Friedrich Schiller, Ο Μάντης Φαντασμάτων: Τα ιδανικά του Διαφωτισμού για τη θρησκευτική και ιστορική φιλοσοφία

Τα ιδανικά του Διαφωτισμού για τη θρησκευτική και ιστορική φιλοσοφία εμφανίζονται στο μικρό αυτό βιβλίο τού Friedrich Schiller, Ο Μάντης Φαντασμάτων, αναδεικνύοντας την κριτική τού Σίλλερ στη θρησκεία και την κοινωνία, μέσα από ένα γοτθικό μυθιστόρημα, έστω και ημιτελές.

Η Βενετία εν μέσω καρναβαλιού, και λίγο πριν από τη Γαλλική Επανάσταση, υπόσχεται μόνο διασκέδαση στον πλούσιο νεαρό Γερμανό πρίγκιπα και τον πιστό του σύντροφο Κόμη φον Ο** (από τα χειρόγραφα του οποίου μαθαίνουμε την ιστορία του πρίγκιπα). Κατά την παραμονή τους εκεί, ο πρίγκιπας ξεφεύγει από το τυπικό πρωτόκολλο της νεανικής ζωής του, διακυβεύοντας την περιουσία του και τον τίτλο του, ενώ παράλληλα ερωτεύεται μια μυστηριώδη Ελληνίδα. Μόνο που όλα περιπλέκονται από τη στιγμή που θα συναντήσει έναν μυστηριώδη μασκοφόρο Αρμένιο, ο οποίος του δίνει μια παράξενη προφητεία, η επαλήθευση της οποίας τον παρασύρει σε περίεργες μορφές «μαγείας», με οπτασίες φαντασμάτων που δεν γνωρίζει εάν πρόκειται για εκδηλώσεις ενός ταραγμένου πνευματικού κόσμου, ή απλώς για μια καλοστημένη φάρσα. Αλλά ποιος είναι ο Αρμένιος που καταδιώκει τον νεαρό πρίγκιπα; Μια αινιγματική μορφή, που κινείται εκ μέρους της Ιεράς Εξέτασης; Ή μήπως μοιάζει με τον Φάουστ, πετυχαίνοντας και ο ίδιος την αθανασία με διαβολικά μέσα; 

«Ο δραματικός άνθρωπος του Schiller καταδιώκεται διαρκώς από μια παράδοξη διαίσθηση: “Μια ανώτερη δύναμη με παρακολουθεί, η παντογνωσία με περιβάλλει. Ένα αόρατο ον, από το οποίο δεν μπορώ να ξεφύγω, προσέχει τα βήματά μου”. Αυτή η παράδοξη διαίσθηση δημιουργεί τον τραγικό πυρήνα της Σιλλεριανής ενόρασης του δράματος, το οποίο εκτυλίσσει την αφηγηματικότητα των ηρώων του, τους τόπους και τους τρόπους της αφήγησης του κόσμου τους, των παθών τους και της ποιητικότητας των οραμάτων τους, χωρίς τα οποία ο ήρωας θα ήταν παντελώς ανίκανος να σταθεί μέσα στον κόσμο, θα ήταν ανίκανος να διεκδικήσει την ελευθερία του αντιμαχόμενος τη δύναμη του πεπρωμένου», αναφέρει στον πρόλογό του ο καθηγητής Φιλοσοφίας Πανεπιστημίου και συγγραφέας δοκιμιακών έργων, φιλοσοφικών μονογραφιών και ποιητικών συλλογών, Στέφανος Ροζάνης.

Συγγραφέας: Φρίντριχ Σίλλερ

Πρόλογος: Στέφανος Ροζάνης

Μετάφραση: Καίτη Νικολοπούλου

Εκδόσεις: Ηριδανός