κάνει λόγο πριν από μήνες για νέα γενναία μείωση της εισφοράς αλληλεγγύης. Προς ώρας στο υπουργείο Εργασίας, ναι μεν αναγνωρίζουν το δίκαιο των αιτημάτων των συνταξιούχων, αλλά από την άλλη δεν φαίνεται λύση στον ορίζοντα. Κι όπως τονίζουν από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους «δεν υπάρχει αυτήν τη στιγμή κανένα σενάριο», αναμένοντας δημοσιονομικές κατευθύνσεις για την επόμενη τετραετία, από την Κομισιόν.

Αυτήν τη στιγμή η εισφορά αλληλεγγύης επιβαρύνει περίπου 400.000 συνταξιούχους. Το σενάριο των παρεμβάσεων με ουδέτερο δημοσιονομικό αποτέλεσμα δεν φαίνεται να μπορεί να περπατήσει, καθώς αν επιχειρηθεί να περιοριστεί το βάρος στις υψηλότερες συντάξεις, θα πρέπει να αυξηθούν αναλογικά οι συντελεστές στα χαμηλότερα κλιμάκια. Δημοσιονομικό κόστος έχει και το έτερο σενάριο, που προβλέπει ότι η σημερινή κλίμακα θα παραμείνει ως έχει ή έστω με οριακές αλλαγές συντελεστών, αλλά θα εφαρμόζεται προοδευτικά, δηλαδή όπως η φορολογική κλίμακα. Με απλά λόγια, η προγραμματισμένη αύξηση των συντάξεων από την 1^η Ιανουαρίου  να συμπαρασύρει αναλόγως και την εισφορά αλληλεγγύη.

Συντάξεις χηρείας   

Όμως δεν είναι το μόνο πρόβλημα που έχει να αντιμετωπίσει η νέα ηγεσία. Υπάρχει και η «καυτή πατάτα» των συντάξεων χηρείας στον ιδιωτικό τομέα, καθώς δεν έχει εφαρμοστεί ακόμα η διάταξη που προβλέπει μείωση από το 70% στο 35%, με τη συμπλήρωση 3ετίας από τον νόμο του 2016, για όσους παίρνουν σύνταξη εξ ιδίου δικαιώματος ή εργάζονται.

Υπάρχει περίπτωση να μην εφαρμοστεί η διάταξη; Από τη στιγμή που έχουν γίνει οι σχετικές μειώσεις στις συντάξεις του Δημοσίου και του πρώην ΟΓΑ, είναι μάλλον αδύνατο. Συνεπώς προκύπτει κατ’ αρχάς ζήτημα αναδρομικών, από το 2020 ως σήμερα. Αρμόδιες πηγές σημειώνουν ότι αυτά θα μπορούσαν να καταβληθούν σε 120 δόσεις, δηλαδή σε ορίζοντα 10ετίας, συμπληρώνοντας ότι το πρόβλημα είναι ακόμα πιο σύνθετο.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι εξετάζεται η αποσύνδεση αυτών των περικοπών από το αν κάποιος παίρνει σύνταξη ή εργάζεται (περίπου 40.000 αυτήν τη στιγμή), ενώ τα σενάρια που θέλουν η μείωση της σύνταξης χηρείας κατά 50% να υπολογίζεται μόνο στην Εθνική Σύνταξη, βάζουν στο τραπέζι και το άλλο μεγάλο αγκάθι. Και αυτό είναι η καταβολή μιας και μόνο Εθνικής Σύνταξης, ακόμα κι αν κάποιος δικαιούται δύο ή τρεις συντάξεις.

