Πολιτικό παζλ με τα… ημερομήνια της εξεταστικής

Με τις ψήφους της κυβερνητικής συμμαχίας υπερψηφίστηκε η πρόταση για τη δημιουργία επιτροπής με αντικείμενο το πώς η χώρα μπήκε στα μνημόνια. Η αλλοπρόσαλλη όμως συμπεριφορά του Μεγάρου Μαξίμου από τη μία και του προεδρείου της Βουλής από την άλλη καταδικάζει ευθύς εξαρχής σε αποτυχία την προσπάθεια.

Ρεπορτάζ: Θεοδόσης Παπανδρέου

Μια κυβερνητική πρόταση και μια πρόταση από την αξιωματική αντιπολίτευση για το πώς η χώρα μπήκε στα μνημόνια. Δύο προτάσεις άνευ ουσιαστικού αντικειμένου, με μόνη διαφορά τα… ημερομήνια που θα «προβλέψουν» ποιος έφταιξε που τεθήκαμε υπό σκληρή οικονομική και εθνική κηδεμονία, αλλά και μόνο σκοπό τη δημιουργία πολιτικών εντυπώσεων ενόσω η κυβέρνηση μάταια προσπαθεί να κερδίσει πολύτιμο πολιτικό χρόνο.
Η συζήτηση που έγινε στη Βουλή ήταν χωρίς αρχή, μέση και τέλος, με κάθε έναν από τους ομιλητές να απευθύνεται σε συγκεκριμένο κοινό απλώς για να παρουσιάσει τις πολύ προσωπικές θέσεις του. Εκατέρωθεν απειλές για ανακριτικές επιτροπές ήρθαν να συμπληρώσουν το κακό κλίμα με τους άνευ λόγου υψηλούς τόνους.
Η επιτροπή θα πρέπει να έχει ολοκληρώσει το έργο της έως τις 6 Οκτωβρίου 2015, διερευνώντας ουσιαστικά τέσσερις χρονικές περιόδους, από τις οποίες συνάγονται και τα υπό εξέταση πολιτικά πρόσωπα:
# Οκτώβριος 2009 – Μάιος 2010: Υπήρξε η περίοδος κατά την οποία η χώρα μπήκε στο καθεστώς του μνημονίου από την κυβέρνηση Παπανδρέου, η οποία υπέγραψε και την πρώτη δανειακή σύμβαση.
# Μάιος 2010 – Νοέμβριος 2011: Η κυβέρνηση Παπανδρέου υπογράφει και τη δεύτερη δανειακή σύμβαση.
# Νοέμβριος 2011 – Μάιος 2012: Επί Παπαδήμου πλέον, μετά τις Κάννες γίνεται το περίφημο PSI, το κούρεμα του ελληνικού χρέους.
# Μάιος 2012: Η τελευταία περίοδος, η οποία φτάνει μέχρι και την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Αλέξη Τσίπρα, θα εξετάσει τους κυβερνητικούς χειρισμούς της κυβέρνησης Σαμαρά – Βενιζέλου.
Στον αντίποδα, η Νέα Δημοκρατία έχει καταθέσει πρόταση για εξεταστική από το 1981.

