Το «γκελ» και η… γκολάρα της επενδυτικής βαθμίδας

Στο καινούργιο του ημερολόγιο για το 2023 ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει σημειώσει πολλά και κομβικά «πρέπει» που θα κληθεί να διαπεραιώσει μέχρι να φτάσουμε στις εκλογές. Ένα από αυτά, όμως, είναι γραμμένο με κόκκινα γράμματα και έντονα υπογραμμισμένο κι ας μην έχει τεθεί χρονικός περιορισμός για την (προσδοκώμενη) επίτευξή του.

Του Νίκου Τσαγκατάκη

 Η λύση του προλογικού «γρίφου» ακούει στο όνομα «επενδυτική βαθμίδα» και η επανάκτησή της από την Ελλάδα είναι κάτι περισσότερο από ένας απλός οικονομοτεχνικός όρος. Μπορεί ως τέτοιος να ακούγεται στα αυτιά του μέσου ψηφοφόρου και το «πιάσιμο» του στόχου να μην κάνει μεγάλο επικοινωνιακό γκελ προεκλογικές μέρες που είναι. Ωστόσο, εκείνοι που ξέρουν να διαβάζουν πίσω από τους τίτλους αντιλαμβάνονται ότι η επίτευξή του θα αποτελέσει… γκολάρα πρόκρισης της ελληνικής οικονομίας σε άλλη αναπτυξιακή πίστα, με ό,τι καλό αυτό συνεπάγεται εν τέλει και για τον απλό πολίτη.

Δεν είναι τυχαίο ότι στην προ ημερών συνάντηση που είχε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο Μέγαρο Μαξίμου με τον γενικό γραμματέα του ΟΟΣΑ, Ματίας Κόρμαν, ο Έλληνας πρωθυπουργός αναφέρθηκε μεταξύ πολλών άλλων και στην επενδυτική βαθμίδα. «Είμαστε σε πολλά μέτωπα η θετική έκπληξη της Ευρώπης» σημείωσε ο πρόεδρος της κυβέρνησης συμπληρώνοντας ότι η πολιτική που ακολουθείται είναι αυτή που επιτρέπει τη δημιουργία δημοσιονομικού χώρου ώστε να στηρίζονται στοχευμένα οι έχοντες ανάγκη και ότι οι αγορές συμμερίζονται αυτήν την πορεία. «Απέχουμε ένα βήμα από επενδυτική βαθμίδα» είπε χαρακτηριστικά ο Κυρ. Μητσοτάκης και εξέφρασε την εκτίμησή του ότι ο στόχος θα επιτευχθεί στη διάρκεια του 2023.

Εθνικός ο στόχος για τον Στουρνάρα

Στο ίδιο μήκος κύματος αλλά ακόμη πιο εμφατικά εκπέμπει την άποψή της για το θέμα και η Τράπεζα της Ελλάδος. Ειδικά ο διοικητής της, Γιάννης Στουρνάρας, ακόμη και στο πλαίσιο της εθιμοτυπικής εκδήλωσης που διοργάνωσε προ ημερών η ΤτΕ για την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας, μίλησε στο προσωπικό της κεντρικής τράπεζας και επικαλούμενος την τελευταία έκθεση νομισματικής πολιτικής της ΤτΕ υπογράμμισε ότι η αναβάθμιση των ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου στην επενδυτική βαθμίδα κατά το τρέχον έτος αποτελεί όχι απλώς βασικό αλλά εθνικό –όπως τον χαρακτήρισε– στόχο.

Για όσους παρακολουθούν τις κατά καιρούς παρεμβάσεις του Έλληνα κεντρικού τραπεζίτη δεν απόρησαν με τον επιτακτικό χαρακτήρα της τοποθέτησής του για την επανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδα. Κι αυτό διότι κάθε φορά που ο διοικητής της ΤτΕ φιλοξενείται στις στήλες του ελληνικού Τύπου ή των διεθνών ΜΜΕ επιχειρηματολογεί για τη σπουδαιότητα να κερδίσει η χώρα το στοίχημα εξηγώντας ότι κάτι τέτοιο θα έχει ευεργετικές επιδράσεις σε όλους τους τομείς της ελληνικής οικονομίας, αφού σε μία δύσκολη γεωπολιτική και οικονομική συγκυρία για ολόκληρο τον πλανήτη ο προβιβασμός των ελληνικών κρατικών ομολόγων θα οδηγήσει σε εισροή σημαντικών κεφαλαίων στην Ελλάδα.

