Οι επικίνδυνες αποστολές των δύο αντιπροέδρων

Μπορεί όλοι να μιλούν ότι ο πρωθυπουργός ανέθεσε σε τρία πρώην στελέχη του ΠΑΣΟΚ (Χρυσοχοΐδη-Φλωρίδη-Πιερρακάκη) τρία δύσκολα υπουργεία, όπου είναι αναγκαίες σημαντικές μεταρρυθμίσεις, όμως εκεί που πραγματικά θα κριθούν τα πάντα είναι στον τομέα της οικονομίας.

Της Ευαγγελίας Τζαβάρα

Κι εκεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης επέλεξε τους δύο αντιπροέδρους της Νέας Δημοκρατίας, τον Κωστή Χατζηδάκη και τον Άδωνη Γεωργιάδη για να βγάλουν τα κάστανα από τη φωτιά. Ο πρώτος είναι πλέον ο μοναδικός Υπερυπουργός της κυβέρνησης με αυξημένες αρμοδιότητες. Κι όπως γίνεται αντιληπτό η οικονομία, η ανάπτυξη και το ταμείο στην τελική θα κρίνει πολλά από τα φιλολαϊκά μέτρα που έχει εξαγγείλει ο κ. Μητσοτάκης. Και φυσικά το Υερυπουργείο των Οικονομικών έχει και άμεση σχέση με το υπουργείο Εργασίας, καθώς όσο η οικονομία ανεβάζει ρυθμούς, τόσο θα μπορούν να αυξηθούν οι μισθοί, όσο και να υποχωρεί η ανεργία.

Οπότε η συνεργασία των δύο αντιπροέδρων της Νέας Δημοκρατίας, που έχουν αναλάβει δύο εμβληματικούς θώκους είναι το ζητούμενο. Σε γενικές γραμμές οι σχέσεις των δύο είναι πολύ καλές και αυτός είναι και ο λόγος που επελέγησαν από τον πρωθυπουργό. Διότι θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να υπάρξουν συνέργειες μεταξύ των δύο υπουργείων εάν οι δύο υπουργοί δεν αντάλλασσαν ούτε καλημέρα. Εδώ θα πρέπει να τονιστεί ότι στην παρέα πρέπει να συμπεριληφθεί και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης, ο οποίος κι αυτός εκλέχθηκε στον Βόρειο Τομέα της Β’ Αθήνας. Να σημειωθεί ότι ο κ. Παπαθανάσης είναι ενισχυμένος, καθώς με βάση το νέο ΦΕΚ μεταφέρθηκαν πολλές αρμοδιότητες από το Ανάπτυξης στο υπουργείο Οικονομικών.

Στο νέο κυβερνητικό σχήμα του Κυριάκου Μητσοτάκη το υπουργείο Οικονομικών είναι το πρώτο στην κατάταξη των υπουργείων και μετά την μεταφορά αρμοδιοτήτων από το Ανάπτυξης μετατράπηκε σε Υπερυπουργείο. Ήδη ο Κωστής Χατζηδάκης από τα πρώτα 24ωρα έθεσε τους βασικούς στόχους, πάνω στους οποίους θα κινηθεί η νέα ηγεσία.

1^ον: Ο βασικός στόχος είναι να επιτευχθεί μέσος όρος ανόδου του ΑΕΠ 3% την τετραετία, που θα βοηθήσει και στην αύξηση των μισθών κατά 25%. Να συνεχιστούν οι φορολογικές μεταρρυθμίσεις και η στήριξη της επιχειρηματικότητας. Κάτι που θα βοηθήσει σημαντικά και η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, η οποία αναμένεται να ανακοινωθεί από τις αγορές τους επόμενους μήνες.

