Ξορκίζουν το αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις

Μέσα στις επόμενες 30 ημέρες η κυβέρνηση πρέπει να έχει κλείσει όλα τα θέματα, ώστε στις 8 Δεκεμβρίου στο Eurogroup να επισημοποιηθεί η έξοδος της χώρας από το καθεστώς μνημονίου και η υπαγωγή της έως το τέλος του χρόνου στην πιστοληπτική κατάσταση προστασίας. Όμως, σε αυτό το διάστημα η κυβέρνηση έστω και την ύστατη ώρα θα πρέπει να αποβάλει την εσωστρέφεια που επανέρχεται κάθε τρεις και λίγο.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Λίγο πριν από την έλευση της τρόικας, ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ευάγγελος Βενιζέλος εστιάζουν στην επίτευξη του κεντρικού στόχου, δηλαδή της επιτυχούς ολοκλήρωσης του νέου κύκλου των διαπραγματεύσεων με τους εκπροσώπους των πιστωτών. Και οι δυο δεν διανοούνται να σκεφθούν το ενδεχόμενο αδιεξόδου στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα, διότι σε μια τέτοια περίπτωση θα ανατρεπόταν ο πολιτικός τους σχεδιασμός με αρνητικές συνέπειες.

Το κρίσιμο όμως Εurogroup είναι αυτό της 8ης Δεκεμβρίου, οπότε η Αθήνα αναμένει, και αφού έχει προηγηθεί η αξιολόγηση της τρόικας, να εκταμιευθούν οι τελευταίες δόσεις της Ε.Ε. και του ΔΝΤ. Και φυσικά να υπάρξει μια δήλωση για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους και ταυτόχρονα να δρομολογηθεί η υλοποίησης της απόφασης του Eurogroup του Νοεμβρίου του 2012, ώστε να υπάρξει περαιτέρω ελάφρυνσή του μέσω επιμήκυνσης και μείωσης των επιτοκίων.

Ο Ιανουάριος είναι ένας από τους δύο βασικούς σταθμούς, καθώς τότε υπάρχει η εκτίμηση ότι θα ολοκληρωθεί η συμφωνία για την απεμπλοκή της Ελλάδας από το Μνημόνιο. Παράλληλα, θα έχει δημιουργηθεί η προληπτικής γραμμής πίστωση, θα έχει οριστικοποιηθεί και θα έχει συμφωνηθεί η λύση για τη διευθέτηση του χρέους. Οι Σαμαράς και Βενιζέλος επιθυμούν η περίφημη λύση για το χρέος να υπάρξει πριν ξεκινήσουν οι ψηφοφορίες για την εκλογή του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας, ώστε το προϊόν της συμφωνίας με τους εταίρους να λειτουργήσει ως καταλύτης, όπως λένε, για τη διαμόρφωση προεδρικής πλειοψηφίας. Σε αντίθετη περίπτωση, η συμφωνία θα αποτελέσει το κεντρικό διακύβευμα στην εκλογική αναμέτρηση.

Και οι εκλογές

Εάν τα παραπάνω συμβούν και θεωρητικά ξεπεραστεί ο σκόπελος της προεδρικής εκλογής του Φεβρουαρίου, αυτό δεν σημαίνει ότι στην κυβέρνηση δεν υπάρχει ήδη εκλογική προετοιμασία. Η σπουδή, λ.χ., του υφυπουργού Οικονομικών, Γιώργου Μαυραγάνη, να ανακοινώσει από τη Θεσσαλονίκη το τέλος των τεκμηρίων και φορολογικές μειώσεις από τη νέα χρονιά, λίγες ώρες αφότου έφτασε στη Βουλή η τροπολογία για τα κόκκινα επιχειρηματικά δάνεια, δείχνουν ότι το Μαξίμου φουλάρει τις εκλογικές μηχανές.

Ο Αντ. Σαμαράς, μετά τη συνάντησή του με τον Κάρολο Παπούλια, εξέφρασε την πεποίθηση ότι θα επιτευχθεί η προεδρική εκλογή, ωστόσο γνωρίζει καλά ότι αυτή θα εξαρτηθεί από το κοινωνικοπολιτικό κλίμα που θα διαμορφωθεί τον Φεβρουάριο. Προς το παρόν, η τακτική των «καλών ειδήσεων» στοχεύει στο ηθικό των πολιτών και στην προσδοκία να αποτυπωθεί η ανάταξή του στις δημοσκοπήσεις του επόμενου τριμήνου. Κι αυτό διότι, όπως εκτιμούν οι επιτελείς, εάν μικρύνει η ψαλίδα της Ν.Δ από τον ΣΥΡΙΖΑ και κρατήσει δυνάμεις το ΠΑΣΟΚ (ως Δημοκρατική Παράταξη), η πίεση που ασκεί η Κουμουνδούρου για πρόωρες κάλπες θα χαλαρώσει. Αυτό, λένε, θα έχει θετικό αντίκτυπο στους 25 μη κυβερνητικούς βουλευτές οι οποίοι θα καθορίσουν την Προεδρική εκλογή.