Η διατήρηση της δημοσιονομικής ισορροπίας είναι προαπαιτούμενο όχι μόνο για τη νυν αλλά και για όποια κυβερνητική πλειοψηφία προκύψει μέσα από τις κάλπες

Η συναίνεση, οι αγορές και ο αστερίσκος

Σύμφωνα, πάντα, με τον διοικητή της ΤτΕ το μονοπάτι που οδηγεί στην κατάκτηση της επενδυτική βαθμίδας είναι η συνέχιση εκ μέρους της Ελλάδας των θετικών δημοσιονομικών επιδόσεών της αλλά και η προσήλωσή της στην υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Συνδέει μάλιστα ο Γ. Στουρνάρας όλα τα παραπάνω με την «διαθεσιμότητα» της χώρας και του πολιτικού διακομματικού προσωπικού της σε συναινέσεις προκειμένου να υλοποιηθούν –ανεξαρτήτως της προεκλογικής περίστασης– οι βασικές δεσμεύσεις της οικονομικής πολιτικής, κυρίως σε ό,τι αφορά την επιστροφή της οικονομίας σε πρωτογενή πλεονάσματα.

Ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα ότι το come back της χώρας στον αστερισμό των πλεονασμάτων θα εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα σε μάκρος χρόνου του δημόσιου χρέους και τη διαφύλαξη όσων σημαντικών έχει επιτύχει η ελληνική οικονομία την τελευταία δεκαετία. Γνωρίζει για παράδειγμα ο Γ. Στουρνάρας αυτό που είπε εμμέσως πλην σαφώς και ο Κυρ. Μητσοτάκης για τη λειτουργία των αγορών. Ότι δηλαδή αναγνωρίζεται η εκ των ων ουκ άνευ ανάγκη να αναληφθεί από τις δημοσιονομικές πολιτικές κάθε χώρας το κόστος στήριξης των πολιτών που έχουν πληγεί αρχικά από την πανδημία και πλέον από την ενεργειακή κρίση και τον πληθωρισμό.

Δεν πρέπει όμως να λησμονείται ο αστερίσκος ότι αφενός αυτά τα μέτρα θα πρέπει να είναι tailor made, δηλαδή στοχευμένα και όχι οριζόντια, αφετέρου θα έχουν παροδικό και όχι μόνιμο χαρακτήρα. Εν ολίγοις δεν πρέπει οι κυβερνήσεις να επιμείνουν σε παροχές που θα αποτελέσουν την καύσιμη ύλη για τη δημιουργία έξτρα και παρατεταμένων ελλειμμάτων που με τη σειρά τους θα φουσκώνουν κι άλλο το δημόσιο χρέος. Θυμίζεται ότι στο β’ τρίμηνο του 2022 το ελληνικό χρέος αντιστοιχούσε στο 182,1% του ΑΕΠ (359,1 δισ. ευρώ).

Και μόνο η ανάγνωση των δεδομένων αρκεί για να επιβεβαιωθεί το ορθόν της επισήμανσης του Γ. Στουρνάρα ότι ο στόχος της αναβάθμισης των ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου στην επενδυτική βαθμίδα (πρέπει να) έχει πανεθνικό χαρακτήρα, υπό την έννοια ότι η διατήρηση της δημοσιονομικής ισορροπίας είναι προαπαιτούμενο όχι μόνο για τη νυν αλλά και για όποια κυβερνητική πλειοψηφία προκύψει μέσα από τις κάλπες των επερχόμενων εκλογικών αναμετρήσεων.