2^ον: Οι προσαρμογές στο παραγωγικό μοντέλο και η αντιμετώπιση των αδυναμιών και των δομικών στρεβλώσεων 10 ετών σε εξαγωγές και εισαγωγές. Ένα βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης με την ενίσχυση των καινοτόμων κλάδων και των εξαγωγών και η συνέχιση της μείωσης του δημόσιου χρέους.

3^ον: Η αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, καθώς η περαιτέρω πρόοδος θα βοηθήσει στην περαιτέρω μείωση της φορολογίας. Αυτός ήταν και ο λόγος που ο Χάρης Θεοχάρης ανέλαβε υφυπουργός Οικονομικών με αρμοδιότητα τα φορολογικά και την πάταξη της φοροδιαφυγής. Ας μην λησμονούμε ότι ο Χάρης Θεοχάρης το 2011 έγινε Γενικός Γραμματέας Πληροφοριακών Συστημάτων, ενώ από τις αρχές του 2013 ως και τον Ιούνιο του 2014 ήταν Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων. Άρα έχει άριστη γνώση του συγκεκριμένου χαρτοφυλακίου.

4^ον: Η υγεία του τραπεζικού συστήματος και η ενίσχυση των σχέσεων εμπιστοσύνης με τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Και φυσικά θα δοθεί έμφαση στο να συνεχιστεί η προσπάθεια για να μειωθούν τα «κόκκινα δάνεια».

5^ον: Βασικός στόχος επίσης αποτελεί η αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων και των δημόσιων επενδύσεων.

6^ον: Και τέλος να υπάρξουν και νέα έσοδα και μεγαλύτερες επίσης επενδύσεις με την περαιτέρω αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας από το Υπερταμείο και το ΤΑΙΠΕΔ.

Τα νέα καθήκοντα Παπαθανάση

Ο νέος ρόλος του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών, Νίκου Παπαθανάση (πρώην αναπληρωτή υπουργού Ανάπτυξης), επικεντρώνεται στους τομείς των κοινοτικών αναπτυξιακών εργαλείων και των δημοσίων επενδύσεων. Στόχος είναι η αποτελεσματικότερη απορρόφηση των ευρωπαϊκών πόρων και η αξιοποίησή τους για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και κατ’ επέκταση της εγχώριας οικονομίας, κάτι που ανέφερε και ο Νίκος Παπαθανάσης. Σημειώνεται ότι κατά την προηγούμενη τετραετία το ποσοστό απορρόφησης των ευρωπαϊκών πόρων ανήλθε από τον μέσο όρο του 27% στο 86%. Για το ΕΣΠΑ 2021-2027 το προηγούμενο υπουργείο Ανάπτυξης έλαβε περισσότερες από 300.000 αιτήσεις μικρομεσαίων επιχειρήσεων, συνολικού ύψους 700 εκατ. ευρώ.

Σε ό,τι αφορά τους πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης που επίσης διαχειρίζεται ο κ. Παπαθανάσης, το συνολικό ποσό που έχει εκταμιευθεί από την αρμόδια επιτροπή ανέρχεται έως τώρα στα 11 δισεκατομμύρια ευρώ και αναμένεται εντός του 2023 να υπάρξει και νέα εκταμίευση. Επιπλέον αναμένεται η ολοκλήρωση της αξιολόγησης και για ένα ακόμα αίτημα εκταμίευσης.

Σημειώνεται ότι και η Αναπτυξιακή Τράπεζα περιέρχεται πλέον από την ομπρέλα του υπουργείου Ανάπτυξης σε αυτήν του υπουργείου Οικονομικών. Πρόκειται για έναν φορέα που επιδιώκει να διευκολύνει την πρόσβαση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε χρηματοδότηση, δεδομένης της δυσκολίας να αντλήσουν τραπεζικό δανεισμό. Στόχος της Αναπτυξιακής Τράπεζας είναι η διεύρυνση της βάσης των δικαιούχων κατά 60.000 επιχειρήσεις κάτι που έχει ξεκινήσει να υλοποιείται τον τελευταίο ενάμιση μήνα με περαιτέρω διεύρυνση και χρήση του εργαλείου «Know your Customer» που έχει δημιουργήσει.  Σε ό,τι αφορά την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων που σήμερα συμμετέχει σε τουλάχιστον 16 επενδυτικά σχήματα με 393 εκατ. ευρώ και διατηρεί μόχλευση 1 δισ. ευρώ από ιδιώτες επενδυτές, στόχος είναι να αποτελέσει αξιόπιστο συνεπενδυτή για κάθε επενδυτική δραστηριότητα στην Ελλάδα.