Κατά το Μαξίμου, η επιλογή του Αλέξη Τσίπρα να ζητήσει Συμβούλιο Αρχηγών για τον καθορισμό ημερομηνίας εκλογών και συμφωνίας σε πρόσωπο για την Προεδρία της Δημοκρατίας, που όμως θα αναδειχθεί από τη νέα Βουλή, «τερμάτισε κάθε συζήτηση για εθνική συνεννόηση». Με αυτό το επιχείρημα θα αντιμετωπίζει στο εξής η κυβέρνηση κάθε έκκληση για εθνική συνεννόηση «είτε προέρχεται από το εσωτερικό της χώρας είτε από το εξωτερικό», όπως αναφέρουν με νόημα συνεργάτες του πρωθυπουργού. Διευκρινίζουν, μάλιστα, ότι δεν τίθεται θέμα ούτε συζήτησης στη Βουλή σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών για τα εθνικά (Κύπρος, ΑΟΖ) ή την πορεία της διαπραγμάτευσης με την τρόικα. Μια τέτοια συζήτηση τη χαρακτηρίζουν χάσιμο χρόνου, από τη στιγμή που η αντιπολίτευση εμμένει στο αίτημα για πρόωρες κάλπες. 

Η γκρίνια

Βέβαια, ακόμη το Μαξίμου δεν έχει βρει άκρη με την εσωστρέφεια που σοβεί εδώ και μήνες εντός της κυβέρνησης με αντίκτυπο και στη «γαλάζια» Κ.Ο. Στο Μέγαρο Μαξίμου, ενώ πίστευαν ότι με την αλλαγή φρουράς στο υπουργείο Ανάπτυξης και με την τοποθέτηση ενός νέου βουλευτή, του Κώστα Σκρέκα, ταυτόχρονα με την κατάθεση της ρύθμισης για τα «κόκκινα» δάνεια, θα επικρατούσε λίγο ηρεμία και θα έπαιρνε πολιτικές ανάσες η κυβέρνηση, προκύπτει το αντίθετο.

Η ατμόσφαιρα επιβαρύνθηκε για μια ακόμη φορά. Η επιλογή να οριστεί υπουργός ένας βουλευτής που εξελέγη το 2012 για πρώτη φορά και να μείνουν εκτός νυμφώνος παλαιότεροι βουλευτές της Ν.Δ. πυροδότησε ποικίλα αρνητικά σχόλια. Επίσης, παράγοντες της αγοράς εκτιμούσαν ότι σε μια κρίσιμη στιγμή για την οικονομία τοποθετήθηκε ένας άνθρωπος που πρέπει από την αρχή να μάθει ένα αντικείμενο που δεν γνωρίζει.

Ακόμη, η μετακίνηση του Νίκου Δένδια από το υπουργείο Ανάπτυξης στο Πεντάγωνο θεωρήθηκε από στελέχη και βουλευτές της Ν.Δ. ένα δείγμα προνομιακής μεταχείρισης του πρωθυπουργού, ο οποίος, όπως λένε, του έδωσε πόντους και τον προστάτεψε πολιτικά. Παράλληλα, η πολυδιαφημιζόμενη ρύθμιση για τα «κόκκινα» δάνεια ήδη επικρίνεται και από τους ίδιους τους βουλευτές της Ν.Δ., με πρώτο τον Κώστα Μαρκόπουλο, και φυσικά δεν έχει τύχει και επικοινωνιακά θετικής ανταπόκρισης. Το πιο αρνητικό, όμως, προήλθε από τον Ν. Δένδια, μέχρι πρότινος υπουργό Ανάπτυξης, ο οποίος αν και είχε μετακινηθεί εξέφρασε άποψη για τα στεγαστικά δάνεια που προκάλεσε την αντίδραση του υφυπουργού Ανάπτυξης, Οδυσσέα Κωνσταντινόπουλου. Χωρίς να υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο κυβερνητικό σχέδιο, ο Ν. Δένδιας τοποθετήθηκε στο θέμα, και υπό το βάρος των αντιδράσεων και της ενόχλησης και του Μαξίμου προχώρησε σε αναδίπλωση, λέγοντας ότι τα όσα είπε είναι προσωπικές απόψεις του.

Την ίδια στιγμή, στο πρωθυπουργικό επιτελείο δεν είδαν με καλό μάτι την πρώτη τηλεοπτική συνέντευξη του υπουργού Οικονομικών Γκίκα Χαρδούβελη, ο οποίος πήγε και κόντρα στη στρατηγική του Αντ. Σαμαρά. Ορισμένες τοποθετήσεις του υπουργού Οικονομικών ξένισαν την πρωθυπουργική ομάδα. Όπως, για παράδειγμα, η αναφορά του για μη βιώσιμο χρέος και η επισήμανσή του ότι δεν θα σηκώσει τις καταθέσεις του εάν αλλάξει κυβέρνηση και εκλεγεί ο ΣΥΡΙΖΑ, δημιούργησαν μια περίεργη ατμόσφαιρα.

Η κυβέρνηση δείχνει για μια ακόμη φορά, όπως παραδέχονται πολλοί βουλευτές και ορισμένοι υπουργοί, ότι χάνεται στη δίνη της εσωστρέφειας, ενώ κάποιοι, όπως η υφυπουργός Υγείας Κατερίνα Παπακώστα, επισημαίνουν δημόσια ότι υφίσταται σημαντικό πρόβλημα στην επικοινωνιακή πολιτική.