Μισθοί – συμβάσεις

Η διαμόρφωση των μέσων μισθών στα 1.500 ευρώ στο τέλος της τετραετίας (2027) αποτελεί το μεγάλο στοίχημα της κυβέρνησης. Ωστόσο πολλοί διατυπώνουν την άποψη ότι αυτό χωρίς την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων είναι σχεδόν αδύνατο. Πάντως η κυβέρνηση και το υπουργείο Εργασίας θα πρέπει μέχρι τον Οκτώβριο να έχουν ενσωματώσει στην ελληνικής νομοθεσία τη σχετική ευρωπαϊκή οδηγία για επαρκείς κατώτατους μισθούς. Η συγκεκριμένη οδηγία επιτάσσει τα κράτη-μέλη να καλύπτουν τουλάχιστον το 80% των εργαζομένων τους με συλλογικές συμβάσεις εργασίας οι οποίες θα προσδιορίζουν του ύψος των αμοιβών. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι στη χώρα μας το ποσοστό των εργαζομένων που καλύπτεται από συλλογικές συμβάσεις είναι χαμηλότερο του 30%.

Ήδη στο υπουργείο Εργασίας έχει συσταθεί επιτροπή η οποία μελετά τη διαδικασία υιοθέτησης της οδηγίας με στόχο: Την προώθηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων για τον καθορισμό των μισθών, την προώθηση επαρκών επιπέδων νόμιμων κατώτατων μισθών και τη βελτίωση της πραγματικής πρόσβασης όλων των εργαζομένων στην προστασία με τη μορφή κατώτατου μισθού.

Ανεργία

Η ανεργία εξακολουθεί να παραμένει σε επίπεδα άνω του 10% (τον Απρίλιο ήταν στο 10,8%), γεγονός που σημαίνει ότι ήδη έχουμε φθάσει στον σκληρό πυρήνα του προβλήματος και η αποκλιμάκωσή της θα είναι σαφώς δυσκολότερη και πιο αργή.

Το στοίχημα του επόμενου διαστήματος είναι η πτώση των ποσοστών του προβλήματος κάτω από το 10%, με τη δημιουργία σταθερών και ποιοτικών θέσεων απασχόλησης. Αυτό είναι απαραίτητο και για την διατήρηση σε ισχύ των επιδομάτων των τριετιών στις κατώτατες αμοιβές, γεγονός που εξαρτάται από το ύψος της ανεργίας.

Επίδομα ανεργίας

Προ των πυλών βρίσκονται και οι αλλαγές στο επίδομα ανεργίας με τον επανασχεδιασμό του τρόπου υπολογισμού του επιδόματος, καθώς και την αύξηση της χρονικής διάρκειάς του. Στο θέμα αυτό αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην πρώτη συνέντευξή του μετά τις ευρωεκλογές λέγοντας ότι «δεν θα πρέπει το επίδομα ανεργίας να είναι αντικίνητρο για την εργασία» και ότι «δεν θέλουμε τους ανθρώπους να είναι εθισμένοι σε κάποια επιδόματα, μόνο και μόνο για να μην δουλεύουν».

Σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές το νέο επίδομα ανεργίας, θα συνδεθεί άμεσα με τον μισθό, αλλά και με τον εργασιακό και ασφαλιστικό βίο του άνεργου. Ενδέχεται μάλιστα να φθάσει έως και το 70% του μέσου όρου των μηνιαίων αποδοχών της τελευταίας τριετίας. Αυτό θα ισχύει για ορισμένο χρονικό διάστημα και σταδιακά θα μειώνεται και μέχρι το τέλος του χρόνου της επιδότησης.

Ενιαίος Κανονισμός Παροχών και Ασφάλισης του ΕΦΚΑ

Στο μικροσκόπιο μπαίνουν παροχές όπως ασθένειας, μητρότητας, εργατικό ατύχημα αλλά και αναπηρίας. Στόχος η καθιέρωση ενιαίων κανονισμών στις παροχές σε χρήμα για όλα τα ταμεία που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ, καθώς ως ενιαίος φορέας οφείλει να έχει ενιαίους κανόνες για όλους τους ασφαλισμένους του.

Μείωση των εργοδοτικών εισφορών

Πρόκειται για μέτρο που ήδη έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση και αφορά στη μείωση των εισφορών κατά μία ποσοστιαία μονάδα. Η μείωση θα γίνει σε δύο δόσεις, η πρώτη το 2025 κατά 0,5 και η επόμενη κατά το υπόλοιπο στην ολοκλήρωση της τετραετίας το 2027.