Εκτός των άλλων και ο τομέας των ΣΔΙΤ περιέρχεται και αυτός στις αρμοδιότητες του υπουργείου Οικονομικών από το υπουργείο Ανάπτυξης όπου βρισκόταν μέχρι πρότινος. Υφίστανται επί του παρόντος συμβασιοποιημένα έργα ΣΔΙΤ, ύψους 2 δισεκατομμυρίων ευρώ, ενώ την προηγούμενη τετραετία συμβασιοποιήθηκαν περισσότερα από 37 έργα με προϋπολογισμό άνω των 6 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Στοίχημα αποτελεί επίσης το πεδίο της απολιγνιτοποίησης και της «Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης» όπου υφίσταται ενεργό ευρωπαϊκό πρόγραμμα με προϋπολογισμό άνω του 1,6 δισ. ευρώ, στοχεύοντας στην ανάπτυξη της επιχειρηματικής και πρωτογενούς δραστηριότητας σε περιοχές όπως είναι η Δυτική Μακεδονία, Μεγαλόπολη, Τρίπολη, Γορτυνία. Και αυτό το πεδίο πλέον έχει τεθεί υπό την ευθύνη του Νίκου Παπαθανάση και του υπουργείου Οικονομικών.

Τα στοιχήματα για τον Γεωργιάδη

Αυξήσεις μισθών και συντάξεων, επιδόματα τριετιών, το καθεστώς των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, εκκρεμείς συντάξεις, αναδρομικά δικαστικών αποφάσεων, αλλαγές στα επαγγελματικά ταμεία, όπως και η πλήρης ψηφιοποίηση του ΕΦΚΑ. Πρόκειται για ένα μέρος από τις εκκρεμότητες που παραλαμβάνει ο νέος υπουργός Εργασίας, Άδωνις Γεωργιάδης, αναλαμβάνοντας τα ηνία του νέου χαρτοφυλακίου του. Και όλοι κατανοούν ότι το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο χρειάζεται ένα άνθρωπο, ο οποίος και να παράγει έργο και τα αποτελέσματα να είναι ορατά και ταυτόχρονα να μπορεί να απαντά στις επιθέσει της αντιπολίτευσης. Και αν μη τι άλλο ο κ. Γεωργιάδης έχει να επιδείξει αποτελεσματικότητα στα προηγούμενα χαρτοφυλάκια, ενώ στα υπέρ του είναι και οι σχέσεις εμπιστοσύνης που έχει χτίσει με μία σειρά εργαζομένων και συνδικάτων, όπως ήταν στα ναυπηγεία, στις λαϊκές αγορές και στα σούπερ μάρκετ.

Ο κ. Γεωργιάδης αναμένεται έως το ερχόμενο φθινόπωρο, να προωθήσει στη Βουλή, το νομοσχέδιο με τη μεταρρύθμιση των ταμείων επαγγελματική ασφάλισης. Πρόκειται για το πρώτο κρας – τεστ της νέας ηγεσίας του υπουργείου, μέσω του οποίο θα έλθει σε άμεση επαφή με τα προβλήματα του ασφαλιστικού συστήματος.