Ο καθένας έχει τους λόγους του…
Λόγω των πυροτεχνημάτων των δύο κομμάτων έχει ήδη χαθεί η ουσία: η μεν κυβέρνηση επιλέγει να αφήσει εκτός διερεύνησης την πλέον κρίσιμη περίοδο τουλάχιστον από τους Ολυμπιακούς Αγώνες μέχρι και το 2009. Ενώ η Νέα Δημοκρατία επιχειρώντας να ρίξει τις ευθύνες στο ΠΑΣΟΚ ζητά να ξαναγραφεί η σύγχρονη οικονομική ιστορία του τόπου, γνωρίζοντας πως είναι αδύνατον να βγουν ασφαλή συμπεράσματα. Επιπλέον, με την πρόταση αυτή την οποία υπογράφει αμέσως μετά τον Αντώνη Σαμαρά ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής, ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας αποφεύγει να έρθει σε ρήξη με τον προκάτοχό του και υπολογίσιμη δύναμη στο εσωτερικό του κόμματος.
Και στους δύο διαφεύγει ένα σημαντικό στοιχείο: η χώρα σε μία και μόνη χρονική στιγμή είχε και με την ευρωπαϊκή βούλα υγιή οικονομία. Ήταν με την είσοδό της στην ΟΝΕ, καθώς διαφορετικά αυτό δεν θα μπορούσε να συμβεί. Τι πιο αυτονόητο λοιπόν από το να οριστεί το 2001 ως πρώτο έτος ελέγχου για την εξεταστική επιτροπή;
Στο εσωτερικό των δύο κομμάτων καταγράφονται έντονες αντιδράσεις για τις επιλογές των αντιπάλων. Σκληροί «σαμαρικοί» πνέουν τα μένεα κατά του πρώην προέδρου της Ν.Δ., υποστηρίζοντας ότι ο Κ. Καραμανλής απολαμβάνει μιας ιδιότυπης πολιτικής προστασίας τη στιγμή μάλιστα που είναι ξεκάθαρο πως το χρέος της χώρας εκτοξεύτηκε στην περίοδο διακυβέρνησής του. Θυμίζουν, μάλιστα, πως ήταν εκείνος που σε τηλεοπτική του συνέντευξη το 2009 άνοιξε θέμα για μειώσεις μισθών, σημειώνοντας πως για να μη συμβεί αυτό δεν θα προχωρούσε σε αυξήσεις. «Ο πρωθυπουργός είναι ξεκάθαρο πως δεν θέλει να ανοίξει μέτωπο με τον Κώστα Καραμανλή αλλά ούτε και με τη Γιάννα Αγγελοπούλου, τη στήριξη της οποίας προεκλογικά απέσπασε», σχολίασε χαρακτηριστικά στέλεχος της Συγγρού στην «Α».
Αν η επιτροπή αναζητούσε πραγματικές απαντήσεις, τότε θα μπορούσε να εξετάσει κάτι εξίσου σημαντικό: γιατί από το πρώτο μνημόνιο οδηγηθήκαμε στο δεύτερο και, εν τέλει, γιατί η Ελλάδα παραμένει σε μνημόνιο την ώρα που άλλες χώρες (π.χ. Πορτογαλία) τυπικά τουλάχιστον έχουν επιστρέψει στις αγορές και έχουν ορθοποδήσει.
Αυτό ίσως απαντιέται από τους σκοπούς της επιτροπής, καθώς στην πρόταση δεν γίνεται ονομαστική αναφορά στους έχοντες πολιτική ευθύνη τις συγκεκριμένες χρονικές περιόδους. Επίσης, δεν ζητά έρευνα για πιθανά ποινικά αδικήματα συγκεκριμένων πολιτικών προσώπων, αλλά εφόσον προκύψουν ενδείξεις για ποινικές ευθύνες, τότε θα ακολουθήσει πρόταση για σύσταση προανακριτικής επιτροπής.
Και όπως σημείωσε ο Αλέξης Τσίπρας, θα πρέπει να εξεταστεί η διαδικασία αναθεώρησης του ελλείμματος του 2009, που έλαβε χώρα τον χειμώνα του 2010 από την κυβέρνηση Παπανδρέου. Για ποιο λόγο προχώρησε η κυβέρνηση σε αυτή την αναθεώρηση; Ποια μεθοδολογία μέτρησης ακολούθησε; Ποιος και γιατί πήρε αυτή την απόφαση που αποδείχτηκε απολύτως καταστροφική για τη συνέχεια;

Και η Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου του χρέους

Εκτός όμως της εξεταστικής για το μνημόνιο, ήδη έχει ξεκινήσει το έργο της και η Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου του χρέους. Και μόνο ο τίτλος της δεύτερης απαντά ευθέως στα ερωτήματα της πρώτης, καθώς η Ελλάδα μπήκε στα μνημόνια λόγω του υψηλού χρέους της που πλέον δεν μπορούσε να εξυπηρετήσει. Με άλλα λόγια, οι δύο επιτροπές θα ασχοληθούν επί της ουσίας με το ίδιο αντικείμενο, καθώς ειδικά η εξεταστική επιτροπή δύσκολα θα μπορέσει να προχωρήσει χωρίς στοιχεία από την Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου.
Ακόμα όμως και το έργο αυτής όλα δείχνουν πως θα περιοριστεί σε ρόλο εντυπωσιασμού, μιας και όπως ο Γιάνης Βαρουφάκης ομολόγησε στην πρώτη συνεδρίασή της τίποτε δεν μπορεί να γίνει. Τα σχέδια λοιπόν, για επονείδιστο χρέος και διαγραφές, μάλλον έχουν ήδη ναυαγήσει.