1. Επαγγελματικά ταμεία: Η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου έχει προετοιμάσει το έδαφος των αλλαγών, οι οποίες θα επικεντρωθούν στο νέο  καθεστώς λειτουργίας των επαγγελματικών ταμείων, αλλά και στους όρους σύστασης των πολυεργοδοτικών ταμείων. Το περιεχόμενο της νέας μεταρρύθμισης περιλαμβάνει το ρυθμιστικό πλαίσιο της επαγγελματικής ασφάλισης και τα ενισχυτικά μέτρα ανάπτυξης των νέων Ταμείων. Τέσσερις είναι οι άξονες πάνω στους οποίους θα κινηθεί ο νέα μεταρρύθμιση: Πρώτον, ο εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας της επαγγελματικής ασφάλισης. Δεύτερον, η διευκόλυνση της δημιουργίας πολυεργοδοτικών ταμείων. Τρίτον, η μετάβαση από το ισχύον κατακερματισμένο σχήμα εποπτείας σε μια ενιαία εποπτική δομή. Και τέταρτον, ο εξορθολογισμός των σχετικών φορολογικών διατάξεων. Η σημαντικότερη αλλαγή, αφορά τη σύσταση πολυεργοδοτικών επαγγελματικών ταμείων. Πρόκειται για τη δυνατότητα δημιουργίας ταμείων ομάδες ανθρώπων που δεν έχουν κάποιο επαγγελματικό δεσμό, δεν ανήκουν στην ίδια επαγγελματική ομάδα, δεν κάνουν το ίδιο επάγγελμα και δεν απασχολούνται  στην ίδια επιχείρηση.
2. Αυξήσεις μισθών ιδιωτικού τομέα: Προς νέα αύξηση της τάξεως του 5% έως 6% στις κατώτατες αμοιβές, οδηγούμαστε εντός του 2024, σύμφωνα με τις κυβερνητικές προτάσεις της Νέας Δημοκρατίας, έτσι ώστε να επιτευχθεί η δέσμευση για κατώτατο μισθό στα 950 ευρώ στο τέλος της επόμενης κυβερνητική τετραετίας. Η νέα ηγεσία του υπουργείου θα εκκινήσει – εκ νέου – τη διαδικασία για την αύξηση του κατώτατου μισθού στο τέλος Ιανουαρίου του 2024 – ούτως ώστε να τεθεί σε εφαρμογή ο νέος μισθός  μέχρι το τέλος του Μαΐου του 2024.
3. Οι τριετίες: Ταυτοχρόνως, η νέα κυβέρνηση θα κληθεί να χειριστεί το θέμα της επαναφοράς του επιδόματος των τριετιών, εφόσον συνεχιστεί η ραγδαία αποκλιμάκωση των ποσοστών της ανεργίας που καταγράφεται τους τελευταίους μήνες. Κάτι τέτοιο θα σημάνει προσαύξηση μισθού κατά 30% για τους εργαζόμενους που έχουν την απαραίτητη προϋπηρεσία (τρείς τριετίες) και παραμένουν από το 2012 με παγωμένη μισθολογική εξέλιξη.  Σύμφωνα με το ισχύοντα μνημονιακό νόμο, οι εργαζόμενοι που προσλήφθησαν μετά τον Φεβρουάριο του 2012 έχασαν το δικαίωμα της προσαύξησης του μισθού τους λόγω προϋπηρεσίας.
4. Συλλογικές συμβάσεις εργασίας: Αναμένεται να ενταθούν οι πιέσεις – το επόμενο διάστημα – προκειμένου η νέα κυβέρνηση να επαναφέρει το – προ των μνημονίων – καθεστώς των συλλογικών διαπραγματεύσεων και των κλαδικών συμβάσεων εργασίας. Άλλωστε η υλοποίηση της εξαγγελίας του  κ. Μητσοτάκη για αύξηση  των μέσων μισθών στα 1.500 ευρώ, είναι αμφίβολη χωρίς την επιστροφή των κλαδικών συμβάσεων εργασίας και την αποκατάσταση των κανόνων του συλλογικού δικαίου που καταργήθηκαν κατά την περίοδο των μνημονίων.
5. Μείωση της ανεργίας: Στόχος η μείωση της ανεργίας κάτω του 10%, κάτι που δεν είναι ακόμη ορατό, καθώς οι διεθνείς οργανισμοί φαίνεται «βλέπουν» επιβράδυνση της αύξησης της απασχόλησης. Θα πρέπει να σημειωθεί πως για να εξασφαλισθεί ο στόχος για μείωση της ανεργίας κάτω του 10% απαιτείται η δημιουργία επιπλέον 400.000 θέσεων εργασίας.
6. Αυξήσεις συντάξεων: Η λειτουργία της «μόνιμης» διαδικασίας αύξησης των συντάξεων – στο τέλος κάθε έτους – κρίνεται στις αρχές του 2024. Ο μηχανισμός υπάρχει ήδη  – με το νόμο 4670/2020 -, οπότε αναμένεται στις αρχές του νέου έτους  η νέα αύξηση των συντάξεων κατά 3,4%, ενώ ενδέχεται να προκύψει – συμπληρωματικά – επιπλέον αύξηση 0,3% λόγω απόκλισης των στοιχείων του 2022. Η  διορθωτική αύξηση θα καθοριστεί μετά το καλοκαίρι με βάση τα τελικά στοιχεία για την πορεία της οικονομίας που θα επικυρωθούν από τη Eurostat. Αθροιστικά οι δύο αυτές αυξήσεις θα φθάσουν γύρω στο 4%, ενώ η απόδοσή τους στους συνταξιούχους προσδιορίζεται γύρω στον Ιανουάριο – Φεβρουάριο του 2024.
7. Εκκρεμείς συντάξεις: Η νέα ηγεσία του υπουργείου Εργασίας θα συνεχίζει να αναμετράται με το πρόβλημα των εκκρεμών συντάξεων, καθώς εξακολουθεί να υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός εκκρεμοτήτων. Οι εκκρεμείς κύριες συντάξεις του ΕΦΚΑ φθάνουν τις 67.680 με εκτιμώμενη δαπάνη για την εξόφλησή τους γύρω στα 80 εκατομμύρια ευρώ. Χωρίς να συνυπολογίζονται οι περιπτώσεις συνταξιούχων με παράλληλο χρόνο ασφάλισης που παραμένουν σε εκκρεμότητα για έξι και πλέον χρόνια.
8. Αναδρομικά δικαστικών αποφάσεων: Η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να λάβει μια – τελική – απόφαση για τα αναδρομικά των συνταξιούχων, οι οποίοι δεν προσέφυγαν στη δικαιοσύνη. Πρόκειται για τις περικοπές σε δώρα και επικουρικές συντάξεις για το ενδεκάμηνο Ιούνιος 2015 έως Μάιος 2016. Στο τραπέζι υπάρχει πρόταση για απόδοση των αναδρομικών σε όλους – με ετήσιες δόσεις – εντός της επόμενης τετραετίας.
9. Πλήρης ψηφιοποίηση του ΕΦΚΑ: Στις προτεραιότητες της επόμενη τετραετίας είναι και η ολοκλήρωση της ψηφιακή μετάλλαξη του μεγαλύτερου ασφαλιστικού ταμείου της χώρας μέσα από επτά δρομολογημένες μεταρρυθμίσεις. Πρόκειται για την ψηφιοποίηση όλων των αρχείων του ΕΦΚΑ με την δημιουργία ενός Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος που θα παρέχει  τη δυνατότητα πρόσβασης σε κάθε λειτουργία του ΕΦΚΑ. Με τον τρόπο αυτό ο ασφαλισμένος θα μπορεί – ανά πάσα στιγμή – να λαμβάνει κάθε πληροφορία γύρω από τον ασφαλιστικό του λογαριασμό, τις παροχές και τα δικαιώματά του.